Մամոգրաֆիա - Գործիքային թեստեր

Մամոգրաֆիան կրծքագեղձի հետազոտումն է ռենտգենյան ճառագայթների միջոցով:

Մամոգրաֆիան լայնորեն օգտագործվում է կրծքագեղձում կասկածելի ուռուցքանման գոյացություններ ունեցող կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղի ախտորոշման համար: Այն համարվում է կրծքագեղձի քաղցկեղի վաղ ախտորոշման «ոսկե» ստանդարտ (ընտրության) եղանակ:

Միջին և միջինից բարձր տարիքի կանանց խորհուրդ է տրվում, որ պարբերաբար անցնեն այս հետազոտությունը՝ որպես կրծքագեղձի քաղցկեղի սքրինինգ: Սքրինինգային մամոգրաֆիան օգտագործվում է, որ հավանական քաղցկեղը հայտնաբերվի հնարավորինս վաղ, քանի դեռ հիվանդությունը կլինիկորեն չի դրսևորվել և որևէ գանգատ կամ ախտանիշ չի առաջացրել: Մամոգրաֆիան մեծացնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման, ուստի՝ հաջող բուժման հավանականությունը:

Շատ կարևոր է, որ պարբերաբար սքրինինգային մամոգրաֆիա անցնեն նաև այն կանայք, ում կրծքագեղձերն արտաքինից անհանգստանալու որևէ տեղիք չեն տալիս կամ որևէ գանգատ չեն պատճառում:

Ի՞նչ է մամոգրաֆիան

Մամոգրաֆիայի հիմքում ընկած է ցածր չափաբաժնով և ձեր կրծքագեղձերին ուղղորդված ռենտգենյան ճառագայթումը: Այն թույլ է տալիս գտնել կրծքագեղձի հյուսվածքի այնպիսի փոքր փոփոխությունները, որոնք կարող են որևէ գանգատ չառաջացնել կամ շոշափելիս չհայտնաբերվել: Խիստ օգտակար այս հատկության համար մամոգրաֆիան այսօր համարվում է կրծքագեղձի քաղցկեղի սքրինինգային հետազոտություն: Սա նշանակում է, որ մամոգրաֆիան կարող է օգտագործվել այն կանանց համար, ովքեր քաղցկեղի վերաբերյալ որևէ կասկած կամ պատճառաբանություն չունեն:

Մամոգրաֆիան կարող է նշանակվել նաև այն կանանց, ովքեր նշում են կամ բժիշկը շոշափելիս նրանց կրծքագեղձում հայտնաբերել է ուռուցքանման գոյացություն: Մամոգրաֆիան թույլ է տալիս հայտնաբերել և տարբերակել նաև բարորակ նորագոյացությունները: Այս օրինակներում մամոգրաֆիան հանդես է գալիս որպես ախտորոշիչ մեթոդ:

Այսպիսով, մամոգրաֆիան կարող է նշանակվել որպես սքրինինգային կամ որպես ախտորոշիչ հետազոտություն:

Ե՞րբ է սքրինինգային մամոգրաֆիան խորհուրդ տրվում

Տարբեր երկրներ կամ մասնագիտական ասոցիացիաներ մշակել են սքրինինգային մամոգրաֆիայի անցկացման իրենց ուղեցույցները:

Օրինակ, Ամերիկյան քաղցկեղի ասոցիացիան (ACS) 45-54 տարեկան կանանց առաջարկում է ամեն տարի, իսկ 55 տարեկանն անց կանանց՝ առնվազն երկու տարին մեկ անգամ անցնել մամոգրաֆիա: Ավստրալիայի քաղցկեղի հանձնախումբը (CCA) 50-74 տարեկան կանանց խորհուրդ է տալիս հետազոտվել առնվազն երկու տարին մեկ անգամ:

Եթե ձեր 40-ը լրացել է և անհանգստացած եք ձեզ մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղի հնարավորությամբ (օրինակ, ունեք քաղցկեղի վերաբերյալ ընտանեկան պատմություն կամ այլ ռիսկի գործոններ), բժիշկը կարող է ձեզ առաջարկել մամոգրաֆիա:

Ավելի երիտասարդ տարիքում մամոգրաֆիայի ախտորոշիչ նշանակությունը փոքրանում է, քանի որ կրծքագեղձի հյուսվածքը համեմատաբար ավելի խիտ է, որի ֆոնի վրա քաղցկեղի հայտնաբերումը կամ այլ հիվանդություններից տարբերակելը դժվարանում է:

Ե՞րբ է ախտորոշիչ մամոգրաֆիա խորհուրդ տրվում

Բժիշկը ձեզ կարող է առաջարկել ախտորոշիչ մամոգրաֆիա, եթե ձեր կրծքագեղձը զննելով (շոշափելով) հայտնաբերում է կասկածելի գոյացություն կամ կրծքագեղձի հիվանդություն նախանշող այլ նշաններ: Նման դեպքերում սովորաբար նաև նշանակվում է նաև կրծքագեղձի գերձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա) և ըստ անհրաժեշտության՝ նաև բիոպսիա:

Մամոգրաֆիայի ընթացքը

Մամոգրաֆիան կատարվում է հատուկ կահավորված սենյակում, կրծքագեղձի ռենտգենաբանական հետազոտման համար նախատեսված հատուկ սարքի՝ մամոգրաֆի օգնությամբ:

Ձեզ կառաջարկեն հանվել մինչև գոտկատեղ և կանգնել մամոգրաֆի առջև: Ձեր յուրաքանչյուր կուրծքը հետազոտում են առանձին:

Բուն հետազոտության ժամանակ ձեր կրծքագեղձը տեղադրվում է երկու թիթեղների միջև, որոնցից մեկն անշարժացնում է կուրծքը, իսկ երկրորդը գրանցում է պատկերը: Ավելի հստակ պատկեր ստանալու համար կարող են քիչ սեղմել ձեր կուրծքը, որը կարող է կարճատև անհարմարություն կամ որոշակի ցավ պատճառել:

Ամբողջ գործընթացը տևում է շուրջ 15-20 րոպե: Պատասխանը կարող է տրվել նույն կամ հաջորդ օրը:

Քննարկեք մամոգրաֆիայի արդյունքները ձեր բժշկի հետ:

Ինչպե՞ս պատրաստվել հետազոտությանը

Բժիշկը կամ բժիշկ-ռադիոլոգը (ռենտգենոլոգ) նախապես ձեզ կտեղեկացնեն հատուկ պահանջների մասին: Խուսափեք հետազոտության օրը թևատակերին կամ կրծքի շրջանում հակաքրտինքային միջոց օգտագործելուց:

Դեպքերի մեծ մասի համար մամոգրաֆիա նախատեսում են դաշտանային ցիկլից մեկ շաբաթ անց:

Սքրինինգային մամոգրաֆիայի ռիսկերը

50 տարեկանն անց կանանց մեծ մասի համար մամոգրաֆիայի օգուտներն ավելի նշանակալից են, քան հնարավոր ռիսկերը:

Մամոգրաֆիայի ռիսկերից են՝

• ցածր չափաբաժիններով ռենտգենյան ճառագայթում
• «կեղծ դրական» պատասխան, երբ մամոգրաֆիայով հայտնաբերված հնարավոր քաղցկեղն ավելի ուշ կամ այլ հետազոտություններով ժխտվում է
• «կեղծ բացասական» պատասխան, երբ առկա քաղցկեղը մամոգրաֆիայով չի հայտնաբերվում
• երբ հայտնաբերվում և նշանակվում է բուժում կրծքագեղձի քաղցկեղի այնպիսի տարատեսակի ժամանակ, որը կյանքի համար վտանգավոր չէր (շատ հաճախ այս հարցը չի ունենում միանշանակ պատասխան):

Ախտորոշիչ մամոգրաֆիայի ռիսկերը

Ախտորոշիչ մամոգրաֆիայի հիմնական ռիսկը ցածր չափաբաժնով ռենտգենյան ճառագայթումն է, որը սովորաբար ավելի փոքր նշանակություն ունի, քան այն օգուտը, որը կարող է տալ՝ տվյալներ տրամադրելով կրծքագեղձում առկա ուռուցքանման գոյացության մասին: