Ընդհանուր նկարագրություն
Եթե երբևե խմել եք որևէ դեղ, որ մեղմացնեք գլխացավը, ատամի ցավը կամ մեջքի ցավը, ամենայն հավանականությամբ ընդունել եք ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղերից մեկնումեկը (ՈՍՀԲԴ):
ՈՍՀԲԴ կարող են օգտագործվել, որպեսզի մեղմացվի ցավը, նվազեցվի կարմրությունը և այտուցվածությունը (բորբոքում) կամ բուժվի ջերմության բարձրացումը: ՈՍՀԲԴ հանրահայտ օրինակներից են՝ Ասպիրին, Նապրոքսեն, Իբուպրոֆեն և Ցելեկոքսիբը:
Դեղեր և հավելումներ բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Օրինակներ
Ամենահայտնի ՈՍՀԲԴ-ից են՝
- Ասպիրին
- Ցելեկոքսիբ
- Դիկլոֆենակ
- Իբուպրրֆեն
- Ինդոմեթացին
- Մելոքսիկամ
- Նապրոքսին:
Ցուցումներ
ՈՍՀԲԴ կարող են օգտագործվել, որպեսզի մեղմացվի ցավը և բազմաթիվ հիվանդությունների ու առողջական վիճակների հետ կապված տարբեր ախտանիշներ, այդ թվում՝
- գլխացավեր
- ատամացավեր
- դաշտանային կծկանքներ (որովայնի ստորին շրջանի սպաստիկ ցավեր)
- մկանային ցավեր և լարվածություն
- հոդացավեր և հոդաբորբեր (արթրիտ)
- մեջքի, այդ թվում՝ գոտկային շրջանի ցավեր
- պարանոցի ցավեր
- ոչ վիրաբուժական բնույթի այլ ցավեր:
Բազմաթիվ երկրներում ՈՍՀԲԴ ցածր դեղաչափերով դեղաձևերը վաճառվում են առանց դեղատոմսի:
Գրեթե բոլոր տների դեղարկղիկներում կան որոշ ՈՍՀԲԴ: Դրանք արտադրվում են որպես հաբեր, պատիճներ, կրեմներ և քսուկներ, հեղուկներ, ներարկման լուծույթներ, սփրեյներ կամ մոմիկներ: Կան բազմաթիվ այլ հակաբորբոքային պատրաստուկներ, որոնց բաղադրության մեջ մտնում է որևէ ՈՍՀԲԴ:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն օգտագործել որևէ դեղամիջոց կամ ինքնուրույն փոխել ձեզ նշանակված դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Կողմնակի ազդեցություններ
Մի ընդունեք որևէ ՈՍՀԲԴ, եթե դրա նկատմամբ ունեք ալերգիա կամ գերզգայունություն, հղի եք կամ հավանական է, որ կհղիանաք, ունեք երիկամի կամ լյարդի լուրջ հիվանդություն, ստամոքս-աղիքային խոց կամ արյունահոսություն:
ՈՍՀԲԴ-ի ավելի հաճախ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են՝
- սրտխառնոց
- այրոցք (ռուսերեն՝ изжога)
- մարսողության խանգարման այլ նշաններ:
Ավելի լուրջ, սակայն ավելի հազվադեպ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են ստամոքսի արյունահոսությունը կամ երիկամային խնդիրները: ՈՍՀԲԴ, այդ թվում՝ առանց դեղատոմսի վաճառող դեղերը քիչ բարձրացնում են նաև ինսուլտի և սրտամկանի ինֆարկտի ռիսկերը:
Հակաբորբոքային դեղերը (այդ թվում՝ Ասպիրինը) կարող են նաև որոշ մարդկանց մոտ նպաստել ասթմայի նոպայի դրսևորմանը: Ուստի, եթե դուք ունեք ասթմա և կարիք է առաջացել ընդունել որևէ ՈՍՀԲԴ, նախապես զրուցեք ձեր բժշկի հետ:
Մինչև 12-16 տարեկան երեխաներին չի կարելի տալ Ասպիրին, քանի դեռ այդ մասին չի հրահանգել ձեր բժիշկը (հազվադեպ հանդիպող Ռեյի համախտանիշի ռիսկ):
Ովքե՞ր են կողմնակի ազդեցությունների նկատմամբ ռիսկային
Ընդհանուր առմամբ, ՈՍՀԲԴ կողմնակի ազդեցությունները կարելի է նվազեցնել, եթե այդ դեղերն ընդունեք եզակի դեպքերում և ձեր գանգատները մեղմացնող ամենացածր դեղաչափերով:
Կողմնակի ազդեցությունների ռիսկը բարձրանում է, եթե դուք՝
- միաժամանակ ընդունում եք դեղերի որոշ զուգակցումներ, օրինակ՝ հակամակարդիչներ կամ կորտիկոստերոիդներ
- ունեք որոշ հիվանդություններ, օրինակ՝ ռեֆլյուքս հիվանդություն, ստամոքսի խոց, ստամոքսային արյունահոսություն, բարձր արյան ճնշում, դիաբետ, սրտանոթային հիվանդություններ, երիկամների ախտահարում և այլն
- 65 տարեկանից մեծ եք
- արդեն ընդունում եք մեկ այլ դեղ, որը պարունակում է մեկ այլ (կամ նույն) հակաբորբոքիչ դեղը
- խմում եք ալկոհոլ
- ընդունում եք ավելի մեծ դեղաչափ կամ կամ ավելի երկար ժամանակ, քան ձեզ նշանակված է:
Նույնիսկ եթե կողմնակի ազդեցություններ չեն դրսևորվում, կարևոր է, որպեսզի դուք խստորեն հետևեք բժշկի նշանակումներին:
Դադարեցրեք հակաբորբոքային դեղի ընդունումը և տեղեկացրեք այդ մասին ձեր բժշկին, եթե ձեզ մոտ ի հայտ են գալիս ինքնազգացողության վատացում կամ ոչ ցանկալի այլ նշաններ: Ուշադիր եղեք հատկապես ստամոքսային արյունահոսության նկատմամբ և այնպիսի ախտանիշների զարգացմանը, ինչպիսք են՝
- ստամոքսի շրջանի ցավեր
- աղիքային պարունակության մեջ արյան առկայություն
- մուգ սրճագույն բնույթի փսխում:
Վարվեք այս կերպ
Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե զգում եք նրա նշանակած դեղամիջոցի հետ կապված որևէ անցանկալի կամ կողմնակի ազդեցություն:
Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե ցանկանում եք ընդունել որևէ այլ դեղամիջոց կամ հավելում:
Ամփոփում
Զրուցեք ձեր բժշկի հետ ոչ ստերոիդների օգուտների և հնարավոր ռիսկերի մասին: Մարդկանց մեծ մասի համար այս դեղերի բուժական ազդեցությունը գերակշռում է հայտնի ռիսկերին, սակայն, բոլոր դեպքերում, չի կարելի թերագնահատել առանձին դեղերի կողմնակի ազդեցությունները:
Հիշեք նաև, որ եթե որևէ հակաբորբոքային դեղամիջոց վաճառվում է առանց դեղատոմսի, դեռ չի նշանակում, որ այն անվնաս է: Անպայման ծանոթացեք դեղերի հետ տրվող թերթիկներին, և, եթե անորոշ հարցեր են մնում, հարցրեք այդ մասին ձեր բժշկին:
Մինչև որևէ դեղ ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 10-05-2020
Վերջին վերանայում՝ 16-11-2023