Առողջական խնդիրներ
Ինչպե՞ս սննդակարգում կրճատել շաքարը
4 րոպե
Դուք կարող եք քչացնել սննդով ընդունվող շաքարները՝ ձեր սննդակարգում պակասեցնելով քաղցրեցված սննդամթերքների և ըմպելիքների քանակները։
Այնպիսի մթերքներն, ինչպիսիք են մրգերը և կաթը, բնականում պարունակում են շաքարի տարբեր տեսակներ, և դուք որևէ անհրաժեշտություն չունեք, որ սահմանափակեք դրանք։
Սակայն, կան նաև բազմաթիվ այլ մթերքներ, որոնք պարունակում են լրացուցիչ կամ ավելացված շաքար։ Հանրահայտ օրինակներից են՝ քաղցրավենիքներ, տորթեր, թխվածքներ, շոկոլադ, տարբեր ըմպելիքներ և քաղցրեցված հյութեր։ Սրանք այսպես կոչված «քաղցրահամ» մթերքներն են, և ձեր նպատակը սննդակարգում արհեստականորեն քաղցրեցված մթերքների չափաբաժինը կրճատելն է։
Ինչո՞ւ կրճատել շաքարները
Տվյալները վկայում են, որ չափահասների և երեխաների մեծ մասն օրվա մեջ ստանում է ավելի շատ շաքար, քան օրգանիզմին անհրաժեշտ է։ Շաքարը պետք է ապահովի սննդամթերքներից ստացվող էներգիայի ոչ ավելի, քան 10%-ը, մինչդեռ մեզնից շատերի մոտ այս հավասարակշռությունը խախտված է «դիսկրեցիոն» (հայեցողական) սննդամթերքների հաշվին՝ մթերքներ, որոնք չեն պատկանում սննդամթերքների հիմնական խմբերին և չեն համարվում սննդակարգի պարտադիր բաղադրիչներ (օրինակ՝ քաղցրահամ ոչ ալկոհոլային կամ «էներգետիկ» ըմպելիքներ, մրգերի և բանջարեղենների հյութեր, հրուշակեղենային արտադրանքներ, տորթեր և թխվածքներ)։
Հավելյալ շաքար պարունակող մթերքները նաև լրացուցիչ էներգիա (կալորիաներ) են պարունակում և կարող են նպաստել ավելցուկային քաշի ձեռք բերմանը։ Ընդ որում, հավելյալ շաքար պարունակող մթերքները, որպես կանոն, ավելի քիչ օգտակար սննդանյութեր են պարունակում։
Առողջ կամ հավասարակշռված սննդակարգը նախատեսում է, որ դուք այս մթերքներից օգտվենք հազվադեպ, և կալորիաների մեծ մասը ստանաք սննդամթերքների այլ տեսակներից։
Քաղցրեցված մթերքները և ըմպելիքները նաև կարող են դառնալ ատամների քայքայման պատճառ, հատկապես, երբ դրանք օգտագործում եք ճաշերի միջև։ Որքան երկար է քաղցրահամ մթերքը հպվում ձեր ատամներին, այդքան ավելի մեծ վնաս է պատճառում։
Բնական և ամբողջական մրգերն ավելի փոքր հավանականությամբ կարող են վնասել ձեր ատամները, քանի որ շաքարը ներառված է դրանց կառուցվածքի մեջ։ Սակայն, երբ հյութ ստանալու համար մրգերը «ճզմվում» կամ «քամվում» են, շաքարն «ազատվում է» և ատամների համար դառնում ավելի վնասակար, հատկապես՝ հաճախակի խմելիս։
Դուք կարող եք օրվա մեջ խմել հավելյալ շաքար չպարունակող մրգահյութեր, սակայն ոչ ավելի, քան կես բաժակ։
Շաքարների քանակները կրճատելու հմտություններ
Առողջ և հավասարակշռված սննդակարգին անցնելու համար կրճատեք այն մթերքներն ու ըմպելիքները, որոնք պարունակում են հավելյալ շաքարներ։
Այս գործին օգնող հմտություններից մի քանիսը ներկայացվում է ստորև։
- Քաղցրահամ ըմպելիքներ և հյութեր խմելու փոխարեն ընտրեք ջուր կամ չքաղցրեցված բնական մրգահյութեր (երեխաների համար նոսրացնեք այդ հյութերը, որ ավելի քիչ շաքար պարունակեն)։
- Եթե սիրում եք մրգահյութեր, փորձեք մինչև օգտագործելը դրանք ջրով նոսրացնել։
- Տորթերը և թխվածքները փոխարինեք մրգերով։
- Եթե նախաճաշի թեյին կամ տաք ըմպելիքներին ավելացնում եք շաքարավազ, աստիճանաբար նվազեցրեք դրա քանակը՝ մինչև լրիվությամբ զրոյացնելը։ Կամ փորձեք շաքարավազի փոխարեն օգտագործել բնական մեղր։
- Ջեմը կամ մեղրը հացին քսելու փոխարեն փորձեք քիչ յուղայնության սփրեդ, սերուցքային պանիր կամ չկտրտած բանան։
- Ստուգեք սննդամթերքների պիտակները, որ հասկանաք, թե ինչքան շաքար են պարունակում և գնեք միայն շաքարի քիչ պարունակությամբ այլընտրանքներ։
- Փորձեք կրճատել ձեր խոհարարական բաղադրատոմսերում առկա շաքարը։
- Խուսափեք շաքարով կամ մեղրով համեմված մթերքներից։
Սննդանյութերի բաղադրության պիտակներ
Պիտակները թույլ են տալիս հասկանալ, թե ինչպիսի և ինչ քանակության սննդանյութեր են պարունակում գնված մթերքները։ Դուք կարող եք համեմատել դրանք՝ հասկանալու, թե միանման ապրանքներից որոնք են ավելի քիչ քանակությամբ շաքար պարունակում։ Պիտակները նաև կհուշեն, թե արդյոք տվյալ ապրանքը պարունակո՞ւմ է ավելացած շաքար։
Որոշ դեպքերում պիտակների վրա կարող եք տեսնել ոչ թե «շաքար», այլ «կարբոհիդրատներ» կամ «ածխաջրեր» մակնանշումը։ Նման դեպքերում ավելի ճիշտ կլինի զննել բաղադրիչների ցանկը։
Այլ դեպքերում գուցե պիտակի վրա տեսնեք ավելացված շաքարների առանձին տեսակների մասին տվյալներ (օրինակ՝ օսլա, գլյուկոզ, ֆրուկտոզ, մալթոզ, հիդրոլիզացված օսլա և այլն):
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 05-05-2018 վերանայվել է՝ 10-04-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
