Բերան և ատամներ - Մարսողական համակարգ

Առողջ բերանի խոռոչը կարևոր է ձեր ընդհանուր առողջության, սնունդ և հեղուկներ ընդունելու, շնչելու և խոսելու համար:

Ատամնաբույժին կանոնավոր այցելելը կարող է պահպանել ձեր բերանի խոռոչի առողջությունը:

Բերանի խոռոչի կառուցվածքները, ներառյալ՝ ատամներն ու թքագեղձերը, հանդիսանում են ձեր ընդունած սննդի և հեղուկների մարսողության առաջին օղակը:

Ձեր բերանի խոռոչի մասերը

Ձեր բերանն ունի՝

• շրթունքներ
• ատամներ և լնդեր
• փափուկ և կարծր քիմքեր, որոնք կազմում են ձեր բերանի խոռոչի առաստաղը
• նշագեղձեր
• լեզու
• թքագեղձեր:

Ձեր ատամները թույլ են տալիս ծամել՝ մանրացնել սնունդը: Յուրաքանչյուր ատամ բաղկացած է հետևյալ երեք մասերից՝

• պսակ, որը լնդից դուրս ցցված և երևացող մասն է
• վզիկ, որն ատամի նեղացած և լնդով գրկված մասին է
• արմատ, որը նստած է ատամնաբնի մեջ և վերջանում է ատամի գագաթով։

Կան ատամների հետևյալ տեսակները՝

• կտրիչներ, որոնք ունեն սուր կծող մակերես և նախատեսված են կծելու համար
• ժանիքներ, որոնք սրածայր և կոնուսանման են և նախատեսված են պոկելու համար
• աղորիքներ (սեղանատամներ), որոնք ունեն հարթ մակերես և նախատեսված են ծամելու համար:

Չափահաս մարդու վերին և ստորին ատամնաշարերից յուրաքանչյուրը պարունակում է 16 ատամ՝ 4 կտրիչ, 2 ժանիք, 4 փոքր և 6 մեծ աղորիքներ։

Ատամների նորմալ զարգացումը

Երեխայի ատամների զարգացումը սկսվում է դեռևս ծննդաբերությունից առաջ: Առաջին յաթնատամները սովորաբար հայտնվում են 6 ամսական հասակում: Մանկահասակ երեխաների մեծ մասը բոլոր կաթնատամներն ունենում է 2-3 տարեկանում:

Ինչպե՞ս ձեր բերանի խոռոչը պահել առողջ

Ատամնաբույժները խորհուրդ են տալիս բերանի խոռոչի առողջ վիճակն ապահովելու համար՝

• օրական երկու անգամ ֆտորային ատամի մածուկով և խոզանակով մաքրել ատամները (վերաբերվում է նաև 18 ամսականից բարձր երեխաներին, մանկահասակ երեխաները կարող են օգտագործել մանկական ուժգնության մածուկներ)
• ամեն օր ատամնաթելով (ֆլոս) զգուշությամբ մաքրել միջատամնային ճեղքերը
• սննդակարգը դարձնել առողջ և հավասարակշռված
• խմել բավարար քանակի թարմ ջուր
• պարբերաբար այցելել ատամնաբույժին և ստուգել բերանի խոռոչը:

Եթե դուք զբաղվում եք սպորտով և հնարավոր է ձեր ատամների վնասում, պետք է կրեք ատամները պաշտպանող հարմարանք:

Ատամների քայքայման (կարիես) կանխարգելում

Ատամների քայքայումը պատճառվում է դրանց մակերեսին առաջացող փառում (և հետագայում՝ ատամնաքարում) ապրող բակտերիաներով: Այդ բակտերիաները սնվում են ձեր սննդում առկա շաքարով և արտադրում են թթու արգասիքներ, որոնք ժամանակի ընթացքում ատամի վրա առաջացնում են քայքայման օջախներ և փոսիկներ:

Ատամների քայքայումը կանխարգելելու համար՝

• ընտրեք շաքարից աղքատ մթերքներ և հեղուկներ
• մշակված սնունդը փոխարինեք թարմով
• մինչև գնում կատարելը զննեք սննդամթերքի պիտակը. եթե ըստ քանակի առաջին երեք բաղադրիչների մեջ նշված է շաքարը, սովորաբար դա առողջ սնունդ չէ
• պահպանեք ատամների ճիշտ հիգիենա, ներառյալ՝ ատամների կանոնավոր խոզանակով մաքրումը: