Խոլեստերինը (խոլեստերոլ) ճարպային նյութ է, որն արտադրվում է ձեր օրգանիզմում և ստացվում սննդով:
Խոլեստերինը ձեր առողջության համար անփոխարինելի նյութ է, սակայն մեծ քանակները կարող են վնասել արյունատար անոթների պատը և մեծացնել սրտանոթային հիվանդությունների ռիսկը:
Ինչո՞ւ է խոլետթերինն անփոխարինելի
Խոլեստերինի որոշ քանակներ անհրաժեշտ են, որ ձեր օրգանիզմը նորմալ գործի: Օրինակ, խոլեստերինը մտնում է բջջաթաղանթների կառուցվածքի մեջ և մասնակցում է որոշ հորմոնների արտադրությանը:
Խոլեստերինի տեսակները
Ձեր օրգանիզմի խոլեստերինի շուրջ 75%-ն արտադրվում է լյարդի կողմից, իսկ մնացած 25%-ը ստանում եք սննդով:
Խոլեստերինն արյան մեջ տեղափոխվում է լիպոպրոտեիդներով, որոնց երկու հիմնական տեսակներն են բարձր խտության (ԲԽԼ) և ցածր խտության լիպոպրոտեիդները (ՑԽԼ): Ձեր բժիշկը նաև կարող է առաջարկել տրիգլիցերիդի (եռգլիցերիդ) թեստ:
- ԲԽԼ-ն հայտնի է որպես «լավ» խոլեստերին, քանի որ խոլեստերինը տեղափոխում է ձեր զարկերակների պատից դեպի լյարդ՝ պահեստավորման:
- ՑԽԼ-ն հայտնի է նաև որպես «վատ» խոլեստերին, որովհետև իր խոլեստերինը թողնում է զարկերակների պատի վրա:
- Տրիգլիցերիդը նույնպես արյան ճարպի մի տեսակ է, որն իր հերթին կարող է բարձրացնել սրտանոթային հիվանդությունների ռիսկը:
Բժիշկներն այս երեք թեստերը միասին անվանում են արյան լիպիդային պրոֆիլ: Արյան լիպիդային պրոֆիլի թեստն օգնում է բժշկին, որ գնահատի ձեզ մոտ սրտային հիվանդության, ներառյալ՝ սրտամկանի ինֆարկտի և ինսուլտի ռիսկերը: Բժիշկը նաև հաշվի է առնում այլ ռիսկի գործոններ, ինչպիսք են՝ բարձր արյան ճնշում, ավելորդ կամ գիրություն, 2-րդ տիպի դիաբետ և ծխախոտի օգտագործում:
Իմացե՛ք ավելին արյան լիպիդային պրոֆիլի մասին:
Ինչո՞ւ է բարձր խոլեստերինը վատ ձեր առողջության համար
Թեև խոլեստերինի որոշ քանակներ անփոխարինելի են ձեր առողջության համար, նույն այդ խոլեստերինի բարձր քանակները կարող են առաջացնել առողջական խնդիրներ: Այսպես, ՑԽԼ խոլեստերինի ավելցուկային քանակները կուտակվում են անոթի պատի վրա՝ առաջացնելով վահանիկներ, որոնք արյան սահուն հոսքի համար դառնում են խոչընդոտ (աթերոսկլերոզ) կամ կարող են նպաստել արյան մակարդուկի ձևավորմանը (թրոմբ):
Խոլեստերինի նվազեցումը և բարվոք առողջության պահպանումը
Եթե ձեր արյան խոլեստերինը բարձր է, կարող եք այն նվազեցնել տարբեր ճանապարհներով:
Օրինակ, դուք կարող եք կրճատել սննդով ընդունվող հագեցած ճարպերի քանակը՝ ձեր սննդակարգը դարձնելով ավելի առողջ: Հագեցած ճարպերով հարուստ մթերքներից են՝
- տորթեր և թխվածքներ
- ճարպոտ միս
- կարագ և բարձր յուղային կաթնամթերք
- կոկոսի կամ արմավի յուղ պարունակող մթերքներ:
Ի լրումն, դուք կարող եք նպաստել խոլեստերինի մակարդակի նորմալացմանը, եթե ձեր սննդակարգում ավելացնեք բջջանքով (բջջանյութով) հարուստ մրգեր և բանջարեղեն:
Ֆիզիկական ակտիվության բարձրացումը նույնպես կօգնի, որ կարգավորեք ձեր բարձր խոլեստերինը: Լավագույն տարբերակը ֆիզիկական ակտիվությունն առողջ սննդակարգի հետ զուգակցելն է:
Ապրելակերպի առողջացման միջոցով ձեր խոլեստերինի կարգավորման ոչ բավարար արդյունքների դեպքում բժիշկը կարող է նշանակել խոլեստերինը նվազեցնող որոշ դեղամիջոցներ: Հիշեք, որ դեղամիջոցները ոչ թե փոխարինում են առողջ ապրելակերպի միջոցառումներին, այլ լրացնում են դրանց ազդեցությունը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 08-05-2018
Վերջին վերանայում՝ 01-06-2024