Պրեդնիզոլոն

Ընդհանուր նկարագրություն

Պրեդնիզոլոնը ակտիվ բաղադրիչ է, որը պատկանում է կորտիկոստերոիդներ կոչվող դեղերի խմբին։

Պրենիզոլոնը կորտիզոլի սինթետիկ տարբերակն է: Կորտիզոլը կորտիկոստերոիդներից մեկն է՝ բնական ակտիվ նյութեր, որոնք արտադրվում են երիկամների վրա «նստած» մակերիկամների կողմից և ունեն հզոր հակաբորբոքային ազդեցություն կամ ճնշում են ձեր իմունային համակարգը: Կորտիկոստերոիդների այս ունակությունն օգտագործվում է բազմաթիվ բորբոքային հիվանդությունների բուժան մեջ, օրինակ՝ հոդաբորբեր, կոլիտներ, ասթմա, բրոնխիտներ, որոշ մաշակային ցաներ, քթի և աչքերի ալերգիկ կամ բորբոքային վիճակներ և այլն:

Պրեդնիզոլոնը մուտք է գործում բորբոքում առաջացնող բջիջներ և արգելափակում բորբոքային ռեակցիաները՝ այսպիսով մեղմացնելով հիվանդությունների ախտանիշները, թեև վերջնականապես չի բուժում դրանք։

Գոյություն ունեն կորտիկոստերոիդների բազմաթիվ պատրաստուկներ, որոնք արտադրվում են որպես հաբեր, պատիճներ, հեղուկներ, տեղային նրբաքսուքներ (կրեմներ) և գելեր, աչքի կաթիլներ, ինչպես նաև ներարկման և ներերակային լուծույթներ:

Ամերիկյան FDA կազմակերպությունը Պրեդնիզոլոնը հաստատել է դեռևս 1955թ. հունիսին:

Բրենդային անվանումներ՝ Flo-Pred, Pediapred, Orapred, Orapred ODT

Ցուցումներ

Պրեդնիզոլոնն օգտագործվում է բազմաթիվ տարբեր վիճակների բուժման մեջ, այդ թվում՝

• սուր ալերգիկ ռեակցիաներ
• ասթմա և ասթմայի նոպա
• հոդաբորբեր (արթրիտներ)
• մաշկային խնդիրներ (օրինակ՝ մաշկի քորով կամ ցանավորմամբ ընթացող քրոնիկ դերմատիտներ)
• աղիների բորբոքային հիվանդություններ, ինչպիսիք են Կրոնի հիվանդությունը և խոցային կոլիտը
• աուտոիմուն հիվանդություններ, երբ ձեր իմունային համակարգը «սխալմամբ» վնասում է սեփական առողջ բջիջները, օրինակ՝ համակարգային կարմիր գայլախտ և այլ քրոնիկ բորբոքային հիվանդություններ։

Այն օգնում է, որպեսզի ձեր օրգանիզմում մեղմանա բորբոքումը։

Բորբոքման ախտանիշները կարող են ներառել ձեր մարմնի որևէ շրջանի այտուցը, կարմրությունը, ցավը, լարվածությունը կամ քորը։

Կողմնակի ազդեցություններ

Պրեդնիզոլոնը օգնում է մարդկանց մեծ մասին, սակայն որոշ մարդիկ կարող են նաև զգալ կողմնակի ազդեցություններ։

Ընդհանուր առմամբ, Պրեդնիզոլոնի կողմնակի ազդեցությունների ռիսկը փոքրանում է, եթե այն ընդունում եք կարճ ժամանակի ընթացքում։ Հակառակ դեպքում, ռիսկը բարձրանում է, եթե ընդունում եք Պրեդնիզոլոնի բարձր դեղաչափեր երկար ժամանակի ընթացքում։

Պրեդնիզոլոնի կողմնակի ազդեցությունները, հատկապես բարձր դեղաչափերով երկարատև ընդունման դեպքում, կարող են ներառել՝

• օրգանիզմում հեղուկների պահպանում, որը կարող է բերել սրտային խնդիրների
• քնի խանգարումներ
• դեմքի փքում և որովայնի այտուցվածություն
• պեպտիկ խոցեր
• դիաբետի ընթացքի վատթարացում
• քաշի ավելացում
• բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա)
• կալիումի կորուստ
• կանանց մոտ՝ անկանոն դաշտաններ
• մկանային ջղաձգումներ
• մաշկի բարակում, հեշտությամբ առաջացող արյունազեղումներ և ակնե (պզուկ)
• երեխաների մոտ աճի հապաղում։

Պրեդնիզոլոնի ավելի հազվադեպ առաջացող կողմնակի ազդեցություններն են՝

• գլխացավեր
• փորլուծություն կամ փորկապություն
• սրտխառնոց, փսխում կամ անոռեքսիա
• գլաուկոմա կամ կատարակտ
• վարակների հաճախացում կամ ծանրացում (իմունային համակարգը ճնշելու պատճառով)
• վահանաձև գեղձի գործունեության ընկճում։

Որոշ կողմնակի ազդեցություններ կարող են հայտնաբերվել միայն բժշկի կողմից։ Եթե Պրեդնիզոլոն ընդունում եք երկար ժամանակ, կարևոր է, որ կանոնավոր կերպով այցելեք ձեր բժշկին և անցնեք հերթական ստուգումը։

Առանց հետաձգելու կապ հաստատեք բժշկի հետ կամ այցելեք մոտակա հիվանդանոցի անհետաձգելի բաժանմունք, եթե զգում եք հետևյալ լուրջ կողմնակի ազդեցություններից մեկնումեկը՝

• ստամոքսի կամ որովայնի այլ շրջանի սուր ցավ
• ցնցումային նոպաներ
• տեսողության հանկարծակի խանգարում
• այնպիսի ախտանիշների առաջացում, ինչպիսիք են՝ ծանր գլխապտույտ, գիտակցության կորուստ, թուլություն, կրծքավանդակի ցավ կամ անկանոն սրտազարկ
• հոգեկան շեղումներ (դեպրեսիա, էյֆորիա, անքնություն, տրամադրության շեղումներ, անձի խանգարումներ և անգամ փսիխոտիկ խանգարումներ)։

Շատ կարևոր է, որ Պրեդնիզոլոնն ընդունեք այնպես, ինչպես նշանակել է բժիշկը։ Զրուցեք ձեր բժշկի հետ, եթե ցանկանում եք նվազեցնել դեղաչափը կամ դադարեցնել ընդունելը։

Պրեդնիզոլոնի ընդունման կտրուկ դադարեցումը կարող է առաջացնել լուրջ կամ վտանգավոր կողմնակի ազդեցություններ։

Այլ դեղերի, հավելումների և սննդի հետ փոխազդեցություններ

• Ռիֆամպինը նվազեցնում է արյան մեջ Պրեդնիզոլոնի մակարդակը՝ խթանելով դեղի քայքայումը լյարդում: Ուստի, բուժական անհաջողության չմատնվելու համար անհրաժեշտ է բարձրացնել Պրեդնիզոլոնի դեղաչափը:
• Կորտիկոստերոիդնեը Վարֆարինով բուժման վրա թողնում են տարբեր ազդեցություններ: Ուստի կորտիկոստերոիդները հակամակարդիչների հետ զուգակցելիս անհրաժեշտ է ուշադիր հետևել արյան մակարդելիության ցուցանիշներին:
• Էստրոգենները կարող են բարձրացնել արյան մեջ Պրեդնիզոլոնի մակարդակը, քանի որ դանդաղեցնում են վերջինիս քայքայումը: Երբ էստրոգենները օգտագործվում են Պրեդնիզոլոնի հետ միասին, անհրաժեշտ է հետևել վերջինիս կողմնակի ազդեցություններին:
• Ստերոիդները բարձրացնում են արյան շաքարի (գլյուկոզ) մակարդակը, հետևաբար, նվազեցնում դիաբետը բուժելիս նշանակվող դեղերի արդյունավետությունը:
• Ասպիրինի կամ մեկ այլ ոչ ստերիոդ հակաբորբոքային դեղամիջոցների (ՈՍՀԲԴ) հետ զուգակցելիս բարձրանում է ստամոքս-աղիքային կողմնակի ազդեցությունները:
• Կորտիկոստերոիդների զուգակցումը կալիում-հեռացնող դեղերի հետ (օրինակ՝ միզամուղներ) բարձրանում է ցածր արյան կալիումի (հիպոկալեմիա) ռիսկը:
• Պատվաստանյութերը երկարատև ժամանակ կորտիկոստերոիդներ ստացող անձանց մոտ դառնում են ավելի պակաս արդյունավետ, քանի որ վերջիններս ճնշում են իմունային համակարգը: Կորտիկոստերոիդները կարող են պայմաններ ստեղծել նաև կենդանի պատվաստանյութերում առկա օրգանիզմներին, որ բազմանան:

Դեղաչափեր

Պրեդնիզոլոնի դեղաչափի պահանջակը տարբեր անձանց համար տարբեր է և կախված է բուժման ենթակա հիվանդությունից: Սովորական սկզբնական դեղաչափը, հիվանդությունից կապված, տատանում է օրական 5-ից մինչև 60 մգ սահմաններում: Դեղաչափը սովորաբար հարմարեցվում է հիվանդի ընդհանուր վիճակին և ստացված ազդեցությանը: Ընդհանուր առմամբ, նշանակվում են նվազագույն հնարավոր արդյունավետ դեղաչափեր: Օրվա ընթացքում բազմակի անգամ տրվելիս կորտիկոստերոիդների արդյունավետությունը աճում է, սակայն աճում է նաև տոքսիկությունը՝ համեմատած յուրաքանչյուր հաջորդ օրվա առավոտյան տրվող ռեժիմին: Պրեդնիզոլոնը պետք է ընդունել սննդի հետ, որը թույլ է տալիս մեղմացնել ստամոքսի և աղիների գրգռումը:

Դեղաձևեր և պահպանում

Դեղաձևեր

• Հաբեր՝ 5 մգ:
• Հաբեր (մանրացվող)՝ 10, 15 և 30 մգ:
• Օշարակ կամ կախույթ (սուսպենզիա)՝ 5, 10, 15, 20 կամ 25 մգ/5 մլ (թեյի գդալ):

Պահպանում

• Պահպանել 15-30°C սենյակային ջերմաստիճանի պայմաններում: Պետք է խուսափել սառեցնելուց:

Պրեդնիզոլոնը ակտիվ բաղադրիչի անվանումն է։ Շուկայում այն մատչելի է տարբեր բրենդային անվանումներով, որոնք ունեն տարբեր՝

• անվանումներ
• արտաքին տեսք (չափս, ձև կամ գույն)
• դեղաձև (հաբ, հեղուկ, աչքի կաթիլներ և մոմիկներ)։

Անկախ նրանից, թե բրենդային որ դեղն է ձեր նշանակվել, պրեդնիզոլոնն ազդում է նույն ձևով։

Ամփոփում

Պրեդնիզոլոնը կորտիկոստերոիդ է, որը նշանակվում է բորբոքումն արագ ճնշելու համար՝ բորբոքային և ալերգիկ վիճակները բուժելիս (օրինակ՝ ռևմատոիդ արթրիտ, համակարգային կարմիր գայլախտ, խոցային կոլիտ, Կրոնի հիվանդություն, եղնջացան, դերմատիտներ և այլն):

Մինչև դեղն ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին: