Լիզինոպրիլ - ԱՓՖ արգելակիչներ

Ընդհանուր նկարագրություն

Լիզինոպրիլը անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտի (ԱՓՖ) արգելակիչ է (ինհիբիտոր), որն օգտագործվում է բարձր արյան ճնշումը (հիպերտենզիա) և սրտային անբավարարության բուժման և բարձր արյան ճնշման և շաքարային դիաբետի պատճառով երիկամային անբավարարության կանխարգելման համար:

ԱՓՖ-ն կարևոր է, քանի որ այս ֆերմենտը պատասխանատու է անգիոտենզին II կոչվող քիմիական նյութի արտադրության համար: Անգիոտենզին II-ը առաջացնում է զարկերակների մեծ մասի, այդ թվում՝ սրտի պսակային զարկերակների կծկում՝ նեղացնելով դրանք և բարձրացնելով արյան ճնշումը: ԱՓՖ արգելակիչները, ինչպիսին է Լիզինոպրիլը, նվազեցնում են արյան ճնշումը՝ կրճատելով անգիոտենզին II-ի արտադրությունը, որի շնորհիվ՝ թուլացնում զարկերակների մկանները և լայնացնելով այս անոթները: Երբ արյան ճնշումը ցածր է, սիրտը, այդ թվում՝ անբավարար գործող սիրտն արյունը դեպի զարկերակներ մղելու համար ստիպված չէ ավելի ծանրաբեռնված աշխատել: ԱՓՖ արգելակիչնեչով բուժման ժամանակ սրտին արյուն մատակարարող զարկերակները նույնպես լայնանում են: Սա բարձրացնում է սրտամկնաի արյան հոսքը և թթվածնով մատակարարումը, ավելի բարելավելով սրտի կծկողական գործառույթը:

ԱՓՖ արգելակիչների ազդեցություններն առանձնակի օգտակար են կանգային սրտային անբավարարությամբ մարդկանց համար: Երիկամներում անգիոտենզին II-ի ազդեցությամբ զարկերակների նեղացումը կրճատում է արյան հոսքը և վնասում երիկամները: ԱՓՖ արգելակիչները լայնացնում են երիկամներ անցնող զարկերակները և նվազեցնում ճնշումը: Սա կրճատում է բարձր արյան ճնշման պատճառով երիկամների վնասումը:

Ամերիկյան FDA կազմակերպությունը Լիզինոպրիլը հաստատել է 1987թ. դեկտեմբերին:

Բրենդային անվանումներ

Zestril, Prinivil, Qbrelis

Օրինակներ

Այլ ԱՓՖ արգելակիչներից են՝

• Էնալապրիլ
• Խինապրիլ
• Ռամիպրիլ
• Ֆոզինոպրիլ
• Բենզապրիլ
• Կապտոպրիլ
• Մոեքսիպրիլ
• Տրանդոլապրիլ:

Բժիշկները երբեմն այս խմբի դեղերին անվանում են «պրիլների շարք»՝ ելնելով դեղերի անվանումների համանման վերջավորությունից:

Կողմնակի ազդեցություններ

Լիզինոպրիլի առաջին դեղաչափերը կարող են առաջացնել գլխապտույտ՝ արյան ճնշման անկման պատճառով։

Այս դեղամիջոցը նաև կարող է առաջացնել՝

• հազ
• սրտխառնոց
• գլխացավեր
• անհանգստություն
• կրծքային ցավ
• փորլուծություն
• ցածր արյան ճնշում (հիպոտենզիա)
• արյան կալիումի բարձր մակարդակներ
• անքնություն
• քնկոտություն
• քթի փակվածություն
• փսորիազ
• ցան
• սեռական դիսֆունկցիա:

Ինչպես բոլոր ԱՓՖ արգելակիչները, Լիզինոպրիլը կարող է առաջացնել առանց խորխի հազ, որն անհետանում է, երբ դեղամիջոցի ընդունումը դադարեցվում է:

Լիզինոպրիլի ընդունումը պետք է դադարեցվի, եթե կան ալերգիկ ռեակցիայի ախտանիշներ կամ գանգատներ, այդ թվում՝ դեմքի, շրթունքների, լեզվի կամ կոկորդի այտուցվածության զգացում: Երբեմն կարող են առաջանում են ծանր ալերգիկ ռեակցիաներ (անաֆիլաքսիա) և եղնջացան:

