Շփոթվածությունը մարդուն կարող է պատճառել մեծ սթրես և անհանգստություն, քանի որ նա չի հասկանում, թե ինչ է իր հարևանությամբ տեղի ունենում:
Ի՞նչ է շփոթված կամ խառնաշփոթ վիճակը
Մարդու խառնաշփոթ վիճակը նշանակում է, որ նա՝
- չի կարողանում պարզ ու հստակ մտածել
- չի հասկանում, թե իր շուրջբոլորն թե ինչ է կատարվում
- համոզված չէ, թե ինչ օր է կամ ժամը քանիսն է:
Շփոթվածության պատճառները
Շփոթվածությունը հաճախ կապված են բարձր տարիքի հետ: Այնուամենայնիվ, այս վիճակը կարող է հանկարծակի ի հայտ գալ նաև այլ՝ տարիքի հետ կապ չունեցող գործոնների ազեցության ներքո, որոնցից են՝
- մեծ քանակով ալկոհոլի օգտագործում
- դեղամիջոցների կողմնակի ազդեցություն
- որոշ թմրամիջոցների օրգտագործում (նարկոտիկ թմբիր)
- որևէ դեղամիջոցի կամ թմրամիջոցի մեծ քանակների ընդունում (գերդոզավորում)
- դեպի գլխուղեղ թթվածնի մատակարարման կտրուկ նվազում, օրինակ՝ ինսուլտ կամ «միկրոինսուլտ», ծանր ասթմատիկ վիճակ, սրտային կամ թոքային հիվանդություններ
- գլխի տրավմաներ և ուղեղի ցնցում
- սուր թունավորումներ
- քնի պակաս
- որոշ հոգեկան շեղումներ
- ջրազրկմամբ և սուր ինքոտսիկացիայով ընթացող ծանր վարակներ
- շաքարային դիաբետի որոշ բարդություններ, այդ թվում՝ հիպոգլիկեմիա (բարձր արյան շաքար):
Շփոթված կամ շշմած վիճակը կարող է ունենալ ժամանակավոր բնույթ, եթե այն չի առաջացել որևէ երկարատև ընթացք ունեցող հիվանդությունից, որոնցից են՝
- ինսուլտ
- էպիլեպսիա կամ ցնցումներ
- արյան շաքարի շատ ցածր կամ շատ բարձր մակարդակներ (հիպո- կամ հիպերգլիկեմիա)
- երիկամների գործունեության թուլացում (անբավարարություն)
- շոկ
- վարակ
- Ալցհեյմերի հիվանդություն կամ դեմենցիայի այլ տեսակներ։
Եթե կասկածում, որ ձեզ մոտ առկա է թվարկված վիճակներից որևէ մեկը, առանց հետաձգելու դիմեք ձեր բժշկին:
Շփոթվածությանն ուղեկցող ախտանիշները
Շփոթվածության հետ դրսևորվող ախտանիշները կարող են ի հայտ գալ հանկարծակի կամ զարգանալ որոշակի ժամանակի ընթացքում: Իրենց ընթացքով դրանք կարող են լինել թեթևից մինչև ծանր:
Շփոթվածությունը սովորաբար ներառում է հետևյալ ախտանիշները՝
- տարակուսանք և վրդովմունք
- ագրեսիա
- անսովոր վարք կամ անկայուն տրամադրություն
- տագնապ
- անօգնական զգալու վիճակ:
Շփոթվածության բուժումը և կանխարգելումը
Որոշ դեպքերում դուք կարող եք կանխել շփոթվածության առաջացումը հետևյալ քայլերով՝
- մի՛ օգտագործեք չափից դուրս շատ ալկոհոլ
- խուսափեք թմրամիջոցներ կամ «ակումբային» հաբեր օգտագործելուց
- անցեք առողջ սննդակարգի, որը թույլ կտա թարմ մրգերով և բանջարեղեններով լրացնել կամ կանխարգելել վիտամինների և միներալների հնարավոր պակասը
- եթե դիաբետիկ եք, մշտապես հետևեք ձեր արյան գլյուկոզի (շաքարի) մակարդակին, որ կանխարգելեք հիպոգլիկեմիան կամ հիպերգլիկեմիան
- ձեր հանգստին և քնին տրամադրեք բավարար ժամանակ
- հետևեք ձեր բուժմանը և դեղերն ընդունեք այն դեղաչափերով, ինչպես նշանակել է ձեր բժիշկը:
Զանգեք 1-03 և խորհուրդ հարցրեք, եթե՝
- խառնաշփոթ վիճակն ի հայտ է եկել հանկարծակի
- ձեր վիճակը գնալով վատանում է
- զարգանում են նոր ախտանիշներ
- ձեր անհանգստությունն աստիճանաբար աճում է:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 13-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 30-04-2024