Skip to main content

Վիտամիններ և միներալներ - Վիտամիներ և միներալներ

Վիտամիններն ու միներալները հանդիսանում են կենսականորեն կարևոր և անփոխարինելի սննդանյութեր։

Եթե սննդում մշտապես ներառում եք սննդամթերքների հինգ խմբերից ընտրված տարբեր տեսակներ և սննդակարգը պահում եք հավասարակշռված, մեծ հավանականությամբ ստանում եք բոլոր անհրաժեշտ վիտամինների և միներալների բավարար քանակներ։ Մարդկանց մեծ մասը վիտամինային և միներալային հավելումների կարիք չունի, ավելին, դրանց մեծ քանակները կարող են պատճառել որոշ առողջական խնդիրներ:

Վիտամինների և միներալների դերը

Ձեր օրգանիզմի յուրաքանչյուր բջջում օրվա յուրաքանչյուր պահին ընթանում են հազարավոր քիմիական ռեակցիաներ։ Բջիջները մշտապես յուրացնում են սննդով ստացված սպիտակուցները, ճարպերը և ածխաջրերը (շաքարներ)։

Վիտամինները և միներալներն այդ քիմիական ռեակցիաներից կազմված գործառույթների ճիշտ ընթացքն ապահովող անփոխարինելի նյութեր են, առանց որոնց ձեր նորմալ նյութափոխանակությունը կտուժի։

Սակայն դուք ունենք վիտամինների և միներալների միայն շատ փոքր քանակների կարիք։ Մարդկանց մեծ մասն իր համար անհրաժեշտ բոլոր այս կարևորագույն նյութերի բավարար քանակները կարող է ստանալ՝ պարզապես հետևելով առողջ սննդակարգի կանոններին։

Ձեզ կարող է հետաքրքրել, թե առողջ սննդակարգից բացի ունեք արդյոք վիտամինային կամ միներալային հավելումների կարիք: Մեծամասամբ՝ ոչ: Բացառություն են կազմում հետևյալ դեպքերը՝

  • հղի կանայք, ովքեր ունեն ֆոլաթթվի կարիք
  • խիստ բուսակերներ, ովքեր ունեն վիտամին B12-ի հավելյալ քանակների կարիք
  • որոշ առողջական խնդիրներ ունեցող մարդիկ։

Հավելումները կարող են դառնալ վտանգավոր, եթե չարաշահեք դրանց օգտագործումը։ Օրինակ, վիտամին C-ի մեծ քանակները կարող են առաջացնել փորլուծություն և երիկամային քարեր։ Վիտամին A-ի գերդոզավորումը վնասաբեր է հատկապես հղի կանանց համար։ Նույն կերպ, ոչ թե օգուտ, այլ վնաս կարող են հասցնել վիտամիններ D-ի կամ վիտամին E-ի չափից դուրս մեծ քանակները։ Միներալների բարձր քանակներն իրենց հերթին կարող են ոչ բարենպաստ ազդեցություն թողնել։

Ամենակարևորն այն է, որ չկա որևէ ապացույց այն մասին, որ վիտամինների և միներալների հավելումները կարող են մարդկանց մեծ մասի առողջության համար օգտակար ազդեցություն դրսևորել։

Եթե կարծում եք, որ անհրաժեշտ է ընդունել վիտամինային և միներալային հավելումներ, զրուցեք այս թեմայի շուրջ ձեր բժշկի հետ։

Վիտամիններ

ՎիտամինԻնչու է անհրաժեշտՈրտեղից գտնել
Վիտամին А
  • տեսողություն
  • աճ
  • իմունային համակարգ և վարակների դեմ պաշտպանունակություն
  • ամբողջական (ոչ ճարպազերծված) կաթնամթերք
  • մարգարին
  • բաց գույնի մրգեր և բանջարեղեններ
Վիտամին B1 (թիամին)
  • կարբոհիդրատների յուրացում և էներգիայի ստացում
  • սրտի, մարսողական և նյարդային համակարգերի նորմալ գործունեություն
  • խոլեստերինի հսկողություն
  • հաց
  • վարսակ
  • նախաճաշի «փաթիլներ»
  • ձուկ
  • խոզի միս
  • ընկույզներ
  • սերմեր
Վիտամին B2 (ռիբոֆլավին)
  • հյուսվածքների աճ և վերականգնում, ներառյալ՝ մաշկ և աչքեր
  • լյարդ
  • յոգուրտ
  • կաթ
  • ծովամթերք
  • միս
  • մյուսլի
Վիտամին B3 (նիացին)
  • սննդի յուրացում և էներգիայի ստացում
  • լյարդ
  • թռչնամիս (հավ)
  • միս
  • ձուկ
  • գետնանուշ (արախիս)
  • ուտելի սնկեր
  • շագանակագույն բրինձ
  • մյուսլի
Վիտամին B5 (պանտոթենաթթու)
  • սննդի յուրացում և էներգիայի ստացում
  • նյարդերի և մկանների գործունեություն
  • լյարդ
  • ծավամթերք
  • թռչնամիս (հավ)
  • միս
  • յոգուրտ
  • լոբի
  • ուտելի սնկեր
Վիտամին B6 (պիրիդօքսին)
  • սպիտակուցների և կարբոհիդրատների յուրացում
  • արյան կարմիր գնդիկների ստեղծում
  • ուղեղի գործունեություն
  • իմունային համակարգ
  • նյարդեր և մկաններ
  • սաղմոն
  • խոզի միս
  • կարտոֆիլ
  • ոսպ
  • բանան
  • բանջարեղեններ
  • գետնանուշ (արախիս)
Ֆոլատ (վիտամին B9)
  • նոր ստեղծված արյան կարմիր գնդիկներ
  • առողջ նյարդային համակարգ
  • հղիության ընթացքում պտղի նյարդային համակարգի զարգացում
  • լյարդ
  • լոբազգիներ
  • սպանախ
  • կաղամբ
  • տերևավոր բանջարեղեններ
  • նարինջ
  • հաց
  • լիարժեք ցորեն
  • նախաճաշի «փաթիլներ»
Վիտամին B12 (ցիանկոբալամին)
  • նոր ստեղծված արյան կարմիր գնդիկներ
  • նոր ստեղծված նյարդաբջիջներ
  • ճարպերի և կարբոհիդրատների յուրացում
  • լյարդ
  • երիկամ
  • ծովամթերք
  • թռչնամիս (հավ)
  • կաթ
  • ձու
Վիտամին C (ասկորբինաթթու)
  • ոսկրեր
  • անոթների պատ
  • աճառներ
  • լնդեր
  • վարակների դեմ պաշտպանունակություն

Բոլոր մրգերը և բանջարեղենները, մասնավորապես՝

  • կարմիր պղպեղ
  • բրոկոլի
  • նարինջ
  • հնդկասեխ (պապայա)
  • կիվի
  • ելակ
  • ծաղկակաղամբ
Վիտամին D (կալցիֆերոլ)
  • առողջ ոսկրեր
  • տարբեր օրգաններ, ներառյալ՝ աղիներ, լյարդ, երիկամներ
  • վիտամին D-ն առաջանում է մաշկում արևի ճառագայթների ներքո
  • սաղմոն
  • տառեխ և սարդինա
Վիտամին Е (տոկոֆերոլ)
  • բջջաթաղանթների առողջ վիճակ
  • արևածաղկի սերմ
  • ցորենի սածիլ
  • վարսակ
  • ծովամթերք
  • արևածաղկի ձեթ
  • դեղձենու ձեթ (сафлор)
  • բանջարեղեններ
Վիտամին K
  • արյան մակարդում
  • սպանախ
  • կանաչատերև բանջարեղեններ
  • մաղադանոս
  • ոլոռ

Միներալներ

ՄիներալԻնչու է անհրաժեշտՈրտեղից գտնել
Կալցիում
  • ոսկրերի ամրություն
  • մկանային և նյարդային գործունեություն
  • արյան մակարդում
  • կաթ
  • պանիր
  • յոգուրտ
  • պահածոյացված սարդինա
  • սաղմոն
  • ասիական կանաչ բանջարեղեններ
  • տոֆու
Յոդ
  • վահանաձև գեղձի գործունեություն
  • ուղեղի գործունեություն
  • նորմալ աճ
  • ծովամթերք
  • հաց
  • յոդացված աղ
Երկաթ
  • արյան կարմիր բջիջների գործունեություն
  • լյարդ
  • միս (հատկապես՝ «կարմիր» միս)
  • թռչնամիս (հավ)
  • ոլոռազգիներ, օրինակ՝ ոսպ
  • կանաչ բանջարեղեն
  • տոֆու
  • ձու
  • նախաճաշի հարստացված «փաթիլներ»
Ցինկ
  • վերքերի լավացում
  • ոստրե (устрицы)
  • ծովամթերք
  • միս
  • թռչնամիս (հավ)
  • շագանակագույն բրինձ
  • ընկուզեղեն
  • լոբազգիներ
  • նախաճաշի հարստացված «փաթիլներ»

Հոդվածը հրապարակվել է՝ 19-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 02-06-2024