Շոկ - Առաջին օգնություն

Շոկը ծայրահեղ ծանր իրավիճակ է, որը բերում է օրգանիզմում արյան շրջանառության կտրուկ վատթարացմամբ:

Շոկ կարող է զարգանալ տրավմայի, գլխի վնասվածքի, արյան կորստի, գերսուր ալերգիկ ռեակցիայի, ծանր վարակի, թունավորման, ծանր այրվածքների պատճառով և կյանքին սպառնացող այլ իրավիճակներում: Երբ ինչ-որ մեկը շոկային վիճակում է, նրա օրգանները չեն ստանում բավարար արյուն կամ թթվածին: Բուժման բացակայության դեպքում սա կարող է բերել օրգանների կայուն վնասման կամ նույնիսկ մահվան:

Շոկի նշանները կախված են այն առաջացնող պատճառներից և կարող է ներառել՝

• սառը, կպչուն մաշկ
• գունատ կամ մոխրացած մաշկ
• շրթունքների կամ եղունգների կապտավուն երանգ (կամ մոխրագույն՝ թխամաշկների մոտ)
• հաճախացած անոթազարկ (պուլս)
• հաճախացած շնչառություն
• սրտխառնոց կամ փսխում
• լայնացած բբեր
• թուլություն կամ հոգնածություն
• գլխապտույտ կամ գիտակցության կորուստ
• հոգեկան վիճակի կամ վարքագծի փոփոխություններ, օրինակ՝ անհանգստություն կամ աժիտացիա (հոգեշարժական գրգռվածություն):

Շոկի առաջին օգնությունը

Եթե կասկածում եք, որ ինչ-որ մեկը շոկի մեջ է, անհապաղ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն:

Մինչև բուժանձնակազմը կժամանի, սկսեք իրականացնել հետևյալ միջոցառումները՝

• Պառկեցրեք տուժողին հորիզոնական վիճակում և զգուշությամբ բարձրացրեք նրա ոտքերը, եթե համոզված եք, որ տուժողի ստորին վերջույթները վնասված չեն և նրան ցավ չեք պատճառում:
• Թողեք տուժածին հանգիստ վիճակում և մի՛ փորձեք տեղաշարժել նրան՝ քանի դեռ դրա անհրաժեշտությունը չի առաջացել:
• Եթե տուժողը կյանքի նշան ցույց չի տալիս, օրինակ՝ չի պատասխանում ձեր հարցերին, չի շնչում, չի հազում կամ չի շարժվում, սկսեք սիրտ-թոքային վերակենդանացման միջոցառումները (վերին շնչուղիների անցանելիության ապահովում, բերան-բերան շնչառություն և սրտի արտաքին մերսում): Ըստ իրավիճակի խնդրեք այլ մարդկանց օգնությունը ևս:
• Արձակեք տուժողի սեղմող հագուստը և, ըստ անհրաժեշտության, ծածկեք նրան տաք վերմակով, որ կանխարգելեք դողն ու սարսուռը:
• Թույլ մի՛ տվեք, որ տուժողը սնունդ կամ հեղուկներ ընդունի:
• Եթե տուժողն ակնհայտ արյունահոսում է, սրբիչով կամ այլ միջոցներով սեղմեք և սեղմած պահեք արյունահոսող շրջանը՝ գրանցելով ժամը:
• Եթե տուժողը փսխում է կամ նրա բերանից արյունահոսություն եք նկատում, շուռ տվեք նրան մի կողքի վրա, որ կանխարգելեք շնչահեղձությունը, եթե չեք կասկածում, որ նրա ողնաշարը վնասված չէ: