Ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղեր (ՈՍՀԲԴ)

Ընդհանուր նկարագրություն

Եթե երբևե խմել եք որևէ դեղ, որ մեղմացնեք գլխացավը, ատամի ցավը կամ մեջքի ցավը, ամենայն հավանականությամբ ընդունել եք ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղ​երից մեկնումեկը (ՈՍՀԲԴ):

ՈՍՀԲԴ կարող են օգտագործվել, որպեսզի մեղմացվի ցավը, նվազեցվի կարմրությունը և այտուցվածությունը (բորբոքում) կամ բուժվի ջերմության բարձրացումը: ՈՍՀԲԴ հանրահայտ օրինակներից են՝ Ասպիրին, Նապրոքսեն, Իբուպրոֆեն և Ցելեկոքսիբը:

Օրինակներ

Ամենահայտնի ՈՍՀԲԴ-ից են՝

• Ասպիրին
• Ցելեկոքսիբ
• Դիկլոֆենակ
• Իբուպրրֆեն
• Ինդոմեթացին
• Մելոքսիկամ
• Նապրոքսին:

Ցուցումներ

ՈՍՀԲԴ կարող են օգտագործվել, որպեսզի մեղմացվի ցավը և բազմաթիվ հիվանդությունների ու առողջական վիճակների հետ կապված տարբեր ախտանիշներ, այդ թվում՝

• գլխացավեր
• ատամացավեր
• դաշտանային կծկանքներ (որովայնի ստորին շրջանի սպաստիկ ցավեր)
• մկանային ցավեր և լարվածություն
• հոդացավեր և հոդաբորբեր (արթրիտ)
• մեջքի, այդ թվում՝ գոտկային շրջանի ցավեր
• պարանոցի ցավեր
• ոչ վիրաբուժական բնույթի այլ ցավեր:

Բազմաթիվ երկրներում ՈՍՀԲԴ ցածր դեղաչափերով դեղաձևերը վաճառվում են առանց դեղատոմսի:

Գրեթե բոլոր տների դեղարկղիկներում կան որոշ ՈՍՀԲԴ: Դրանք արտադրվում են որպես հաբեր, պատիճներ, կրեմներ և քսուկներ, հեղուկներ, ներարկման լուծույթներ, սփրեյներ կամ մոմիկներ: Կան բազմաթիվ այլ հակաբորբոքային պատրաստուկներ, որոնց բաղադրության մեջ մտնում է որևէ ՈՍՀԲԴ:

Կողմնակի ազդեցություններ

Մի ընդունեք որևէ ՈՍՀԲԴ, եթե դրա նկատմամբ ունեք ալերգիա կամ գերզգայունություն, հղի եք կամ հավանական է, որ կհղիանաք, ունեք երիկամի կամ լյարդի լուրջ հիվանդություն, ստամոքս-աղիքային խոց կամ արյունահոսություն:

ՈՍՀԲԴ-ի ավելի հաճախ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են՝

• սրտխառնոց (նողկանքի զգացում)
• այրոցք (ռուսերեն՝ изжога)
• մարսողության խանգարման այլ նշաններ:

Ավելի լուրջ, սակայն ավելի հազվադեպ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են ստամոքսի արյունահոսությունը կամ երիկամային խնդիրները: ՈՍՀԲԴ, այդ թվում՝ առանց դեղատոմսի վաճառող դեղերը քիչ բարձրացնում են նաև ինսուլտի և սրտամկանի ինֆարկտի ռիսկերը:

Հակաբորբոքային դեղերը (այդ թվում՝ Ասպիրինը) կարող են նաև որոշ մարդկանց մոտ նպաստել ասթմայի նոպայի դրսևորմանը: Ուստի, եթե դուք ունեք ասթմա և կարիք է առաջացել ընդունել որևէ ՈՍՀԲԴ, նախապես զրուցեք ձեր բժշկի հետ:

Մինչև 12-16 տարեկան երեխաներին չի կարելի տալ Ասպիրին, քանի դեռ այդ մասին չի հրահանգել ձեր բժիշկը (հազվադեպ հանդիպող Ռեյի համախտանիշի ռիսկ):

Ովքե՞ր են կողմնակի ազդեցությունների նկատմամբ ռիսկային

Ընդհանուր առմամբ, ՈՍՀԲԴ կողմնակի ազդեցությունները կարելի է նվազեցնել, եթե այդ դեղերն ընդունեք եզակի դեպքերում և ձեր գանգատները մեղմացնող ամենացածր դեղաչափերով:

Կողմնակի ազդեցությունների ռիսկը բարձրանում է, եթե դուք՝

• միաժամանակ ընդունում եք դեղերի որոշ զուգակցումներ, օրինակ՝ հակամակարդիչներ կամ կորտիկոստերոիդներ
• ունեք որոշ հիվանդություններ, օրինակ՝ ռեֆլյուքս հիվանդություն, ստամոքսի խոց, ստամոքսային արյունահոսություն, բարձր արյան ճնշում, դիաբետ, սրտանոթային հիվանդություններ, երիկամների ախտահարում և այլն
• 65 տարեկանից մեծ եք
• արդեն ընդունում եք մեկ այլ դեղ, որը պարունակում է մեկ այլ (կամ նույն) հակաբորբոքիչ դեղը
• խմում եք ալկոհոլ
• ընդունում եք ավելի մեծ դեղաչափ կամ կամ ավելի երկար ժամանակ, քան ձեզ նշանակված է:

Նույնիսկ եթե կողմնակի ազդեցություններ չեն դրսևորվում, կարևոր է, որպեսզի դուք խստորեն հետևեք բժշկի նշանակումներին:

Դադարեցրեք հակաբորբոքային դեղի ընդունումը և տեղեկացրեք այդ մասին ձեր բժշկին, եթե ձեզ մոտ ի հայտ են գալիս ինքնազգացողության վատացում կամ ոչ ցանկալի այլ նշաններ: Ուշադիր եղեք հատկապես ստամոքսային արյունահոսության նկատմամբ և այնպիսի ախտանիշների զարգացմանը, ինչպիսք են՝

• ստամոքսի շրջանի ցավեր
• աղիքային պարունակության մեջ արյան առկայություն
• մուգ սրճագույն բնույթի փսխում:

Ամփոփում

Զրուցեք ձեր բժշկի հետ ոչ ստերոիդների օգուտների և հնարավոր ռիսկերի մասին: Մարդկանց մեծ մասի համար այս դեղերի բուժական ազդեցությունը գերակշռում է հայտնի ռիսկերին, սակայն, բոլոր դեպքերում, չի կարելի թերագնահատել առանձին դեղերի կողմնակի ազդեցությունները:

Հիշեք նաև, որ եթե որևէ հակաբորբոքային դեղամիջոց վաճառվում է առանց դեղատոմսի, դեռ չի նշանակում, որ այն անվնաս է: Անպայման ծանոթացեք դեղերի հետ տրվող թերթիկներին, և, եթե անորոշ հարցեր են մնում, հարցրեք այդ մասին ձեր բժշկին:

Մինչև դեղն ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին: