Skip to main content

Քիթ և ըմպան - Շնչառական համակարգ

Ձեր քիթը հոտառության համար պատասխանատու գլխավոր օրգանն է, իսկ ձեր ըմպանը ապահովում է սնունդն ու հեղուկներն ապահով կուլ տալը:

Քիթն ու ըմպանն ունեն նաև այլ գործառույթներ, օրինակ՝ օդի տեղափոխումը դեպի թոքեր:

Քիթը, կոկորդը և ականջները միմյանց հետ փոխկապված օրգաններ են, ուստի դրանցից մեկում առաջացող խնդիրը կարող է տարածվել դեպի մյուս երկուսը:

Ինչպե՞ս է ձեր քիթը գործում

Երբ դուք ներշնչում եք, ձեր քիթը՝

  • մաքրում է օդը օտար մասիկներից (օրինակ՝ փոշի)
  • տաքացնում և խոնավացնում է օդը՝ մինչև այն կհասնի ձեր թոքեր:

Այս գործառույթներն իրականացվում են քթային անցուղիների և ըմպանի լուսանցքը պատող բարակ խոնավ լորձաթաղանթի օգնությամբ:

Ձեր քթի լորձաթաղանթի բջիջները նաև զգում են հոտերը և գլխուղեղ ուղարկում ազդանշաններ, որի շնորհիվ դուք զգում և միմյանցից տարբերում եք տարբեր հոտերը:

Ինչպե՞ս է ձեր ըմպանը գործում

Ձեր ըմպանը (ֆարինքս) տեղակայված է քթի և բերանի ետևում: Այն կապված է ինչպես քթի, այնպես ել բերանի խոռոչի հետ:

Ըմպանը մկանային խողովակ է, որը տեղափոխում է ինչպես սնունդ և հեղուկ, այնպես էլ օդ: Երբ դրանք ըմպանով իջնում են ներքև, հանդիպում են երկու ելքի՝ դեպի կերակրափող կամ դեպի կոկորդ:

Կերակրափողը մկանային խողովակ է, որն ըմպանը միացնում է ստամոքսի հետ: Կերակրափողը դեպի ստամոքս տեղափոխում է մեր ընդունած սնունդը և հեղուկները:

Կոկորդը տեղափոխում է օդ: Կոկորդում են տեղակայված նաև ձեր ձայնալարերը, որոնք առաջացնում են ձայն և ապահովում ձեր խոսքը: Կոկորդի միջով օդը մտնում է շնչափող, որից հետո՝ բրոնխներով դեպի թոքեր:

Բնական է, որ վերոնշյալ խաչվող ուղիներում օդը և սնունդը պետք է որևէ կերպ միմյանցից առանձնանան: Սա կատարվում է մակկոկորդի միջոցով, որը ձեր ըմպանի ետևում տեղակայված և կոկորդի մուտքի վրա կախված փոքր աճառ է: Այն փակում է կոկորդը, երբ դուք կուլ եք տալիս սնունդը կամ հեղուկները: Ահա թե ինչու կուլ տալու պահին ձեր շնչառությունը մի պահ դադարում է:

Քթի և ըմպանի հետ կապված խնդիրներ

Այն, որ ձեր քիթն ու ըմպանը, քթի հարակից խոռոչները (սինուսներ) և ականջները միմյանց հետ կապված են, նշանակում է, որ հեղուկները և վարակը կարող են մի շրջանից տեղափոխվել մյուսը: Դա է պատճառը, որ ընդհանուր մրսածությունը և ՍՇՎՎ կարող են վերածվել հարքթային խոռոչների (սինուսիտ), ըմպանի (ֆարինգիտ) կամ ականջի վարակային բորբոքման:

Այցելեք ձեր բժշկին, եթե ձեր ախտանիշները շարունակվում են մեկ շաբաթից ավելի կամ դուք ունեք այլ գանգատներ ևս, օրինակ՝ ջերմություն կամ մաշկային ցան:

Հոդվածը հրապարակվել է՝ 12-05-2019
Վերջին վերանայում՝ 17-03-2023