Արգանդի արտանկում (պրոլափս)

​Արգանդի արտանկումը (կոչվում է նաև փոքր կոնքի օրգանների պրոլափս) մի հիվանդություն է, երբ արգանդի կապանային ապարատի և որովայնի​ առաջային պատի մկանների թուլացման պատճառով ​արգանդն արտանկվում է հեշտոցային բացվածքից:

Արգանդի արտնակումը սովորաբար բուժումից դուրս մնալիս ծանրանում է, ուստի կարևոր է, որ ժամանակին դիմեք բուժօգնության:

Ի՞նչ է արտանկված արգանդը

Պրոլափսը տեղի է ունենում, երբ փոքր կոնքի օրգանները պահող կապանները թուլանում են: Առանց այս օժանդակության, արգանդը կարող է ընկնել առաջ: Երբ արգանդն արտանկվելով անցնում է հեշտոցային ամբողջ ուղով, ապա ասում է, որ առկա է լրիվ կամ ամբողջական պրոլափս:

Բժիկյներն օգտագործում են աստիճանային համակարգ, որպեսզի նկարագրեն, թե ինչ չափով է արգանդը արտանկված` առաջին աստիճանը թեթևն է, երկրորդը՝ միջին և երրորդը՝ ծանր աստիճանի:

Որոշ կանանց մոտ կարող են արտանկվել նաև միզապարկը և հաստ աղին: Եթե միզապարկը հեշտոցի առաջային պատին առաջացնում է արտափքում («գրպանիկ»), ապա կոչվում է ցիստոցելե, իսկ եթե ուղիղ աղիքն է արտափքում հեշտոցի հետին պատը, ապա՝ ռեկտոցելե:

Արգանդի արտանկման պատճառները

Պրոլափսի հինական պատճառը ծննդաբերությունն է, քանի որ ծննդուղիներով արգանդից դեպի հեշտոց անցնելով երեխան կարող է թուլացնել և հյուսել կապանային հյուսվածքները: Այլ պատճառներց են՝

• քրոնիկ և երկարաձգված փորկապություններ
• ծանրությունների հաճախակի բարձրացում
• քրոնիկ հազ:

Կանայք ավելի հավանական է, որ պրոլափս կունենան դաշտանադադարից հետո, քան մինչ այդ: Պրոլափսը հակված է ունենալու ժառանգական նախատրամադրվածություն և ավելի հաճախ է հանդիպում ավելցուկային քաշով կանանց մոտ:

Արգանդի արտանկման ախտանիշները

Պրոլափս ունեցող կանայք կարող են զգալ՝

• զուգարանում միզապարկը կամ աղինքերը լրիվ դատարկելու դժվարություն
• միզարձակումը սկսելու կամ միզապարկը դատարկելու հետ կապված լրացուցիչ ջանքեր
• կոնքահատակի կամ հեշտոցի վրա ծանրության կամ կախվածության զգաողություն
• հեշտոց ներմղվող ուռածություն կամ հեշտոցից դեպի դուրս փքվածություն
• աղիների կամ միզապարկի խնդիրներ
• ցավոտ սեռական հարաբերություն
• գոտկային շրջանի ցավեր:

Արգանդի արտանկման ախտորոշումը և բուժումը

Եթե կարծում եք, որ կարող եք ունենալ պրոլափս, դիմեք ձեր բժշկին, ով կզրուցի ձեզ հետ և կզզնի ձեզ: «Ներքին զննումից» հետո նա կարող է առաջարկել մեզի հետազոտություն, գերձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա), իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ այլ լրացուցիչ հետազոտություններ:

Բուժումը կախված է պրոլափսի տեսակից և ծանրության աստիճանից: Որոշ կանանց մոտ կանքի հատակի մկանների ամրապնդումը և օրվա ընթացքում ֆիզիկական ակտիվության ավելացումը բավարար են, որ գանգատները մեղմանան:

Որոշ կանանց կարող է առաջարկվել օղաձև պեսարի, որը տեղադրվում է հեշտոցի վերին մասում:

Ծանր դեպքերում կարող է առաջարկվել թուլացած հյուսվածքների վիրահատական վերականգնում, արհեստական օժանդակող պարագայի տեղադրում, կամ, ծայրահեղ դեպքում, արգանդի լրիվ հեռացում (հիստերէկտոմիա):

Արգանդի արտանկման կանխարգելումը

Դուք կարող եք նվազեցնել արգանդի արտանկման ռիսկը հետևյալ միջոցառումներով՝

• կոնքահատակի մկանների (Կեգելի) վարժանքներ
• կանոնավոր ֆիզիկական վարժանքներ
• ծանրություններ բարձրացնելուց խուսափում
• բջջանքով հարուստ սննդակարգ և ջրի մեծ քանակների ընդունում (փորկապության կանխարգելում)
• մարմնի կշռի կարգավորում և առողջ քաշի պահպանում
• ծխախոտից խուսափում: