Յուվենիլ արթրիտ - Դեռահասների առողջություն

Հոդաբորբ (արթրիտ) զարգանում է ոչ միայն չափահասների, այլև երեխաների և պատանիների մոտ: Պատանեկան հոդաբորբը հայտնի է նաև որպես պատանեկան, դեռահասների կամ յուվենիլ արթրիտ:

Կարևոր է, որ երեխաների մոտ հոդաբորբի ախտանիշները հայտնաբերվեն և բուժվեն հնարավորինս վաղ:

Ի՞նչ է պատանեկան արթրիտը

Արթրիտը կամ հոդաբորբը հիվանդությունների մի խումբ է, որոնք ախտահարում են երեխայի կամ դեռահասի հոդերը՝ առաջացնելով ցավ, այտուց և տվյալ հոդում շարժունակության սահմանափակում: Երբ հոդաբորբը զարգանում է մինչև 16 տարեկան հասակում, այն անվանում են պատանեկան, դեռահասների կամ յուվենիլ արթրիտ:

Պատանեկան հոդաբորբը կարող է ստանալ թեթև կամ ծանր ընթացք և կարող է տևել ամիսներ կամ տարիներ: Երեխաների մոտ հոդաբորբը կարող է իր ախտանիշներով և ընթացքով նմանվել չափահաս մարդկանց արթրիտներին:

Պատանեկան արթրիտի տեսակները

Տարբերում են պատանեկան արթրիտի մի քանի տարբեր տեսակներ: Հիմնական տեսակներն են՝

• սակավահոդային (օլիգոարտիկուլյար կամ պաուցիարտիկուլյար), որն ամենահաճախ հանդիպող տեսակն է, սովորաբար զարգանում է 2-4 տարեկանում և ախտահարում մինչև չորս հոդ
• բազմահոդային (պոլիարտիկուլյար), որը զարգանում է 1-12 տարեկան երեխաների մոտ և ընթանում 5 և ավելի մեծ թվով հոդերի ախտահարմամբ:

Ավելի հազվադեպ հանդիպող պատանեկան արթրիտի տեսակներից են՝

• համակարգային (սիստեմիկ), որն ընթանում է այլ՝ արտահոդային ախտանիշների զարգացմամբ, օրինակ՝ ջերմություն և ցանավորում
• էնթեզիտ-կապված, երբ ախտահարվում են կապանների և ջլերի՝ ոսկրերին կպչելու կետերը
• փսորիատիկ, որի ժամանակ հոդերից բացի ախտահարվում է նաև երեխայի մաշկը:

Սովորաբար պատանեկան արթրիտի ախտորոշմամբ և բուժմամբ զբաղվում են մանկական ռևմատոլոգները:

Մանկական տարիքի արթրիտի ախտանիշները

Պատանեկան արթրիտի ախտանիշները բազմազան են և ժամանակի տարբեր շրջաններում կամ տարբեր երեխաների մոտ կարող են ստանալ տարբեր դրսևորումներ: Ամենահաճախ հանդիպող նշաններն են՝

• մեկ կամ ավելի շատ հոդերի այտուցվածություն, ցավ և կարկամություն, հատկապես՝ հանգստից հետո սաստկացող, որը տևում է առնվազն 6 շաբաթ և ավելի երկար
• ախտահարված հոդերը ծածկող մաշկի տեղային տաքություն, որը զգացվում է հպվելիս կամ կարմրություն:

Ավելի հազվադեպ հանդիպող ախտանիշերից են՝

• ջերմություն
• ընդհանուր թուլություն, հոգնածության զգացում և մանկական աշխուժության կորուստ
• մաշկի ցանավորում
• ախորժակի վատացում և մարմնի քաշի կորուստ
• աչքերի, երբեմն նաև՝ այլ օրգանների բորբոքում:

Եթե կարծում եք, որ ձեր երեխայի մոտ կարող է լինել արթրիտ, կարևոր է, որ առանց հետաձգելու դիմեք նրա բժշկին: Արթրիտի վաղ բուժումը թույլ է տալիս հնարավորինս խուսափել հոդերի երկարաժամկետ անդառնալի վնասումից և հաշմանդամությունից:

Մանկական տարիքի արթրիտի բուժումը

Պատանեկան արթրիտի բուժումը սովորաբար կազմակերպվում է որպես տարբեր ոլորտի բժիշկ-մասնագետների թիմային աշխատանք, այդ թվում՝ ընտանեկան բժիշկ կամ մանկաբույժ, ռևմատոլոգ, ֆիզիոթերապևտ, պոդիատրիստ, սոցիալական աշխատող, հոգեբան և այլն:

Բուժումը կարող է ներառել՝

• ցավազրկող (օրինակ՝ Ացետամինոֆեն) և հակաբորբոքային դեղեր (օրինակ՝ Իբուպրոֆեն), որոնք օգնում են հոդացավի և այտուցվածության մեղմացմանը
• այլ դեղեր, օրինակ՝ ստերոիդներ կամ հիվանդությունը ձևափոխող հակառևմատիկ դեղեր
• հոդերի շարժունակությանը, մկանների ամրությանը և ցավերի մեղմացմանն ուղղված վարժություններ
• հոդերի շարժունակությանն օժանդակող միջոցներ (օրինակ՝ սպլինտ):