Հազվադեպ, Լիզինոպրիլը կարող է առաջացնել արյան կարմիր բջիջների (սակավարյունություն), արյան սպիտակ բջիջների (լեյկոպենիա) և թրոմբոցիտների (թրոմբոցիտոպենիա) թվաքանակի կրճատում:

Փոխազդեցություններ

• Ընդհանուր առմամբ, Լիզինոպրիլը պետք է չընդունել կալիումի հավելումների կամ միզամուղների հետ, որոնք պահպանում են կալիումը, օրինակ՝ Հիդրոքլորոթիազիդ/Տրիամտերեն (Դյազիդ), քանի որ արյան մեջ կալիումի մակարդակը կարող է բարձրանալ վտանգավոր մակարդակի:
• Եղել են զեկույցներ Լիթիումի (Էսկալիթ, Լիթոբիդ) մակարդակների բարձրացման մասին, երբ Լիթիումն օգտագործվում է ԱՓՖ արգելակիչների հետ համատեղ: Այս փոխազդեցության պատճառը հայտնի չէ։
• Եղել են զեկույցներ, որ Ասպիրինը և այլ ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղամիջոցները (ՈՍՀԲԴ-ներ), ինչպիսիք են Իբուպրոֆենը (Ադվիլ, Մոտրին և այլն), Ինդոմետացին (Ինֆոցին, Ինֆոցին-SR), և Նապրոքսեն նատրիումը (Անապրոքս, Նապրելան, Նապրոսին, Ալեվե և այլն) կարող են թուլացնել ԱՓՖ արգելակիչների ազդեցությունը:
• Նիտրոիդային ռեակցիաներ (դեմքի կարմրության, սրտխառնոց, փսխում և ցածր արյան ճնշում) կարող են առաջանալ, երբ ռևմատոիդ արթրիտի բուժման մեջ օգտագործվող ոսկու պրեպարատները, օրինակ՝ նատրիումական աուրոտիոմալատը ներարկվում է ԱՓՖ արգելակիչների, ներառյալ Լիզինոպրիլի հետ:

• Լիզինոպրիլը պետք է չընդունվի հղիության ընթացքում, քանի որ զեկուցվնել են պտուղների և նորածինների մահվան դեպքեր, երբ Լիզինոպրիլը կիրառվել է հղիության ընթացքում:
• Հայտնի չէ, թե արդյոք Լիզինոպրիլը արտազատվում է կրծքի կաթում:

Դեղաչափեր

• Սրտային անբավարարության բուժման համար Լիզինոպրիլի մեկնարկային դեղաչափն օրական 5 մգ է, իսկ սրտային անբավարարության բուժման արդյունավետ դեղաչափը՝ օրական 5-40 մգ է: Առավելագույն ազդեցության հասնելու համար դեղաչափը կարող է ավելացվել 10 մգ-ով 2 շաբաթը մեկ:
• Բարձր արյան ճնշման (հիպերտենիզա) բուժման համար Լիզինոպրիլի մեկնարկային դեղաչափն օրական 10 մգ է: Սովորական դեղաչափն օրական 20-40 մգ է: 80 մգ դեղաչափը շատ ավելի արդյունավետ չէ, քան 40 մգ-ը:
• Սրտամկանի ինֆարկտի բուժումը սկսվում է 5 մգ սկզբնական դեղաչափով, որին հաջորդում է 5 մգ՝ 24 ժամ հետո, 10 մգ՝ 48 ժամ հետո, այնուհետև՝ օրական 10 մգ: Բուժումը շարունակվում է 6 շաբաթ։

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

• Հաբեր՝ 2.5, 5, 10, 20, 30 և 40 մգ:

Պահպանում

• Լիզինոպրիլը պետք է պահվի չոր պայմաններում՝ 15-30° C ջերմաստիճանում:
  

Ամփոփում

Լիզինոպրիլը ԱՓՖ արգելակիչ է, որը նախատեսված է բարձր արյան ճնշման, սրտային անբավարարության և սրտամկանի ինֆարկտի բուժման և արյան բարձր ճնշման պատճառով երիկամային անբավարարության կանխարգելման համար: Տեղեկացեք կողմնակի ազդեցություններին, այն դեղերի հետ փոխազդեցություններին, դեղաչափին, հղիությունը և անվտանգության այլ տեղեկություններին՝ նախքան որևէ դեղամիջոց ընդունելը: