Ընդհանուր նկարագրություն
Գինկգոն (Ginkgo biloba) ամենահին կենդանի ծառատեսակներից է, որի արտադրանքների մեծ մասը պատրաստվում է դրա հովհարաձև տերևներից պատրաստված արտամզվածքից (էքստրակտ):
Ենթադրվում է, որ գինկգոյի ամենաօգտակար բաղադրիչները ֆլավոնոիդներն են, որոնք ունեն հզոր հակաօքսիդանտային հատկություններ, և տերպենոիդները, որոնք օգնում են արյան շրջանառության բարելավմանը՝ լայնացնելով արյունատար անոթները և նվազեցնելով թրոմբոցիտների «կպչունությունը» (հակաթրոմբոցիատային ազդեցություն):
Գինկգոն սովորաբար հասանելի է որպես բերանային (օրալ) հաբեր, էքստրակտ, պարկուճ (կապսուլա) կամ թեյ: Մի՛ կերեք հում կամ բոված գինկգոյի սերմեր, որոնք կարող են թունավոր լինել:
Գինկգոյի վերաբերյալ հետազոտությունների մեծ մասը կենտրոնանում է դեմենցիայի (թուլամտություն), հիշողության և ցավի վրա այս հավելումի ազդեցության վրա, որն առաջանում է արյան հոսքի խիստ կրճատման պատճառով (կլաուդիկացիա):
Դեղեր և հավելումներ բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
Որոշակի առողջական խնդիրների և վիճակների համար գինկգոյի օգտագործման վերաբերյալ հետազոտությունը վկայում են հետևյալի մասին:
- Դեմենցիա (թուլամտություն). չկան բավարար ապացույցներ, որոնք կարող են աջակցել դեմենցիայի կանխարգելման կամ թեթև ճանաչողական (կոգնիտիվ) խանգարումներով մարդկանց բուժման մեջ գինկգոյի օգտակարության վարկածին:
- Կլաուդիկացիա. մի ամփոփիչ ակնարկ ցույց է տալիս, որ գինկգո ընդունելը էական օգուտներ չունի այս վիճակն ունեցող մարդկանց համար:
Հիշողության բարելավման վրա գինկգոյի ազդեցության վերաբերյալ տվյալները հակասական են: Թեև որոշ տվյալներ ցույց են տալիս, որ գինկգոյի էքստրակտը կարող է քիչ բարելավել հիշողությունը առողջ չափահասների մոտ, ուսումնասիրությունների մեծ մասն, այնուամենայնիվ, վկայում է, որ գինկգոն չի բարելավում հիշողությունը, ուշադրությունը կամ գլխուղեղի գործունեությունը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն օգտագործել որևէ դեղամիջոց կամ ինքնուրույն փոխել ձեզ նշանակված դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Կողմնակի ազդեցություններ
Բերանային (օրալ) և չափավոր քանակությամբ օգտագործելիս գինկգոն անվտանգ է առողջ չափահասների համար:
Գինկգոն կարող է առաջացնել՝
- գլխացավ
- գլխապտույտ
- սրտխփոց
- ստամոքսի խանգարում
- փորկապություն
- մաշկային ալերգիկ ռեակցիաներ:
Մի' կերեք հում կամ բոված գինկգոյի սերմեր, որոնք կարող են թունավոր լինել:
Եթե էպիլեպտիկ եք կամ հակված եք ցնցումների, խուսափեք գինկգոյից: Գինկգոտոքսինի մեծ քանակությունը կարող է ցնցում առաջացնել: Գինկգոտոքսինը հայտնաբերվում է գինկոյի սերմերում և, ավելի քիչ, տերևներում:
Եթե ունեք մեծ տարիք, արյունահոսության խանգարում կամ հղի եք, մի՛ ընդունեք գինկգո: Հավելումը կարող է մեծացնել ձեր արյունահոսության վտանգը: Եթե պատրաստվում եք վիրահատվել, դադարեցրեք գինկգո ընդունելը նախատեսված վիրահատության օրվանից երկու շաբաթ առաջ:
Գինկգոն կարող է խանգարել շաքարային դիաբետի վերահսկմանը: Եթե գինկգո եք ընդունում և ունեք դիաբետ, ավելի ուշադիր հետևեք ձեր արյան շաքարի մակարդակին:
Որոշ հետազոտություններ նաև ցույց են տվել, որ գինկգո տրվող կրծողների մոտ աճում է լյարդի և վահանաձև գեղձի քաղցկեղի զարգացման ռիսկը:
Փոխազդեցություններ
- Ալպրազոլամ (Քսանաքս). գինկգոյի ընդունումը այս դեղամիջոցի հետ, որն օգտագործվում է տագնապային ախտանիշները վերացնելու համար, կարող է նվազեցնել դեղամիջոցի արդյունավետությունը:
- Հակամակարդիչ (անտիկոագուլյանտ) և հակաթրոմբոցիտային (անտիագրեգանտ) դեղամիջոցներ, դեղաբույսեր և հավելումներ․ այս տեսակի դեղամիջոցները, դեղաբույսերը և հավելումները թուլացնում են արյան մակարդումը: Գինկգոյի հետ դրանց զուգակցելը կարող է մեծացնել արյունահոսության ռիսկը:
- Հակացնցումային միջոցներ (անտիկոնվուլսանտներ) և ցնցումների շեմն իջեցնող դեղամիջոցներ, դեղաբույսեր և հավելումներ․ գինկգոտոքսինի մեծ քանակությունը կարող է ցնցում առաջացնել: Գինկգոտոքսինը հայտնաբերվում է գինկգոյի սերմերում և, ավելի քիչ, գինկգոյի տերևներում: Հնարավոր է, որ գինկգո օգտագործելը կարող է նվազեցնել հակացնցումային դեղամիջոցի արդյունավետությունը:
- Հակադեպրեսանտներ. գինկգոյի ընդունումը որոշ հակադեպրեսանտների հետ, ինչպիսիք են Ֆլուոքսետինը (Պրոզակ, Սարաֆեն) և Իմիպրամինը (Տոֆրանիլ), կարող է նվազեցնել դրանց արդյունավետությունը:
- Որոշ ստատիններ. գինկգոյի ընդունումը Սիմվաստատինի հետ (Զոկոր) կարող է թուլացնել դեղամիջոցի ազդեցությունը: Գինկգոն նաև թուլացնում է Ատորվաստատինի (Լիպիտոր) ազդեցությունը:
- Դիաբետի դեղամիջոցներ. գինկգոն կարող է փոխել ձեր օրգանիզմի պատասխանն այս դեղամիջոցներին:
- Իբուպրոֆեն. հնարավոր է, որ գինկգոյի զուգակցումը Իբուպրոֆենի հետ (Ադվիլ, Մոտրին IB և այլն) կարող է մեծացնել արյունահոսության ռիսկը:
Վարվեք այս կերպ
Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե զգում եք նրա նշանակած դեղամիջոցի հետ կապված որևէ անցանկալի կամ կողմնակի ազդեցություն:
Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե ցանկանում եք ընդունել որևէ այլ դեղամիջոց կամ հավելում:
Ամփոփում
Թեև գինկգոն անվտանգ է չափավոր քանակությամբ, հետազոտությունները չեն աջակցում հավելումների օգտագործմանը դեմենցիայի կամ կոգնիտիվ խանգարումները կանխելու կամ դանդաղեցնելու համար: Անհրաժեշտ են լրացուցիչ հետազոտություններ՝ պարզելու, թե ինչ դեր կարող է ունենալ գինկգոն գլխուղեղի գործառույթներին օգնելու և այլ հիվանդությունների բուժման գործում:
Մինչև որևէ դեղ ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 02-12-2023
Վերջին վերանայում՝ 02-12-2023