Դեղեր և հավելումներ
Պրոպրանոլոլ

Ընդհանուր նկարագրություն
Պրոպրանոլոլը բետա-պաշարիչ է, որը նշանակվում է բարձր արյան ճնշման, որոշ առիթմիաների, թիրեոտոքսիկոզի և մի շարք այլ հիվանդությունների բուժման մեջ:
Որպես բետա-ադրեներգիկ պաշարող նյութ, Պրոպրանոլոլը չեզոքացնում է ադրեներգիկ նեյրոմեդիատորների ազդեցությունը:
Նեյրոմեդիատորները քիմիական նյութեր են, որոնք արտադրվում և ազատվում են նյարդերի կողմից, որ ապահովեն դրանց միջև հաղորդակցությունը: Առաջանալով մի նյարդային բջջի (նեյրոցիտ) վերջավորությունում, նեյրոմեդիատորները երկու բջջիներն իրար միացնող սինապտիկ ճեղքով տեղաշարժվում են դեպի հարևան բջջի ընկալիչ՝ կպչելով և առաջացնելով այդ ընկալիչի կողմից հարուցված բջջային փոփոխություն: Նորէպինեֆրինը նեյրոմեդիատորներից մեկն է, որն ապահովում է սիմպաթիկ նյարդային համակարգում նեյրոհաղորդականությունը: Պրոպրանոլոլն արգելակում է սիմպաթիկ համակարգը՝ պաշարելով սիմպաթիկ նյարդերի «բետա» անվանումը ստացած ընկալիչները: Սիմպաթիկ համակարգը պատասխանատու է սրտազարկի հաճախականության համար, ուստի, ընկճելով այս նյարդերի գործունեությունը, Պրոպրանոլոլը նվազեցնում է սրտի կծկումների հաճախականությունը (կոչվում է բացասական քրոնոտոպ ազդեցություն) և դառնում է օգտակար՝ սրտի ախտաբանական հաճախացած ռիթմի բուժման համար:
Պրոպրանոլոլը նաև թուլացնում է սրտամկանի կծկման ուժը (կոչվում է բացասական ինոտրոպ ազդեցություն) և, հետևաբար, նվազեցնում արյան ճնշումը: Իջեցնելով սրտի կծումների հաճախականությունը և թուլացնելով կծկման ուժը, Պրոպրանոլոլը, փաստորեն, նվազեցնում է թթվածնի նկատմամբ սրտամկանի պահանջը: Սրտային ծագման ցավը՝ կրծքահեղձուկը (ստենոկարդիա) առաջանում է, երբ թթվածնի նկատմամբ սրտամկանի պահանջարկը գերակշռում է թթվածնի մատակարարմանը, ուստի, Պրոպրանոլոլը, նվազեցնելով թթվածնի պահանջարկը, օգտակար է դառնում սրտածին ցավը բուժելիս:
Ամերիկյան FDA կազմակերպությունը հաստատել է Պրոպրանոլոլը դեռևս 1967թ. նոյեմբերին:
Բրենդային անվանումներ՝ Hemangeol, Inderal, Inderal XL, Inderal LA, Innopran XL
Ցուցումներ
- բարձր արյան ճնշման (հիպերտենզիա) բուժում
- կրծքահեղձուկի (ստենոկարդիա) բուժում
- սրտի հաճախականության բարձրացմամբ որոշ սրտի առիթմիաների (տախիառիթմիաների) բուժում
- միգրենի կանխարգելում
Կողմնակի ազդեցություններ
Պրոպրանոլոլի ավելի հաճախ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններից են՝
- որովայնային կծկանքներ (սպազմ)
- փորլուծություն
- փորկապություն
- հոգնածության զգացում
- անքնություն
- սրտխառնոց
- դեպրեսիա
- երազատեսություն
- հիշողության կորուստ (ամնեզիա)
- ջերմության բարձրացում
- էրեկտիլ դիսֆունկցիա (իմպոտենցիա)
- գլխապտույտ
- դանդաղացած սրտազարկ (բրադիկարդիա)
- ցածր արյան ճնշում (հիպոտենզիա)
- սառը վերջույթներ
- կոկորդի ցավեր
- շնչարգելություն կամ խզզոցներ:
Պրոպրանոլոլը կարող է վատթարացնել ասթմայով, քրոնիկ բրոնխիտով կամ էմֆիզեմայով պացիենտների մոտ դժվարաշնչությունը:
Արդեն առկա դանդաղ սրտի ռիթմով (բրադիկարդիա) և սրտի պաշարումներով (սրտի հաղորդականության խանգարումներ) պացիենտների մոտ Պրոպրանոլոլը կարող է վտանգավոր չափի դանդաղեցնել սրտի ռիթմը՝ հասցնելով անգամ շոկի:
Պրոպրանոլոլը թուլացնում է սրտամկանի կծկման ուժը և կարող է խորացնել սրտային անբավարարության ախտանիշները:
Սրտի իշեմիկ հիվանդությամբ պացիենտների մոտ Պրոպրանոլոլի ընդունման կտրուկ ընդհատումը կարող է վատթարացնել կրծքահեղձուկի ընթացքը, երբեմն նաև առաջացնել սրտամկանի ինֆարկտ: Եթե առաջացել է Պրոպրանոլոլի բուժումը դադարեցնելու անհրաժեշտություն, այն պետք է իրականացնել աստիճանաբար՝ մի քանի շաբաթվա ընթացքում դաղաչափը նվազեցնելու ճանապարհով:
Այլ դեղերի, հավելումների և սննդի հետ փոխազդեցություններ
- Պրոպրանոլոլի հետ միաժամանակ օգտագործվող կալցիումական անցուղիների պաշարիչները և Դիգոքսինը կարող են վտանգավոր մակարդակների նվազեցնել արյան ճնշումը և սրտազարկի հաճախականությունը:
- Պրոպրանոլոլը կարող է քողարկել ցածր արյան գլյուկոզի (հիպոգլիկեմիայի) վաղ նախազգուշացնող ախտանիշները գլյուկոզի մակարդակը կարգավորող դեղեր ընդունող դիաբետով հիվանդների մոտ:
- Պրոպրանոլոլը նվազեցնում է Թիորիդազինի նյութափոխանակությունը՝ բարձրացնելով վերջինիս մակարդակն օրգանիզմում և սրտի առիթմիայի ռիսկը:
Հղիություն և կրծքով կերակրում
Հղիության ընթացքում օգտագործման անվտանգությունը հաստատված չէ: Կան զեկուցված դեպքեր հղության ընթացքում Պրոպրանոլոլի ընդունման ժամանակ նորածնի մոտ աճի հապաղման վերաբերյալ: Ծննդաբերության ժամանակ Պրոպրանոլոլ ընդունած հղիներից ծնված նորածինների մոտ գրանցվում է սրտի հաճախականության դանդաղեցում, հիպոգլիկեմիա և (կամ) շնչառության ընկճում:
Պրոպրանոլոլն արտազատվում է կրծքի կաթի մեջ, ուստի կրծքով կերակրող մայրերը պետք է այս դեղից խուսափեն կամ օգտագործեն զգուշությամբ:
Դեղաչափեր
- Բարձր արյան ճնշման (հիպերտենզիա) բուժման համար Պրոպրանոլոլի կարճ ազդող դեղաձևերի խորհուրդ տրվող դեղաչափն է 80-240 մգ՝ օրական երկու անգամ: Առավելագույն դեղաչափն օրական 640 մգ է: Երկար ազդող դեղաձևերի սովորական դեղաչափն օրական 80-160 մգ է:
- Ետկրծոսկրային ցավերի (կրծքահեղձուկի) բուժման համար Պրոպրանոլոլի կարճ ազդող դեղաձևերի խորհուրդ տրվող դեղաչափն օրական 80-320 մգ է, իսկ երկար ազդող դեղաձևերինը՝ 80-160 մգ:
- Անկանոն սրտի ռիթմի (տախիառիթմիայի) բուժման սովորական դեղաչափը կարճ ազդող դեղաձևերի համար 10-30 մգ է՝ օրական 3-4 անգամ:
- Միգրենի կանխարգելման համար խորհուրդ տրվող դեղաչափն օրական 80-240 մգ է:
Դեղաձևեր և պահպանում
Դեղաձևեր
- Հաբեր` 10, 20, 40, 60 և 80 մգ:
- Պատիճներ`60, 80, 120 և 160 մգ:
- Խմելու հեղուկ՝ 20 մգ/5 մլ (մեկ թելի գդալ):
- Ներարկման լուծույթ՝ 1 մգ/մլ:
Պահպանում
Հաբերը և պատիճները պետք է պահպանել սենյակային ջերմաստիճանում (15-30° C), փակ տուփում:
Ամփոփում
Պրոպրանոլոլը բետա պաշարիչների խմբի դեղ է, որը նշանակվում է բարձր արյան ճնշման, կրծքահեղձուկի (ստենոկարդիա), որոշ սրտի ռիթմի խանգարումներ, միգրենային գլխացավի կանխարգելման, տրեմորի (դող) որոշ տեսակների դեպքում:
Մինչև դեղն ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 11-05-2020 վերանայվել է՝ 16-11-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որևէ դեղ ընդունելու վերաբերյալ որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: