Դոքսիցիկլին - Հակաբիոտիկներ

Ընդհանուր նկարագրություն

Դոքսիցիկլինը սինթետիկ հակաբիոտիկ է, որը ստացվում է տետրացիկլինից:

Դոքսիցիկլինի հակաբակտերիալ ազդեցությունը պայմանավորված է բակտերիային կողմից սպիտակուցների արտադրությունը ճնշելով:

Այն արդյունավետ է բակտերիաների լայն շրջանակի համար, օրինակ՝

• Hemophilus influenzae
• Streptococcus pneumoniae
• Mycoplasma pneumoniae
• Chlamydia psittaci
• Chlamydia trachomatis
• Neisseria gonorrhoea և այլն:

Ամերիկյան FDA կազմակերպությունը Դոքսիցիկլինը հաստատել է դեռևս 1967 թվականի դեկտեմբերին:

Բրենդային անվանումներ

Vibramycin, Oracea, Adoxa, Atridox, Acticlate, Acticlate Cap, Doryx, Doxteric, Doxy, Monodox

Օրինակներ

Տետրացիկլինային շարքի մյուս հակաբիոտիկերից են՝

• Տետրացիկլին
• Oքսիտետրացիկլին (Տերամիցին)
• Քլորտետրացիկլին (Աուրեոմիցին)
• Մետացիկլին (Ռոնդոմիցին)
• Դոկսիցիկլին (Վիբրամիցին)
• Մոնոցիկլին։

Ցուցումներ

Դոքսիցիկլինը նշանակվում է բազմաթիվ տարբեր վարակների ժամանակ, այդ թվում՝ Hemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae կամ Mycoplasma pneumoniae հարուցիչներով պատճառված շնչուղիների վարակներ: Այն նաև նշանակվում է հետևյալ վարակների բուժման մեջ՝

• ոչ գոնոկոկային միզուկաբորբեր (ուրեթրիտ) (հարուցված Ureaplasma-ով),
• ամերիկյան բծավոր տենդ
• տիֆ
• բրուցելոզ
• սիբիրյան խոց
• սիֆիլիս
• փափուկ շանկր (շանկրոիդ)
• ակնե (կորյակ)
• պերիոդոնտալ հիվանդություն:

Կողմնակի ազդեցություններ

Ընդհանուր առմամբ Դոքսիցիկլինը լավ տարվող դեղամիջոց է: Ամենատարածված կողմնակի ազդեցություններն են՝

• փորլուծություն կամ ջրային կղանք
• սրտխառնոց
• որովայնային ցավ
• փսխում:

Տետրացիկլինները, այդ թվում՝ Դոքսիցիկլինը, մինչև 8 տարեկան երեխաների մոտ կարող են առաջացնել ատամների գունազրկում:

Տետրացիկլինների ընդունումը կապված է նաև արևայրուքի բարձրացած ռիսկի հետ, ուստի այս դեղերն ընդունելիս պետք է նվազեցնել արևի ճառագայթների ազդեցությունը:

Փոխազդեցություններ

• Խորհուրդ է տրվում Դոքսիցիկլինը միաժամանակ չընդունել ալյումին, մագնեզիում կամ կալցիում պարունակող անտացիդների հետ միասին, օրինակ՝ Միլանտա, Մաալոքս և այլն, քանի որ դրանք աղիներում կապում են Դոքսիցիկլինը և կանխարգելում ներծծումը: Նույն կերպ, խորհուրդ չի տրվում Դոքսիցիկլինն ընդունել միներալների հետ (օրինակ՝ կալցիում կամ երկաթ, բիսմութի սուբսալիցիլատ:
• Դոքսիցիկլինը կարող է ուժեղացնել Վարֆարինի ակտիվությունը և առաջացնել արյան լրացուցիչ «ջրիկացում» և արյունահոսություններ, ուստի նման դեպքերում պետք է նվազեցնել Վարֆարինի դեղաչափը:
• Ֆենիտոինը, Կարբամազեպինը և բարբիտուրատները (օրինակ՝ Ֆենոբարբիտալ) կարող են արագացնել Դոքսիցիկլինի նյութափոխանակությունը (քայքայումը)՝ վերջինս դարձնելով նվազ արդյունավետ:
• Դոքսիցիկլինը կարող է նվազեցնել պենիցիլինների ազդեցությունները, ուստի չպետք է զուգակցվի դրանց հետ:
• Դոքսիցիկլինը կարող է նաև նվազեցնել օրալ հակաբեղմնավորիչների ազդեցությունը:
• Դոքսիցիկլինի և Մեթօքսիֆլուրանի զուգակցումը կարող է նվազեցնել երիկամների գործունեությունը:

• Տետրացիկլինային հակաբիոտիկները, այդ թվում՝ Դոքսիցիկլինը կարող են թունավոր ազդեցություն դրսևորել պտղի ոսկրերի զարգացման վրա, ուստի խորհուրդ չի տրվում օգտագործել հղիության ընթացքում, քանի դեռ չի ընտրվել այլ համարժեք հակաբիոտիկ:
• Դոքսիցիկլինը արտազատվում է կրծքի կաթի մեջ, սակայն նորածնի կողմից յուրացումը մնում է ոչ լիարժեք հետազոտված: Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով, որ Դոքսիցիկլինը կարող է ազդել պտղի ոսկրային հյուսվածքի վրա, կրծքով կերակրող կանանց կողմից դեղի օգտագործումը դառնում է կասկածելի:

Դեղաչափեր

• Դոքսիցիկլինի ներծծումը սննդի ընդունումից քիչ է կախված, ուստի այն կարելի է ընդունել սննդի հետ:
• Վարակների մեծ մասի համար Դոքսիցիկլինը ընդունվում է օրական մեկ կամ երկու անգամ, 7-14 օրվա ընթացքում:
• Չափահասների համար Դոքսիցիկլինի սովորական դեղաչափն առաջին օրվա համար 200 մգ է (100 մգ-ից 12 ժամը մեկ), որից հետո 100-200 մգ/օր, օրական մեկ կամ երկու անգամյա ընդունմամբ (վերջին դեպքում օրական դեղաչափը պետք է կիսվի երկու մասի):

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

• Պատիճներ՝ 50, 75, 100 և150 մգ
• Պատիճներ (հետաձգված ազդեցության)՝ 40 մգ
• Հաբեր՝ 20, 50, 75, 100 և 150 մգ
• Հաբեր (հետաձգված ազդեցության)՝ 50, 60, 75, 80, 100, 120, 150 և 200 մգ:
• Օշարակ՝ 50 մգ/5 մլ (թեյի գդալ)
• Խմելու կախույթ (սուսպենզիա)՝ 25 մգ/5 մլ
• Ներարկման փոշի՝ 100 և 200 մգ
• Լնդային երկարացված ազդեցության հեղուկ՝ 10%

Պահպանում

• Հաբերը, պատիճները և օշարակը պետք է պահպանել 15-30° C սենյակային ջերմաստիճանային պայմաններում:
• Ներարկման փոշին պետք է պահպանել 25° C սենյակային ջերմաստիճանային պայմաններում, լուսից պաշտպանված տեղում:
• Ջրի հետ խառնված փոշին պետք է օգտագործվի 7 օրվա ընթացքում, եթե պահպանվում է սենյակային ջերմաստիճանի պայմաններում կամ 14 օր՝ սառնարանային պայմանում պահպանելիս: Օգտագործումից հետո դրանք պետք լավ թափահարել:

Ամփոփում

Դոքսիցիկլինը սինթետիկ լայն սպեկտրի հակաբիոտիկ է, որը ստացվել է Տետրացիկլինից: Այն նշանակվում է վարակների բազմաթիվ տեսակների բուժման մեջ։