Պրենատալ սքրինինգ - Հղիության հսկողություն

Հղիության ընթացքում բժիշկը ձեզ կարող է առաջարկել տարբեր լաբորատոր և գործիքային հետազոտություններ:

Դրանք կարող են ներառել սքրինինգային և ախտորոշիչ հետազոտություններ, որոնց նպատակը պտղի՝ ձեր ապագա երեխայի առողջական վիճակի գնահատումն է:

Յուրաքանչյուր հղի կին կարող է իր ցանկությամբ անցնել պրենատալ (նախածննդյան) սքրինինգային հետազոտություն:

• Սքինինգային հետազոտությունները չեն կարող տալ այն հարցի պատասխանը, թե արդյոք ձեր չծնված երեխան ունի որևէ կոնկրետ հիվանդություն: Դրանք պարզապես տեղեկատվություն են տալիս ռիսկերի մասին, որոնցից ելնելով դուք կարող եք պատկերացում կազմել՝ արդյոք երեխայի մոտ որոշ հիվանդությունների հավանականությունը բարձր է, թե ցածր: Եվ դրանից հետո է միայն, որ բարձր ռիսկային հղի կանանց բժիշկը գուցե առաջարկի ախտորոշիչ հետազոտություններ:

• Ախտորոշիչ հետազոտությունները տրամադրում են ավելի հստակ արդյուքներ, սակայն, ի տարբերություն սքրինինգայինի, ունեն բարդությունների ռիսկ, քանի որ իրենց էությամբ ինվազիվ են (օրինակ՝ վիժման զարգացման վտանգ):

Ճիշտ որոշում կայացնելու համար զրուցեք ձեր բժշկի հետ պրենատալ սքրինինգային և ախտորոշիչ հետազոտությունների դրական և բացասական կողմերի մասին:

Ի՞նչ են պրենատալ սքրինինգային հետազոտությունները

Պրենատալ սքրինինգային հետազոտությոնների նպատակն այնպիսի ցուցանիշների որոնումն է, որոնք կարող են վկայել պտղի մոտ առողջական խնդիրների բարձր ռիսկի մասին:

Այսպիսի խնդիրներից են՝

• քրոմոսոմային հիվանդություններ (Դաունի համախտանիշ և Պատաուի համախտանիշ)
• նյարդային խողովակի արատներ (սպինա բիֆիդա և անէնցեֆալիա)
• բնածին արատներ (սրտի կամ երիկամների բնածին արատներ):

Պրենատալ սքրինինգը կազմված է գերձայնային հետազոտությունից (սոնոգրաֆիա) և արյան թեստից:

• Սոնոգրաֆիայով չափվում է այսպես կոչված պտղի օձիքային գործակիցը:
• Արյան հետազոտությամբ որոշվում է մոր արյան որոշ հորմոնների մակարդակները, որոնք փոփոխվում են հղիության ընթացքում:

Բժիշկը կատարում է պտղի մոտ առողջական խնդիրների ռիսկի գնահատում՝ հիմք ընդունելով այս երկու հետազոտությունների արդյունքները, մոր տարիքը և մարմնի կշիռը, ինչպես նաև պտղի գեստացիոն տարիքը:

Ոչ ինվազիվ պրենատալ հետազոտություն

Ոչ ինվազիվ պրենատալ հետազոտությունը մատչելի է որոշ մասնագիտացված կլինիկաներում: Այն համարվում է Դաունի համախտանիշի և այլ քրոմոսոմային հիվանդությունների հայտնաբերման խիստ զգայուն սքրինինգ:

Ե՞րբ և ինչպիսի՞ պրենատալ սքրինինգային հետազոտություններ պետք է ես անցնեմ

Հղիության տարբեր փուլերում ձեզ կարող են առաջարկել տարբեր տեսակի պրենատալ սքրինինգային հետազոտություններ, և այս իմաստով կա երկու հնարավորություն՝

• առաջին եռամսյակի (տրիմեստրի) սքրինինգ՝ 9 շաբաթական հղիությունից մինչև 13 շաբաթական 6 օրականը, կամ
• երկրորդ եռամսյակի (տրիմեստրի) սքրինինգ՝ 14 շաբաթական հղիությունից մինչև 18 շաբաթականը:

Առաջին եռամսյակի (տրիմեստրի) սքրինինգը ներառում է՝

• արյան մեջ հղիության հետ կապված պրոտեին A-ի որոշում (PAPP-A)
• արյան մեջ խորիոնալ գոնադոտրոպինի β ենթամիավորի որոշում (β-HCG free)
• սոնոգրաֆիայով պտղի օձիքային գործակցի չափում (հեղուկի կուտակում պտղի պարանոցի հետին մակերեսի մաշկի տակ):

Երկրորդ եռամսյակի (տրիմեստրի) սքրինինգը ներառում է՝

• արյան մեջ ալֆա–ֆետոպրոտեինի որոշում (AFP)
• արյան մեջ մարդու խորիոնային գոնադոտրոպինի որոշում (հCG)
• արյան մեջ ազատ էստրիոլի որոշում (E3 Free):

Բազմաթիվ կանայք ընտում են առաջին եռամսյակի հետազոտությունները, քանի որ հնարավոր խնդրի առկայության դեպքում հետագա քայլերը որոշելու համար ավելի մեծ ժամանակային հնարավորություն են ստանում: Այնուամենայնիվ, որոշ կանայք սքրինինգային հետազոտություններին դիմում են ավելի ուշ, օրինակ, երբ արդեն առաջին եռամսյակի հետազոտությունների ժամկետը լրացել է: Ընդհանուր առմամբ, պետք է իմանալ, որ առանց որևէ ցուցման դուք կարիք չունեք, որ պարտադիր անցնեք և՛ առաջին և՛ երկրորդ եռամսյակի սքրինինգային հետազոտությունները:

Մինչև պրենատալ սքրինինգային հետազոտություն անցնելը, դուք կարող եք հետևյալ հարցերի շուրջ զրուցել ձեր բժշկի հետ՝

• յուրաքանչյուր հետազոտության օգուտները (առավելություններ) և ռիսկերը (թերություններ)
• հետագա ի՞նչ հետազոտությունների կարիք կարող է առաջանալ
• ի՞նչ կարող են հետազոտությունների արդյունքները նշանակել ձեզ և ձեր ընտանիքի համար:

Ի՞նչ է տեղի ունենում սքրինինգային հետազոտությունից հետո

Եթե հետազոտության արդյունքները վկայում են, որ ձեր ապագա երեխայի մոտ առկա է առողջական խնդիրների նկատմամբ նորմայից ավելի բարձր ռիսկ, բժիշկը կարող է ձեզ առաջարկել գենետիկ խորհրդատվություն, որի ընթացքում ձեզ ավելի մանրամասն ներկայացվում է առկա իրավիճակի հետ կապված հարցերը: Նման դեպքերում ձեզ կարող են առաջարկել լրացուցիչ հետազոտություններ, որոնք, ի տարբերություն սքրինինգայինի, արդեն ախտորոշիչ բնույթի են, քանի որ կարող են հստակ ախտորոշել պտղի մոտ առկա հիվանդությունը:

Ախտորոշիչ հետազոտություններից են՝

• խորիոնի բիոպսիա (խորիոնային թավիկի բիոպսիա)՝ 11 շաբաթական հղիությունից մինչև 14 շաբաթականը
• ամնիոցենտեզ՝ 15 շաբաթական հղիությունից մինչև 18 շաբաթականը:

Այս երկու հետազոտություններն էլ կատարվում են սոնոգրաֆիկ ուղղորդման և հսկողության ներքո, որպեսզի նմուշ վերցվի առաջին դեպքում՝ ընկերքից և երկրորդ դեպքում՝ ամնիոտիկ հեղուկից: Այս երկու հետազոտություններն էլ ինվազիվ են և ունեն վիժում առաջացնելու փոքր ռիսկ:

Կարևոր է խորհել, թե ինչ կարող եք անել, եթե հետազոտությամբ ստացվի դրական՝ պտղի մոտ խնդրի առկայությունը հաստատող պատասխան: Ինչպե՞ս ձեզ կզգաք, եթե ծնվի ի ծնե հաշմանդամ երեխա: Ի՞նչ կարող է նշանակել դա ձեր ընտանիքի համար: Եվ ո՞ր տարբերակն եք ընտրելու՝ ընդհատել հղիությունը, թե մեծացնել հաշմանդամ երեխա: