Ընդհանուր նկարագրություն

Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները (ԿԱՊ) կամ կալցիումի ներհակորդները (անտագոնիստները) դեղաբանական խումբ է, որն արգելակում է կալցիումի իոնների անցումը կալցիումական անցուղիներով և օգտագործվում է անոթների կարծրացման հետևանքով բարձր արյան ճնշման նվազեցման, կրծքահեղձուկի բուժման և այլ նպատակներով։

Արյունը դեպի աորտա և խոշոր զարկերակներ արտամղելու համար սիրտն ունի թթվածնի մշտական կարիք, և որքան ծանրաբեռնված է սիրտն աշխատում, այդքան ավելի մեծ քանակով թթվածին է պահանջում: Կրծքահեղձուկը (ստենոկարդիա) առաջանում է, երբ սրտի թթվածնով մատակարարումը համարժեք չէ կատարած աշխատանքի չափին:

Լայնացնելով զարկերակները, ԿԱՊ-ները նվազեցնում են այս անոթներում առկա ճնշումը, որի շնորհիվ սիրտն ավելի հեշտությամբ է արտամղում արյունը և նվազում է թթվածնի նկատմամբ սրտամկանի պահանջը: Այս մեխանիզմով ԿԱՊ-ները կարող են մեղմացնել կամ կանխարգելել կրծքահեղձուկը:

ԿԱՊ-ներն օգտագործվում են նաև բարձր արյան ճնշման (հիպերտենզիա) բուժման մեջ, քանի որ վերոնշյալ մեխանիզմով նվազեցնում են արյան ճնշումը:

ԿԱՊ-ները նաև նվազեցնում են սրտամկանի գրգռականությունը, ուստի կարող են օգտագործվել սրտի ռիթմի որոշ հաճախասրտային շեղումների դեպքում:

Դեղեր և հավելումներ բաժնի հովանավոր

Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:

Օրինակներ

Ավելի հաճախ նշանակվող ԿԱՊ-ներից են՝

Ամլոդիպին
Կլեվեդիպին
Դիլթիազեմ
Ֆելոպիպին
Իսրադիպին
Նիֆեդիպին
Նիկարդիպին
Նիմոդիպին
Նիսոլդիպին
Վերապամիլ:

ԿԱՊ-ների տարբեր տեսակներ միմյանցից տարբերվում են իրենց ազդեցության տևողությամբ և օրգանիզմում տրոհման և հեռացման արագությամբ, և, ամենակարևորը՝ սրտմկանի կծկողունակության (ինոտորպ) և սրտի ռիթմի վրա (քրոնոտրոպ) դրսևորած ազդեցություններով: Որոշ դեղեր, օրինակ՝ Ամլոդիպինը, ունեն խիստ փոքր ինոտրոպ և քրոնոտրոպ ազդեցություն, ուստի կարող են անվտանգ կերպով օգտագործվել այն անձանց կողմից, ովքեր ունեն սրտային անբավարարություն կամ բրադիկարդիա (դանդաղած սրտազարկ): Վերապամիլը և Դիլթիազեմն ամենաուժեղն են ազդում սրտի վրա՝ թուլացնելով վերջինիս կծկման ուժը և հաճախականությունը: Ուստի, դրանք ավելի հաճախ նշանակվում են սրտի ռիթմը դանդաղեցնելու համար, երբ սիրտը կծկվում է խիստ հաճախացած (տախիկարդիա կամ տախիառիթմիա):

Ցուցումներ

ԿԱՊ-ները նշանակվում են հետևյալ դեպքերում՝

բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա)
կրծքահեղձուկ (ստենոկարդիա)
սրտի ռիթմի խանգարումներ (առիթմիա), օրինակ՝ շողացող առիթմիա և վերփորոքային պարօքսիզմալ հաճախասրտություն (սուպրավենտրիկուլյար պարօքսիզմալ տախիկարդիա):

Այս դեղերը նաև կարող են օգտագործվել սրտամկանի ինֆարկտից հետո, հատկապես այն անձանց կողմից, ովքեր չեն կարող տանել բետա-պաշարիչները, ունեն շողացող առիթմիա կամ իրենց կրծքահեղձուկը բուժելու կարիք:

Ի տարբերություն բետա-պաշարիչների, ԿԱՊ-ները չեն ցուցաբերում սրտամկանի ինֆարկտից հետո մահացությունը կրճատելու և նոր սրտամկանի ինֆարկտի ռիսկը կրճատելու ազդեցություններ:

Արյան ճնշումը նվազեցնելու առումով ԿԱՊ-ներն այնքան արդյունավետ են, որքան ԱՓՖ արգելակիչները, սակայն զիջում են դրանց բարձր արյան ճնշմամբ (հիպերտենզիա) կամ դիաբետով պատճառված երիկամային անբավարության կանխարգելման արդյունավետությամբ:

ԿԱՊ-ներն աֆրիկյան բնակչության շրջանում ավելի արդյունավետ կերպով են նվազեցնում բարձր արյան ճնշումը, քան մյուս դեղերը:

Դրանք նաև օգտագործվում են հետևյալ հիվանդությունները բուժելիս՝

թոքային հիպերտենզիա
Ռեյնոյի համախտանիշ
կարդիոմիոպաթիա
սուբարախնոիդալ արյունազեղում:

ԿԱՊ-ները նաև օգտագործվում են միգրենային գլխացավերը կանախարգելելիս:

Մի՛ փորձեք

Ինքնուրույն օգտագործել որևէ դեղամիջոց կամ ինքնուրույն փոխել ձեզ նշանակված դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:

Կողմնակի ազդեցություններ

ԿԱՊ-ների ամենատարածված կողմնակի ազդեցություններն են՝

փորկապություն
սրտխառնոց
գլխացավ
հոգնածություն
մաշկային ցան
այտուց (ոտքերի և ոտնաթաթերի)
թոքերի այտուց
ցածր արյան ճնշում (հիպոտենզիա)
քնկոտություն
գլխապտույտ
մկանային թուլություն
մկանային կծկանքներ (սպազմ)
սրտի ռիթմի խանգարումներ (առիթմիա):

Այս խմբի դեղերը կարող են նաև առաջացնել լյարդի գործունեության խանգարում և լնդերի գերաճ:

Երբ Դիլթիազեմը կամ Վերապամիլը նշանակվում են սրտային անբավարարությամբ անձանց, վերջինիս ախտանիշները կարող են վատթարանալ, քանի որ այս դեղերը նվազեցնում են սրտի կծկողական ուժը և թուլացնում են սրտի կողմից արյունն արտամղելու ունակությունը:

Արյան ճնշումը նվազեցնող այլ դեղերի նման ԿԱՊ-ները կապված են սեռական գործունեության խանգարման հետ (տղամարդկանց էրեկտիլ դիսֆունկցիա):

Փոխազդեցություններ

ԿԱՊ-ները կարող են փոխազեդել տարբեր դեղերի հետ:

Վերապամիլը և Դիլթիազեմը կարող են նվազեցնել լյարդի կողմից բազմաթիվ դեղերի չեզոքացումը և օրգանիզմից հեռացումը: Այս մեխանիզմով Վերապամիլը և Դիլթիազեմը կարող են բարձրացնել Կարբամազեպինի, Սիմվաստատինի, Ատորվաստատինի և Լովաստատինի չեզոքացումը և բարձացնել արյան մեջ դրանց մակարդակը, որը կարող է բերել այս դեղերի կողմնակի կամ թունավոր ազդեցությունների մեծացման:
Գրեյպֆրութի հյութը (մոտ 200 մլ) կարող է բարձրացնել արյան մեջ Ֆլեոդիպինի, Վերապամիլի, Նիսոլդիպինի, Նիֆեդիպինի, Նիկարպիդինի և, հնարավոր է, որ Ամլոդիպինի խտությունը: Ուստի խորհուրդ է տրվում այս հյութը օրգագործել կալցիումի անցուղիների պաշարիչների ընդունումից միայն առնվազն 2 ժամ առաջ կամ 4 ժամ հետո:

Վարվեք այս կերպ

Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե զգում եք նրա նշանակած դեղամիջոցի հետ կապված որևէ անցանկալի կամ կողմնակի ազդեցություն:
Տեղեկացրեք ձեր բժշկին, եթե ցանկանում եք ընդունել որևէ այլ դեղամիջոց կամ հավելում:

Ամփոփում

ԿԱՊ-ները դեղաբանական խումբ է, որը լայնացնում է զարկերակները և օգտագործվում է բարձր արյան ճնշումը, սրտի ռիթմի ոչ նորմալ հաճախացումը, թոքային գերճնշումը, Ռեյնոյի համախտանիշը, կարդիոմիոպաթիան և սուբարախնոիդալ արյունազեղումը բուժելիս: Այս դեղերը կարող են նշանակվել նաև միգրենային գլխացավերը և կրծքահեղձուկը կանխարգելելու համար, ինչպես նաև որոշ դեպքերում՝ սրտամկանի ինֆարկտից հետո:

Մինչև որևէ դեղ ընդունելը հարկավոր է մանրամասն տեղեկանալ և ձեր բժշկի հետ քննարկել ցուցումների և հակացուցումների, կողմնակի ազդեցությունների, այլ դեղերի հետ փոխազդեցության, նախազգուշացումների, հղիության և կրծքով կերակրելու ընթացքում օգտագործման հարցերի մասին: