Շփոթվածություն և խառնաշփոթ վիճակ
13-04-2018
3 րոպե
Շփոթվածությունը կամ շփոթմունքն անձին կարող է պատճառել մեծ սթրես և անհանգստություն, քանի որ նա չի հասկանում, թե ինչ է իր հարևանությամբ տեղի ունենում։
Ի՞նչ է շփոթված կամ խառնաշփոթ վիճակը
Մարդու խառնաշփոթ վիճակը նշանակում է, որ նա՝
- չի կարողանում պարզ ու հստակ մտածել
- չի հասկանում, թե իր շուրջբոլորն թե ինչ է կատարվում
- համոզված չէ, թե ինչ օր է կամ ժամը քանիսն է։
Շփոթմունքի պատճառները
Շփոթվածությունը հաճախ կապված են բարձր տարիքի հետ։ Այնուամենայնիվ, նման վիճակ կարող է հանկարծակի ի հայտ գալ նաև այլ՝ տարիքի հետ կապ չունեցող գործոնների ազեցության ներքո, որոնցից են՝
- մեծ քանակով ալկոհոլի օգտագործում
- դեղամիջոցների կողմնակի ազդեցություն
- որոշ թմրամիջոցների օրգտագործում («նարկոտիկ թմբիր»)
- որևէ դեղամիջոցի կամ թմրամիջոցի մեծ քանակների ընդունում (գերդոզավորում)
- դեպի ուղեղ թթվածնի մատակարարման կտրուկ նվազում, օրինակ՝ ինսուլտ կամ «միկրոինսուլտ», ծանր ասթմատիկ վիճակ, սրտային կամ թոքային հիվանդություններ
- գլխի տրավմաներ և ուղեղի ցնցում
- սուր թունավորումներ
- քնի պակաս
- որոշ հոգեկան շեղումներ
- ջրազրկմամբ և սուր ինքոտսիկացիայով ընթացող ծանր վարակային հիվանդություններ
- դիաբետի որոշ բարդություններ, այդ թվում՝ հիպոգլիկեմիա (բարձր արյան գլյուկոզ)։
Շփոթված կամ շշմած վիճակը կարող է ունենալ ժամանակավոր բնույթ, եթե այն չի առաջացել ինչ-որ մի երկարատև ընթացք ունեցող հիվանդությունից, որոնցից են՝
- ինսուլտ
- էպիլեպսիա կամ ցնցումներ
- արյան շաքարի շատ ցածր կամ շատ բարձր մակարդակներ (հիպո- կամ հիպերգլիկեմիա)
- երիկամների գործունեության թուլացում (անբավարարություն)
- շոկ
- վարակային հիվանդություններ
- Ալցհեյմերի հիվանդություն կամ դեմենցիայի այլ տեսակներ։
Եթե կասկածում, որ ձեզ մոտ առկա է թվարկված վիճակներից որևէ մեկը, առանց հետաձգելու դիմեք ձեր բժշկին։
Շփոթմունքին ուղեկցող ախտանիշները
Շփոթվածության հետ դրսևորվող ախտանիշները կարող են ի հայտ գալ հանկարծակի կամ զարգանալ որոշակի ժամանակի ընթացքում։ Իրենց ընթացքով դրանք կարող են լինել թեթևից մինչև ծանր։
Շփոթվածությունը սովորաբար ներառում է հետևյալ ախտանիշները՝
- տարակուսանք և վրդովմունք
- ագրեսիա
- անսովոր վարք կամ անկայուն տրամադրություն
- տագնապ
- անօգնական զգալու վիճակ։
Շփոթվածության բուժումը և կանխարգելումը
Դուք կարող եք կանխել շփոթվածության առաջացումը հետևյալ քայլերով՝
- մի՛ օգտագործեք չափից դուրս շատ ալկոհոլ
- խուսափե՛ք թմրամիջոցներ կամ «ակումբային» հաբեր օգտագործելուց
- անցե՛ք առողջ սննդակարգի, որը թույլ կտա թարմ մրգերով և բանջարեղեններով լրացնել կամ կանխարգելել վիտամինների և միներալների հնարավոր պակասը
- եթե դիաբետիկ եք, մշտապես հետևե՛ք ձեր արյան գլյուկոզի (շաքարի) մակարդակին, որ կանխարգելեք հիպոգլիկեմիան կամ հիպերգլիկեմիան
- ձեր հանգստին և քնին տրամադրե՛ք բավարար ժամանակ
- հետևե՛ք ձեր բուժմանը և դեղերն ընդունեք այն դեղաչափերով, ինչպես որ նշանակել է ձեր բժիշկը։
Զանգեք 1-03 և խորհուրդ հարցրեք, եթե՝
- խառնաշփոթ վիճակն ի հայտ է եկել հանկարծակի
- ձեր վիճակը գնալով վատանում է
- զարգանում են նոր ախտանիշներ
- ձեր անհանգստությունն աստիճանաբար աճում է։
Հոդվածը վերանայվել է՝ 25-04-2021
