Շշմածություն և խառնաշփոթ վիճակ

Շշմածությունը և խառնաշփոթ վիճակը մարդուն կարող է պատճառել մեծ սթրես և անհանգստություն, քանի որ նա չի հասկանում, թե ինչ է իր կողքերը տեղի ունենում։

Ի՞նչ է շշմածությունը

Մարդու շշմած կամ խառնաշփոթ վիճակը նշանակում է, որ նա՝

• չի կարողանում պարզ ու հստակ մտածել
• չի հասկանում, իր շուրջբոլորն թե ինչ է կատարվում
• համոզված չէ, թե ինչ օր է կամ ժամը քանիսն է։

Շշմածության պատճառները

Շշմածությունը և շփոթված վիճակը հաճախ կապված են բարձր տարիքի հետ։

Այնուամենայնիվ, նման իրավիճակը կարող է հանկարծակի ի հայտ գալ նաև այլ՝ տարիքի հետ կապ չունեցող գործոնների ազեցության ներքո, որոնցից են՝

• մեծ քանակներով ալկոհոլային խմիչքների օգտագործում
• դեղերի կողմնակի ազդեցություն
• որոշ թմրամիջոցների օրգտագործում («նարկոտիկ թմբիր»)
• որևէ դեղի կամ թմրամիջոցի մեծ քանակների ընդունում (գերդոզավորում)
• դեպի ուղեղ թթվածնի մատակարարման կտրուկ նվազում (օրինակ՝ ինսուլտ կամ «միկրոինսուլտ», ծանր ասթմատիկ վիճակ, սրտային կամ թոքային հիվանդություններ)
• գլխի վնասավածքներ և ուղեղի ցնցում
• սուր թունավորումներ
• քնի պակաս
• որոշ հոգեկան շեղումներ
• ջրազրկմամբ և սուր ինքոտսիկացիայով ընթացող ծանր վարակային հիվանդություններ
• դիաբետի որոշ բարդություններ, այդ թվում՝ հիպոգլիկեմիա։

Շշմած վիճակը կարող է ունենալ ժամանակավոր բնույթ, եթե այն չի առաջացել ինչ-որ մի երկարատև ընթացք ունեցող հիվանդությունից, որոնցից են՝

• ինսուլտ
• էպիլեպսիա կամ ցնցումներ
• արյան շաքարի շատ ցածր կամ բարձր մակարդակներ (հիպո- կամ հիպերգլիկեմիա)
• երիկամների գործունեության թուլացում (անբավարարություն)
• շոկ
• վարակային հիվանդություններ
• Ալցհեյմերի հիվանդություն կամ դեմենցիայի այլ տեսակներ։

Եթե դուք կասկածում, որ ձեզ մոտ առկա է թվարկված վիճակներից որևէ մեկը, ապա դիմեք ձեր բժշկին։

Շշմածության ախտանիշները

Շշմածության ախտանիշները կարող են ի հայտ գալ հանկարծակի կամ զարգանալ երկար ժամանակի ընթացքում։ Իրենց ընթացքով դրանք կարող են լինել թեթևից մինչև ծանր։

Շշմածության նշանները ներառում են՝

• տարակուսանք և վրդովմունք
• ագրեսիա
• անսովոր վարք կամ անկայուն տրամադրություն
• տագնապ
• անօգնականության զգացում։

Շշմածության բուժումը և կանխարգելումը

Դուք կարող եք կանխել շշմածության առաջացումը հետևյալ քայլերով՝

• մի օգտագործեք չափից դուրս շատ ալկոհոլ
• խուսափեք թմրամիջոցներ կամ «ակումբային» հաբեր օգտագործելուց
• անցեք առողջ սննդակարգի, որը թույլ կտա թարմ մրգերով և բանջարեղեններով լրացնել կամ կանխարգելել վիտամինների և միներալների հնարավոր պակասը
• եթե դուք դիաբետիկ եք, մշտապես հետևեք ձեր արյան գլյուկոզի (շաքարի) մակարդակին, որ կանխարգելեք հիպոգլիկեմիան կամ հիպերգլիկեմիան
• ձեր հանգստին և քնին տրամադրեք բավարար ժամանակ
• հետևեք ձեր բուժմանը և դեղերն ընդունեք այն դեղաչափերով, ինչպես որ նշանակել է բժիշկը։

Զանգեք 1-03 և խորհուրդ հարցրեք, եթե՝

• շշմածությունն ու խառնաշփոթ վիճակն ի հայտ են եկել հանկարծակի
• ձեր վիճակը գնալով վատանում է
• զարգանում են նոր ախտանիշներ
• ձեր անհանգստությունն աստիճանաբար աճում է։