Բարձր ջերմություն - Առաջին օգնություն

Բարձր ջերմությունը կամ տենդը մարմնի ջերմաստիճանի նորման գերազանցող բարձրացումն է:

Ջերմելը սովորաբար վարակի նշան է: Ընդհանուր առմամբ, բարձր ջերմությունն ինքնին անվնաս է, հավանաբար՝ նույնիսկ օգտակար: Շատ հաճախ այն որևէ բուժում չի պահանջում:

Մարմնի միջին ջերմաստիճանը 37,0° C է: Սակայն այն կարող է տատանվել սկսած 36,1°C մինչև 37,2°C և ավելի՝ կախված ձեր ֆիզիկական ակտիվությունից կամ օրվա ժամից: Ընդհանուր առմամբ մեծ տարիքով մարդիկ ունեն ավելի ցածր մարմնի ջերմաստիճան, քան ավելի երիտասարդները:

Այս ջերմաչափումները վկայում են բարձր ջերմության առկայության մասին՝

• ուղիղաղիքային (ռեկտալ), ականջի կամ քունքային զարկերակի ջերմաստիճան՝ 38,0° C կամ ավելի բարձր
• բերանային (օրալ) ջերմաստիճան՝ 37,8° C կամ ավելի բարձր
• թևատակի ջերմաստիճան՝ 37,2° C կամ ավելի բարձր:

Պե՞տք է արդյոք բուժել բարձր ջերմությունը

Երբ դուք կամ ձեր երեխան վատառողջ եք, գլխավոր նպատակը ձեր ինքնազգացողությունը բարելավելն է և հանգիստ պայման ապահովելը։ Բարձր ջերմաստիճանը բուժելը ոչ կարճացնում է, ոչ թե առանձնապես երկարացնում է որևէ հիվանդության ընթացքը։

Բարձր ջերմությամբ երեխայի բուժումը

Հարաբերականորեն բարձր ջերմող երեխան կարող է արտաքինից չերևալ կամ իրեն չդրսևորել որպես հիվանդ։ Բարձր ջերմության բուժումը կախված է երեխայի ինքնազգացողությունից և անհարմարավետության աստիճանից: Եթե ձեր երեխան իրեն լավ չի զգում կամ անհանգիստ է, տնային պայմաններում այս միջոցառումները կարող են լինել օգտակար:

• Հիշեցրեք և քաջալերեք ձեր երեխային, որ խմի հեղուկներ։
• Ուշադրություն դարձրեք, որ նրա հագուստը լինի թեթև:
• Ծածկեք նրան թեթև վերմակով, քանի դեռ նա զգում է դող և սարսուռ:
• Մի՛ տվեք Ասպիրին մանկահասակ կամ անչափահաս երեխաներին:
• Մի՛ տվեք ձեր նորածին երեխային որևէ տեսակի ջերմիջոցնող, քանի դեռ կապ չեք հաստատել նրա բժշկի հետ և նա չի զննել ձեր երեխային:
• Եթե ձեր երեխան 6 ամսական կամ ավելի մեծ է, ըստ անհրաժեշտության կարող եք տալ Ացետամինոֆեն (Պարացետամոլ, Թայլենոլ և այլն) կամ Իբուպրոֆեն: Ուշադիր ծանոթացեք պիտակի ցուցմանը՝ ճիշտ դեղաչափ ընտրելու համար:

Ե՞րբ դիմել բժշկին կամ մանկաբույժին

Եթե ձեր երեխան մինչև 2-3 ամսական է և ունի բարձր ջերմություն, կարևոր է, որ դուք անմիջապես դիմեք բժշկական օգնության:

Երեխայի տարիքից անկախ, կապ հաստատեք նրա բժշկի հետ, եթե նկատում եք հետևյալ նշանները՝

• դյուրագրգիռ վիճակ կամ ոչ նորմալ ակտիվություն, որը չի անցնում նույնիսկ ջերմությունը նորմալանալու հետո
• ջրազրկման նշաններ, օրինակ՝ չոր տակդիրներ 8-10 ժամվա ընթացքում, չորացած բերան կամ որևէ տեսակի հեղուկից հրաժարում
• պարանոցի լարվածություն կամ գլխացավ
• որովայնային ցավեր
• շնչառության հետ կապված խնդիրներ
• ցան
• հոդերի ցավ կամ այտուց։

Դիմեք նաև ձեր երեխայի բժշկին, եթե բարձր ջերմությունն անընդմեջ շարունակվում է 5 օրից ավելի:

Ե՞րբ դիմել անհետաձգելի բուժօգնության

Զանգեք 1-03 և կանչեք շտապբուժօգնություն, եթե երեխայի ջերմությունը բարձրացել է տոթ մեքենայում կամ այլ վտանգավոր իրավիճակում մնալուց հետո կամ նա ունի հետևյալ անհանգստացնող նշաններից մեկնումեկը՝

• բարձր ջերմություն՝ առանց քրտնելու
• ուժեղ գլխացավեր
• ցնցումներ
• պարանոցի լարվածություն
• շփոթվածություն
• համառ փսխումներ կամ փորլուծություն
• գերգրգռվածություն կամ զգալի անհանգստություն
• որևէ այլ անհանգստացնող, տարօրինակ կամ անհասկանալի ախտանիշներ:

Բարձր ջերմությամբ չափահասի բուժումը

39,4° C և ավելի բարձր ջերմությամբ չափահաս մարդկանց վատ ինքնազգացողությունը սովորաբար նկատվում է թե արտաքինից և թե նրանց գործողություններից: Նման դեպքերում բուժման առաջին նպատակը անհարմարավետության զգացման մեղմացնելն է և հանգիստ վիճակին վերադառնալուն օգնելը:

Տնային պայմաններում բարձր ջերմությունը բուժելու համար՝

• խմեք շատ հեղուկներ (ցանկալի է՝ ջուր), որ կանխեք ջրազրկումը
• հագեք թեթև շորեր
• եթե զգում եք դող և սարսուռ, ծածկվեք թեթև վերմակով
• Խմեք Ացետամինոֆեն (Պարացետամոլ) կամ Իբուպրոֆեն։ Հետևեք պիտակի ցուցումներին կամ ձեր բժշկի հրահանգներին։

Ե՞րբ դիմել բժշկին

Դիմեք բժշկին, եթե բարձր ջերմությամբ չափահաս անձը ունի այս նշաններից մեկնումեկը՝

• դժվարացած շնչառություն
• կրծքավանդակի ցավեր
• ուժեղ գլխացավեր
• շփոթվածություն կամ աժիտացիա
• որովայնային ցավեր
• կրկնակի փսխումներ
• ջրազրկման նշաններ, օրինակ՝ քչացած կամ մուգ միզարձակություն, հեղուկ խմելուց հրաժարու
• մաշկային ցանավորում
• սնունդը կուլ տալու դժվարություն
• միզելիս ցավեր կամ ցավեր գոտկատեղում: