Ամոքսիցիլին - Հակաբիոտիկներ

Ընդհանուր նկարագրություն

Ամոքսիցիլինը բոլոր տարիքային խմբերում բակտերիալ վարակների դեմ նշանակվող լայնորեն տարածված հակաբիոտիկ է:

Ամոքսիցիլինը պատկանում է պենիցիլինային հակաբիոտիկների խմբին:

Այս բոլոր հակաբիոտիկներն ունեն ազդեցության միանման մեխանիզմ: Դրանք անմիջականորեն չեն սպանում բակտերիաները, սակայն կարող են կանխարգելել դրանց բազմացումը՝ խոչընդոտելով բջջապատի ձևավորումը: Բջջապատը բակտերիային անհրաժեշտ է, որ պահի բջջի պարունակությունը և պաշտպանի արտաքին միջավայրի ազդեցություններից: Առանց բջջապատի բակտերիան չի կարող գոյատևել:

Ամոքսիցիլինն արդյունավետ է բազմաթիվ տարբեր բակտերիաների դեմ, այդ թվում՝

• H. influenzae
• գոնորեայի հարուցիչ (N. gonorrhoea)
• աղիքային ցուպիկ (E. coli)
• պնևմոկոկեր
• ստրեպտոկոկեր
• ստաֆիլոկոկերի որոշ շտամներ:

Ամերիկյան FDA-ն Ամոքսիցիլինը հաստատել է դեռևս 1974թ: դեկտեմբերին:

Ամոքսիցիլինը ներառված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական դեղերի ցանկի մեջ, որը ներառում է առողջապահական համակարգի համար առավել արդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոցները:

Բրենդային անվանումներ

Amoxil, Moxatag, Larotid

Օրինակներ

Պենիցիլինային շարքի այլ հակաբիոտիկներից են՝

• Ամպիցիլին
• Պիպերացիլին
• Տիկարցիլին և այլն:

Ցուցումներ

• Ամոքսիցիլինն օգտագործվում է այն վարակների բուժման համար, որոնք զգայուն են այս հակաբիոտիկի ազդեցության նկատմամբ:
• Ամոքսիցիլինը վիրուսների վրա որևէ ազդեցություն չունի:
• Ամոքսիցիլինն արդյունավետ է բազմաթիվ տարածված բակտերիալ վարակների բուժման ժամանակ, այդ թվում՝
  • միջին ականջի վարակներ (միջին օտիտ)
  • նշագեղձերի վարակներ (տոնզիլիտ)
  • ըմպանի վարակներ (ֆարինգիտ)
  • կոկորդի վարակներ (լարինգիտ)
  • բրոնխների վարակներ (բրոնխիտ)
  • թոքերի վարակներ (թոքաբորբ)
  • միզասեռական և միզուղիների վարակներ
  • Հելիկոբակտեր պիլորի (H. pylori) վարակ
  • մաշկային վարակներ
  • բակտերիալ էնդոկարդիտներ
  • սիբիրյան խոց:

Ամոքսիցիլինը կարող է նշանակվել նաև գոնորեայի բուժման մեջ:

Կողմնակի ազդեցություններ

Ամոքսիցիլինի կողմնակի ազդեցություններից են՝

• նյարդաբանական խանգարումներ՝ գլխապտույտ, անքնություն կամ շփոթվածություն
• մարսողական խանգարումներ՝ որովայնային ցավեր, փորլուծություն, այրոցք, սրտխառնոց և (կամ) փսխում
• հեշտությամբ առաջացող արյունազեղումներ կամ արյունահոսութոյւններ
• մաշկի ոչ ալերգիկ ցանավորում, քոր կամ ալերգիկ ռեակցիաներ:

Անձինք, ովքեր ունեն Պենիցիլինի հետ կապ ունեցող ցեֆալոսպորինների խմբի հակաբիոտիկների նկատմամբ ալերգիա (օրինակ՝ Ցեֆակլոր, Ցեֆալեքսին և Ցեֆպրոզիլ), կարող են պենիցիլինների նկատմամբ ալերգիա դրսևորել կամ չդրսևորել:

Ծանր, սակայն հազվադեպ հանդիպող ռեակցիաներից են՝

• ցնցումներ
• գերսուր ալերգիկ ռեակցիա (անաֆիլաքսիա)
• արյան թիթեղիկների կամ կարմիր բջիջների քանակի կրճատում (թրոմբոցիտոպենիա կամ էրիթրոցիտոպենիա):

Ամոքսիցիլինը կարող է փոփոխել հաստ աղու բակտերիալ կազմը և խթանել որոշ բակտերիաների գերբազմացումը, օրինակ՝ Clostridium difficile, որն էլ կարող է առաջացնել հաստ աղիքի բորբոքում (կեղծթաղանթային կոլիտ): Այն մարդիկ, ովքեր Ամոքսիցիլինով բուժումը սկսելուց հետո նշում են կեղծթաղանթային կոլիտի նշաններ (ջրիկ լուծ, ջերմության բարձրացում, որովայնային ցավեր և, հնարավոր է նաև՝ շոկ), պետք է անհապաղ կապ հաստատեն իրենց բժշկի հետ:

Փոխազդեցություններ

Ամոքսիցիլինը հազվադեպ է կապված հիմնական դեղերի հետ փոխազդեցության հետ:

• Պենիցիլիններն ընդհանուր առմամաբ համարվում են հղի կնոջ համար բավականին անվտանգ, եթե չկա պենիցիլինների նկատմամբ ալերգիա:
• Ամոքսիցիլինի փոքր քանակները կարող են կրծքի կաթով անցնել նորածնին՝ առաջացնելով փորլուծություն կամ ալերգիկ ռեակցիաներ, սակայն, ընդհանուր առմամբ, դեղը համարվում է կրծքով կերակրելիս բավականին անվտանգ: Ամոքսիցիլինը կարող է նշանակվել նաև նորածինների մոտ վարակային հիվանդություններ բուժելիս:

Դեղաչափեր

• Բազմաթիվ վարակների ժամանակ, հիվանդության ծանրության աստիճանից կախված՝ չափահասները կարող են Ամոքսիլիցին ընդունել 250 մգ-ից՝ 8 ժամը մեկ, 500 մգ-ից՝ 8 ժամը մեկ, 500 մգ-ից՝ 12 ժամը մեկ կամ 875 մգ-ից՝ 12 ժամը մեկ, խմելու ձևով:
• Չափահաս մարդկանց մոտ գոնորեան բուժելու համար նշանակվում է Ամոքսիցիլինի 3 գրամ միանվագ դեղաչափ:
• Բազմաթիվ վարակների ժամանակ 3 ամսականից բարձր, սակայն մինչև 40 կգ քաշ ունեցող երեխաներին Ամոքսիցիցլինը կարող է նշանակվել 12 ժամը մեկ ընդունման ձևով, հիվանդության տեսակից կամ ծանրության աստիճանից կախված՝ 20 կամ 40 մգ/կգ/օր դեղաչափով, օրական դեղաչափը բաժանելով 8 ժամը մեկ ընդունելու համար.
• Ամոքսիցիլինը կարող է ընդունվել սննդի հետ միասին կամ առանց սննդի:

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

• Պատիճներ՝ 250 և 500 մգ:
• Հաբեր՝ 500 մգ և 750 մգ:
• Ծամվող հաբեր՝ 125, 200, 250 և 400 մգ:
• Փոշի՝ կախույթի համար (սուսպենզիա)՝ 50 մգ/մլ, 125, 200, 250 և 400 մգ/5 մլ:
• Հաբ (երկարատև ազդեցության)՝ 775 մգ:

Պահպանում

• Ամոքսիցիլինի պատիճները, ինչպես նաև 125 և 250 մգ չոր փոշիները պետք է պահպանել 20° C-ից ցածր ջերմաստիճանային պայմաններում:
• Ծամվող հաբերը, 200 և 400 մգ չոր փոշիները պետք է պահպանել 25° C-ից ցածր ջերմաստիճանային պայմաններում:
• Ջրի հետ խառնված փոշին պետք է օգտագործվի 14 օրվա ընթացքում: Սառնարանային պայմանում պահպանելը ցանկալի, բայց ոչ պարտադիր պայման է:

Ամոքսիցիլինի վերաբերյալ այլ տեղեկություններ

• Ամոքսիցիլինը մատչելի է գեներիկ դեղաձևով և պետք է օգտագործվի միայն բժշկի նշանակմամբ:
• Ամոքսիցիլինը դեղատներում վաճառվում է տարատեսակ բրենդային անվանումների ներքո:
• Ամոքսիցիլինը քայքայվում է β-լակտամազ-արտադրող բակտերիաների կողմից, որոնք մեծ մասամբ դիմացկուն են β-լակտամային հակաբիոտիկների նկատմամբ, ինչպիսին է Պենիցիլինը: Այդ իսկ պատճառով, այն կարելի է համակցել Կլավուլանաթթվի հետ, որը հանդիսանում է β-լակտամազի արգելակիչ:

Ամփոփում

Ամոքսիցիլինը պենիցիլինների շարքի հակաբիոտիկ է: Այն վաճառվում է ամենատարբեր բրենդային անվանումների ներքո: Ամոքսիցիլինը լայնորեն նշանակվում է տարբեր վարակային հիվանդությունների ժամանակ՝ միջին ականջի վարակներ, տոնզիլիտ, լարինգիտ, բրոնխիտ, թոքաբորբ, մաշկի վարակներ, գոնորեա և միզուղիների վարակներ:

Ամոքսիցիլինի ավելի հաճախ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են՝ սրտխառնոց, քոր, փսխում, շշմածություն, որովայնի ցավ և հեշտությամբ արյունազեղումների առաջացում: