Տագնապը դեռահասների մոտ

Անհանգստությունը և տագնապը կյանքի նորմալ մասն են և կարող են առաջանալ յուրաքանչյուր մարդու, առավել ևս՝ դեռահասի մոտ:

Սակայն, երբեմն տագնապը դառնում է գերիշխող և չի անհետանում, ինչը հավանաբար վկայում է ոչ թե պարզապես «անհանգստության դրվագի», այլ ավելի լուրջ վիճակի՝ տագնապի խանգարման մասին:

Այնուամենայնիվ, բուժման, ընտանիքի ու ընկերների օգնությամբ տագնապը կարող է դառնալ կառավարելի:

Ի՞նչ է տագնապը

Տագնապը զգացում է, որն առաջանում է, երբ դուք զգում եք ներքին լարվածություն, շնչում եք քիչ ավելի արագ և ձեր սրտազարկերը սկսում են հաճախանալ, և երբ դուք խիստ անհանգստացած եք այն իրավիճակից, որում հայտնվել եք կամ կարող եք շուտով հայտնվել:

Ժամանակ առ ժամանակ ի հայտ եկող անհանգստության «դրվագը» նորմալ երևույթ է, հատկապես դեռահաս տարիքում: Այն կարող է օգնել, որ տղան կամ աղջիկը դպրոցի, սպորտի կամ աշխատանքի նկատմամբ լցվեն լրացուցիչ մոտիվացիայով: Տագնապի զգացումը կարող է նաև դեռահասներին (և բոլորին) հեռու պահել վտանգավոր իրավիճակներից:

Սակայն, երբ վախով ու տագնապով լի զգացումը չի անհետանում, կարող է դեռահասներին խանգարել նրանց կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտներում՝ ընտանիք, դպրոց և ուսումնառություն, ընկերական շրջապատ, շփումներ և փոխհարաբերություններ:

Ինչպե՞ս է տագնապն ազդում դեռահասների վրա

Երեխաների և դեռահասների մոտ տագնապի խանգարումները կարող են առանձնահատուկ լուրջ ընթացք ստանալ, քանի որ նրանք դեռևս գտվում են աճի և զարգացման փուլում: Ուշադրությունից և բուժումից դուրս թողնելիս տագնապի խանգարումը կարող է դեռահասի վրա թողնել երկարատև հետևանքներ, որոնք շարունակվում և հասնում են մինչև չափահաս տարիք:

Տագնապի խանգարման նշաններն են՝

• մշտական աժիտացիայի, լարվածության կամ անհանգստության զգացումներ
• ֆիզիկական նշաններ, օրինակ՝ մկանային ցավեր, սրտխփոց, քրտնարտադրություն, գլխացավ կամ ցավեր ստամոքսի շրջանում
• քննադատության նկատմամբ զգայուն վիճակ կամ չափից դուրս ամաչկոտություն
• ինչ-որ վատ դեպքի կամ լուրի մշտական սպասում
• դժվարությունից կամ նոր իրավիճակներից խուսափում
• մեկուսացում
• ուշադրության կենտրոնացման հետ կապված խնդիրներ, օրինակ՝ տնային աշխատանքը սկսելու կամ ավարտին հասցնելու դժվարություն
• քնի հետ կապված դժվարություններ:

Դեռահասների մոտ տագնապի տեսակները

Տագնապի խանգարմամբ ոչ բոլոր դեռահասների մոտ են դրսևորվում նույն ախտանիշները: Կան տագնապի խանգարման բազմաթիվ տեսակներ, այդ թվում՝

• սոցիալական ֆոբիա կամ սոցիալական տագնապ
• գեներալիզացված տագնապի խանգարում
• հատուկ ֆոբիաներ
• խուճապի (պանիկ) խանգարում
• ագորաֆոբիա
• բաժանման տագնապ։

Դուք կարող եք հոգեկան առողջության ոլորտի մասնագետի հետ միասին մշակել ձեր երեխայի առողջական կարիքներին և անհատականությանն առավելագույնս համրարեցված բուժման պլան: Սակայն հիշեք, որ առաջին քայլը ձեր երեխայի հետ միասին այդ մասնագետին այցելելն է:

Տագնապի բուժումը դեռահասների մոտ

Գոյություն ունեն դեռահասների մոտ տագնապի բուժման տարբեր մոտեցումներ՝ սկսած նրա ապրելակերպի որոշ շտկումներից մինչև խորհրդատվական մեթոդները:

Թույլից մինչև չափավոր տագնապի բուժումը կարող է ներառել՝

• առողջ ապրելակերպ՝ ֆիզիկական վարժանքներ, առողջ և բավարար սնունդ, բավարար քուն
• տագնապ առաջացնող պատճառների վերհանում և հաղթահարում (օրինակ՝ ուսում, փոխհարաբերություններ, սեռական ոլորտ)
• սթրեսի մակարդակի նվազեցում (գիտակցում, մեդիտացիա կամ ռելաքսացիա)
• այլ մեթոդներ:

Ավելի ծանր տագնապը բուժելիս կարող են առաջարկվել՝

• հոգեբանական բուժումներ (հոգեթերապիա), օրինակ՝ կոգնիտիվ-վարքաբանական թերապիա կամ խորհրդատվություն
• դեղորայքային բուժում, օրինակ՝ տագնապամարիչներ և հակադեպրեսանտներ: