Ցեֆտրիաքսոն - Հակաբիոտիկներ

Ընդհանուր նկարագրություն

Ցեֆտրիաքսոնը կամ Ռոցեֆինը հանդիսանում է 3-րդ սերնդի ցեֆալոսպորինային հակաբիոտիկ, որը լայնորեն կիրառվում է միջին ծանրության, ծանր և սեպտիկ ընթացքով տարբեր վարակային հիվանդությունների բուժման մեջ:

Ցեֆտրիաքսոնն ազդում՝ ոչնչացնելով բակտերիաները կամ կանխելով դրանց աճը: Այն չի ազդում վիրուսների վրա, ուստի չի նշանակվում մրսածության, գրիպի և վիրուսային այլ վարակների բուժման մեջ:

Ցեֆտրիաքսոնն արտադրվում է լուծույթ պատրաստելու համար փոշի պարունակող ֆլակոններով:

Ցեֆտրիաքսոնն ազդում է ամենատարբեր խմբերի բակտերիաների վրա, այդ թվում՝

• անաէրոբ կոկեր
• Bacteroides fragilis
• Borrelia burgdorferi
• Clostridium spp
• Enterobacter spp
• Escherichia coli (աղիքային ցուպիկ)
• Haemophilus influenzae
• Klebsiella spp
• Morganella morganii
• Neisseria gonorrhoeae (գոնոկոկ, որը հարուցում է գոնորեա հիվանդությունը)
• Neisseria meningitidis
• Proteus mirabilis
• Providencia rettgeri
• Pseudomonas spp
• Serratia spp
• Staphylococcus aureus (ոսկեգույն ստաֆիլոկոկ)
• Streptococcus pneumoniae
• Streptococcus pyogenes

Բրենդային անվանումներ

Rocephin

Ցուցումներ

Ցեֆտրիաքսոնի տիպիկ օգտագործման ոլորտներից են՝

• ներորովայնային վարակներ
• սուր բակտերիալ միջին օտիտ
• կանանց մոտ՝ փոքր կոնքի օրգանների բորբոքային հիվանդություն (ՓԿՕԲՀ)
• պրոթեզավորված հոդի վարակներ
• բակտերիալ մենինգիտներ
• սուր չբարդացած պիելոնեֆրիտ (երիկամի վարակ)
• բարդ և որովայնային վիրահատությունների ժամանակ (վարակների կանխարգելում)
• չբարդացած գոնոկոկային վարակներ (գոնորեա)

Ցեֆտրիաքսոնը կարող է արդյունավետ լինել նաև հետևյալ վարակների բուժման մեջ՝

• սեպտիկ և (կամ) տոքսիկ շոկ
• սուր էպիդիդիմիտ (մակամորձու վարակային բորբոքում)
• մաշկի և փափուկ հյուսվածքների նեկրոզացվող վարակ
• ծանր սուր բակտերիալ ռինոսինուսիտ
• այլ գոնոկոկային վարակներ (կոնյուկտիվիտ, էնդոկարդիտ, մենինգիտ, սուր էպիդիդիմիտ):

Կողմնակի ազդեցություններ

>10% դեպքերում

• մ/մ ներմուծման տեղում պնդացում (ինդուրացիա) (5-17%)

1-10% դեպքերում

• էոզինոֆիլիա (6%)
• թրոմբոցիտոզ (5%)
• փորլուծություն (3%)
• լյարդային տրանսամինազների ակտիվության բարձրացում (3%)
• լեյկոպենիա (2%)
• մաշկային ցան (2%)
• արյան միզանյութի ազոտի բարձրացում (BUN) (1%)
• ն/ե տեղամասի պնդացում (ինդուրացիա) (1%)
• ցավ (1%)

