Անհանգստությունը և տագնապը կյանքի նորմալ մասն են և կարող են առաջանալ յուրաքանչյուր մարդու, առավել ևս՝ դեռահասի մոտ:
Սակայն, երբեմն տագնապի զգացումը դառնում է գերիշխող և մշտական, ինչը հավանաբար վկայում է ոչ թե պարզապես անհանգստության դրվագի, այլ ավելի լուրջ վիճակի՝ տագնապային խանգարման մասին:
Այնուամենայնիվ, բուժման, ընտանիքի ու ընկերների օգնությամբ տագնապը կարող է դառնալ կառավարելի:
Ի՞նչ է տագնապային խանգարումը
Տագնապը զգացում է, որն առաջանում է, երբ դուք զգում եք ներքին լարվածություն, շնչում եք քիչ ավելի արագ և ձեր սրտազարկերը սկսում են հաճախանալ, և երբ դուք խիստ անհանգստացած եք այն իրավիճակից, որում հայտնվել եք կամ կարող եք շուտով հայտնվել:
Ժամանակ առ ժամանակ ի հայտ եկող անհանգստության դրվագը նորմալ երևույթ է, հատկապես դեռահաս տարիքում: Այն կարող է օգնել, որ տղան կամ աղջիկը դպրոցի, սպորտի կամ աշխատանքի նկատմամբ լցվեն լրացուցիչ շարժառիթներով: Տագնապի ու վախի զգացումը նաև կարող է դեռահասներին (և բոլորին) հեռու պահել վտանգավոր իրավիճակներից և վարքագծերից:
Սակայն, երբ վախով ու տագնապով լի զգացումը չի անհետանում, կարող է դեռահասներին խանգարել նրանց կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտներում՝ ընտանիք, դպրոց և ուսումնառություն, ընկերական շրջապատ, շփումներ և փոխհարաբերություններ:
Իմացե՛ք ավելին տագնապային խանգարման մասին:
Ինչպե՞ս է տագնապն ազդում դեռահասների վրա
Երեխաների և դեռահասների մոտ տագնապային խանգարումները կարող են առանձնահատուկ լուրջ ընթացք ստանալ, քանի որ նրանք դեռևս գտվում են աճի և զարգացման փուլում: Ուշադրությունից և բուժումից դուրս թողնելիս տագնապային խանգարումը կարող է դեռահասի վրա թողնել երկարատև հետևանքներ, որոնք շարունակվում և հասնում են մինչև հասուն տարիք:
Տագնապային խանգարման նշաններն են՝
- մշտական աժիտացիայի (հոգեշարժական գրգռվածության), լարվածության կամ անհանգստության զգացումներ
- ֆիզիկական նշաններ, օրինակ՝ մկանային ցավեր, սրտխփոց, քրտնարտադրություն, գլխացավեր կամ ստամոքսի ցավ
- քննադատության նկատմամբ զգայուն վիճակ կամ չափից դուրս ամաչկոտություն
- ինչ-որ մոտալուտ վատ դեպքի կամ լուրի մշտական սպասում
- դժվարությունից կամ նոր իրավիճակներից խուսափում
- բոլորից մեկուսացում
- ուշադրության կենտրոնացման հետ կապված խնդիրներ, օրինակ՝ տնային աշխատանքը սկսելու կամ ավարտին հասցնելու դժվարություն
- քնի հետ կապված դժվարություններ:
Տագնապային խանգարման բուժումը դեռահասների մոտ
Գոյություն ունեն դեռահասների մոտ տագնապային խանգարման բուժման տարբեր մոտեցումներ՝ սկսած նրա ապրելակերպի որոշ շտկումներից մինչև խորհրդատվական մեթոդները:
Թույլից մինչև չափավոր տագնապի բուժումը կարող է ներառել՝
- առողջ ապրելակերպ՝ ֆիզիկական վարժանքներ, առողջ և բավարար սնունդ, բավարար քուն
- տագնապ առաջացնող պատճառների վերհանում և հաղթահարում (օրինակ՝ ուսում, փոխհարաբերություններ, սեռական ոլորտ)
- սթրեսի մակարդակի նվազեցում (գիտակցվածություն, մեդիտացիա կամ ռելաքսացիա)
- այլ մեթոդներ:
Ավելի ծանր տագնապը բուժելիս կարող են առաջարկվել՝
- հոգեբանական բուժումներ (հոգեթերապիա), օրինակ՝ կոգնիտիվ վարքաբանական թերապիա կամ խորհրդատվություն
- դեղորայքային բուժում, օրինակ՝ տագնապամարիչներ և հակադեպրեսանտներ:
Ծանր տագնապային խանգարումը կարող է պահանջել հիվանդանոցային բուժում:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 07-05-2019
Վերջին վերանայում՝ 27-04-2024