Հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունություն

3 րոպե

Հակաբիոտիկներով բուժման պայմաններում բակտերիաները կարող են ձևափոխվել, որ պաշտպանվեն իրենց ոչնչացնող կամ վնասող այս դեղամիջոցներից:

Երբ սա տեղի է ունենում, հակաբիոտիկներն իրենց նկատմամբ կայունացած (ռեզիստենտ) բակտերիաների համար դառնում են անարդյունավետ: Հենց այս երևույթն էլ կոչվում է հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունություն, որը համարվում է առողջապահական լուրջ խնդիր:

Ինչո՞ւ է հակաբիոտիկային կայունությունը համարվում խնդիր

Հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունությունը զարգանում է այն ժամանակ, երբ հակաբիոտիկներով բուժման առկայության պայմաններում, այնուամենայնիվ, բակտերիաները գոյատևում են, շարունակում զարգացնել հիվանդությունը և մնում արդեն հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունացած վարակի աղբյուր:

Սա նշանակում է, որ հակաբիոտիկներն այլևս չեն ազդում իրենց նկատմամբ կայունացած բակտերիաների վրա, ինչը բերում է նրան, որ՝

• ավելի երկար ժամանակ է պահանջվում, մինչև օրգանիզմը կարողանա մաքրվել վարակից
• վարակը կարող է ավելի ծանրանալ և բերել լուրջ բարդությունների
• չբուժված վարակը կարող է փոխանցվել այլ մարդկանց
• այլ մարդկանց փոխանցված վարակը կարող է պահպանել հակաբիոտիկների նկատմամբ իր կայունությունը, և այս դեպքում վարակված անձանց համար ևս հակաբիոտիկները դառնում են անօգուտ:

Ընդ որում, հակաբիոտիկի տեսակը փոխելիս բակտերիաները նաև կարող են կայունանալ նոր դեղամիջոցի նկատմամբ:

Ինչպե՞ս է բակտերիան հակաբիոտիկի նկատմամբ դառնում կայուն

Հակաբիոտիկների ազդեցությանը ենթարկված բակտերիաները կարող են ձևափոխել իրենց գեները և տվյալ հակաբիոտիկի նկատմամբ ձեռք բերել կայունություն:

Որքան շատ բակտերիաներ ենթարկվեցին հակաբիոտիկների ազդեցությանը, այդքան այդ բակտերիաների մոտ կայունություն զարգանալու հավանականությունը բարձրանում է: Եթե օգտագործում եք հակաբիոտիկ, որն իրականում անհրաժեշտ չէ կամ հակաբիոտիկը չեք ստանում այն դեղաչափերով կամ այն ռեժիմով, ինչպես նշանակել է ձեր բժիշկը (օրինակ՝ բաց եք թողել հերթական դեղաչափը, բուժումը կիսատ եք թողել), դուք բակտերիաներին կայունանալու և հակաբիոտիկների նկատմամբ անընկալունակ դառնալու հնարավորություն եք տալիս:

Ի՞նչ են սուպերբակտերիաները

Սուպերբակտերիաներն այն մանրէներն են, որոք կայունացել են մի քանի տարբեր հակաբիոտիկների նկատմամբ: Սուպերբակտերիաները շատ դժվար են ենթարկվում կամ ընդհանրապես չեն ենթարկվում հակաբիոտիկային բուժմանը:

Սուպերբակտերիաների առավել հաճախ հանդիպող օրինակներից են մեթիցիլին-կայուն ոսկեգույն ստաֆիլոկոկը և աղիքային ցուպիկի (E. coli) բազմադեղակայուն շտամները, որոնք հիվանդանոցներում կարող են լուրջ խնդիրների պատճառ դառնալ:

Ինչպե՞ս կարող եմ կանխարգելել հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունությունը

Իրականում, հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունությունը հնարավոր չէ լիովին վերացնել, սակայն կարելի է դանդաղեցնել՝ ճիշտ օգտագործելով նշանակված հակաբիոտիկները:

Այս առումով, դուք կարող եք՝

• հակաբիոտիկներ ստանալ միայն ձեր բժշկի նշանակմամբ
• խուսափել վիրուսային վարակների ժամանակ հակաբիոտիկներ օգտագործելուց (մրսածություն, գրիպ և այլն)
• տեղեկանալ, թե արդյոք ձեր ընդունած դեղամիջոցն իրենից հակաբիոտիկ չի ներկայացնում
• եթե ձեր բժիշկը հակաբիոտիկ է նշանակել, խստորեն հետևել և պահպանել դեղորայքն ընդունելու ռեժիմը և ինքնազգացողության բարելավման դեպքում ինքնուրույն չդադարեցնել հակաբիոտիկի ընդունումը
• բուժումից հետո երբեք չպահել նշանակված հակաբիոտիկների մնացորդը հաջորդ անգամների համար
• երբեք չընդունել այլ մարդկանց, առավել ևս՝ ոչ բժիշկների կողմից խորհուրդ տրվող հակաբիոտիկները
• պահպանել անձնական հիգիենայի նորմերը՝ կանխելու վարակի տարածումը: