Ֆոբիաները կայուն և անհիմն վախերն են` կապված կոնկրետ առարկայի կամ իրավիճակի հետ։
Դրանք մարդու մոտ առաջացնում են վախը շրջանցելու մեծ ցանկության անկառավարելի զգացում։ Եթե հնարավոր չի լինում խուսափել այս գործոններից, մարդն ունենում է տագնապային զգացողություններ։
Ֆոբիաները մարդուն թույլ չեն տալիս, որ նա զբաղվի իր առօրյա գործերով (օրինակ՝ աշխատավայր, մարդկանց հետ շփումներ)։
Ֆոբիաները բաժանվում են երեք մեծ խմբի։
- Սպեցիֆիկ (հատուկ) ֆոբիաներ. սպեցիֆիկ ֆոբիաների շարքին են դասվում կոնկրետ կենդանիներից, շրջապատող միջավայրի բնական պայմաններից, արյունից և այլ վնասվածքներից, կոնկրետ իրավիճակներից վախերը: Ավելի տարածված են վախը սարդերից, օձերից, բարձրությունից: Երբեն այս վախերը կապված են կոնկրետ բացասական դեպքերի հետ:
- Սոցիալական ֆոբիաներ. սոցիալական ֆոբիա (սոցիալական տագնապային խանգարում) ունեցող մարդիկ վախենում են քննադատված լինելուց։
- Ագորաֆոբիա. ագորաֆոբիայի ժամանակ մարդուն թվում է, թե շրջապատող միջավայրը անվտանգ չէ ու ինչ-որ իրավիճակներում իր մոտ կառաջանա խուճապի նոպա։
Ի տարբերություն տագնապային խանգարումների, ֆոբիաները սովորաբար կապված են կոնկրետ ինչ-որ հատուկ բանի կամ իրավիճակի հետ։ Սակայն ֆոբիաներ կարող են զարգանալ նաև տագնապային խանգարումների ժամանակ:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 13-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 28-04-2024