< 1% դեպքերում

• ագրանուլոցիտոզ
• անաֆիլաքսիա
• անեմիա
• բազոֆիլիա
• բրոնխոսպազմ
• կանդիդոզ
• դող և սարսուռ
• դիաֆորեզ
• գլխապտույտ
• դիսգևզիա
• ջերմահորդանգ
• լեղաքարեր
• գլյուկոզուրիա
• գլխացավ
• արյունամիզություն
• հեմոլիտիկ անեմիա
• ալկալինային ֆոսֆատազի կամ բիլիռուբինի մակարդակի բարձրացում
• կրեատինինի մակարդակի բարձրացում
• դեղնուկ
• լեյկոցիտոզ
• լիմֆոցիտոզ կամ լիմֆոպենիա
• մոնոցիտոզ
• սրտխառնոց
• նեյտրոպենիա
• ֆլեբիտ
• պրոթրոմբինային ժամանակ երկարացում (PT)
• պրուրիտուս
• երիկամային քարեր
• թրոմբոցիտոպենիա
• վագինիտ
• փսխում

Փոխազդեցություններ

Հակացուցված են

• կալցիումի ացետատ
• կալցիումի կարբոնատ
• կալցիումի քլորիդ
• կալցիումի ցիտրատ
• կալցիումի գլյուկոնատ

Լուրջ փոխազդում են (օգտագործել այլընտրանքը)

• Արգատրոբան
• BCG կենդանի պատվաստանյութ
• Բիվալիրուդին
• խոլերայի պատվաստանյութ
• Դալտեպարին
• Էնոքսապարին
• Ֆոնդապարին
• Հեպարին
• տիֆոիդի կենդանի պատվաստանյութ
• Վարֆարին

Ուշադիր վերահսկողություն են պահանջում

• Բազեդոքսիֆեն/Կոնյուգացված Էստրոգեններ
• Քլորամֆենիկոլ
• Դեմեկլոցիկլին
• Դիենոգեստ/Էստրադիոլի վալերատ
• Դոքսիցիկլին
• Էրիթրոմիցին
• Էրիթրոմիցինի էթիլսուկցինատ
• Էրիթրոմիցինի լակտոբիոնատ
• Էրիթրոմիցինի ստրեարատ
• Մինոցիկլին
• Պրոբենեցիդ
• Նատրիումի պիկոսուլֆատ/Մագնեզիումի օքսիդ/Կիտրոնաթթվի անհիդրիդ
• Տետրացիկլին
• Վարֆարին

Թույլ փոխազդցություն են դրսևորում

• Խոլին մագնեզիում տրիսալիցիլատ
• Ֆուրոսեմիդ
• մասուր
• ուռենու կեղև

• Հղի կանանց Ցեֆտրիաքսոն պետք է նշանակել միայն հստակ ցուցման դեպքում, եթե չկա այլ ավելի անվտանգ այլընտրանք:
• Ցեֆտրիաքսոնն արտազատվում է կրծքի կաթի մեջ, ուստի կերակրող մայրերը պետք է օգտագործեն խիստ զգուշությամբ:

Դեղաչափեր

• ներորովայնային վարակներ՝ 1-2 գ/օր ն/ե օրական մեկ անգամ կամ կես դեղաչափը՝ 12 ժամը մեկ, 4-7 օրվա ընթացքում, Մետրոնիդազոլի հետ զուգակցված
• սուր բակտերիալ միջին օտիտ՝ 50 մգ/կգ, մ/մկ մեկ անգամ, կայուն կամ ոչ բավարար բուժման դեպքում՝ 50 մգ/կգ, ն/ե կամ մ/մ 3 օրվա ընթացքում
• ՓԿՕԲՀ՝ 250 մգ մ/մ որպես եզակի դեղաչափ Դոքսիցիկլինի հետ, Մետրոնիդազոլով կամ առանց դրա, 14 օրվա ընթացքում
• պրոթեզավորված հոդի վարակներ՝ 2 գ ն/ե, օրական 1 անգամ 2-6 շաբաթվա ընթացքում, շարունակել բուժումը մինչև կլինիկական բարելավում
• բակտերիալ մենինգիտներ՝ 2 գ ն/ե, օրական 1 անգամ 7-14 օրվա ընթացքում
• սուր չբարդացած պիելոնեֆրիտ՝ 1-2 գ ն/ե, օրական 1 անգամ
• վիրահատական վարակների կանխարգելում՝ 1 գ ն/ե, միջամտությունից 0.5-2 ժամ առաջ
• չբարդացած գոնորեա՝ 250 մգ մ/մ մեկ անգամ և Ազիթրոմիցին 1 գ բերանային (օրալ) (գերադասելի տարբերակ) կամ Դոքսիցիկլին 100 մգ բերանային (օրալ) 7 օրվա ընթացքում (այլընտրանքային տարբերակ)
• սեպտիկ և (կամ) տոքսիկ շոկ՝ 2 գ ն/ե, օրական 1 անգամ, տոքսիկ շոկի ժամանակ՝ Կլինդամիցինի հետ
• քլամիդիային կամ գոնորեային սուր էպիդիդիմիտ՝ 250 մգ մ/մ, 1 դեղաչափ և Դոքսիցիկլին 100 մգ, բերանային (օրալ), 10 օրվա ընթացքում (աղիքային վարակների դեպքում՝ 250 մգ մ/մ, 1 դեղաչափ և Լևոֆլոքսացին 500 մգ, բերանային (օրալ), 10 օրվա ընթացքում կամ Օֆլոքսացին 300 մգ, բերանային (օրալ), 10 օրվա ընթացքում
• մաշկի և փափուկ հյուսվածքների նեկրոզացվող վարակ՝ Aeromonas hydrophilia-ով հարուցված՝ 1-2 գ, ն/ե, համակցված Դոքսիցիկլինի հետ, Vibrio vulnificus-ով հարուցված՝ 1 գ, ն/ե, համակցված Դոքսիցիկլինի հետ
• հոսպիտալիզացիա պահանջող ծանր սուր բակտերիալ ռինոսինուսիտ՝ 1-2 գ, ն/ե 12-24 ժամը մեկ, 5-7 օրվա ընթացքում
• գոնոկոկային կոնյուկտիվիտ՝ 1 գ, մ/մ մեկ անգամ
• դիսսեմինացված գոնոկոկային վարակ՝ 1 գ/օր, ն/ե կամ մ/մ, շարունակել բարելավումից հետո առնվազն 24-48 ժամվա ընթացքում, որից հետո բուժումը շարունակել Ցեֆիքսիմ 400 մգ, բերանային (օրալ), օրական 2 անգամ, 1 շաբաթվա ընթացքում
• գոնոկոկային էնդոկարդիտ՝ 1-2 գ, ն/ե, օրական 2 անգամ, 4 շաբաթվա ընթացքում
• գոնոկոկային մենինգիտ՝ 1-2 գ, ն/ե, օրական 2 անգամ, 10-14 օրվա ընթացքում
• սուր գոնորեային էպիդիդիմիտ՝ 250 մգ մ/մ, մեկ անգամ և Դոքսիցիկլին:

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

Ինֆուզիոն ներարկման լուծույթներ

• Լուծույթ՝ 1 գ/50 մլ:
• Լուծույթ՝ 2 գ/50 մլ:

Ներարկման փոշիներ

• 250 մգ, 500 մգ, 1 գ, 2 գ, 10 գ և 100 գ:

Պահպանում

• Ներարկման լուծույթը պետք է պահպանել 5-30°C ջերմաստիճանային պայմաններում:

Ամփոփում

Ցեֆտրիաքսոնը տարբեր տեղակայմամբ բակտերիալ վարակների բուժման մեջ լայնորեն կիրառվող ցեֆալոսպորինային հակաբիոտիկ է: Այն կարող է նշանակվել նաև որոշ վիրահատություններից առաջ՝ որպես վիրահատական վարակի կանխարգելիչ միջոց: