Մեջքի շրջանի վնասվածքները շատ տարածված վիճակներ են, որոնք առաջացնում են նույն շրջանի ցավ և դիսկոմֆորտ:
Դուք կարող եք վնասել ձեր մեջքը (թիկունքը կամ գոտկատեղը) մարզվելիս, մարզական կամ ակտիվ այլ խաղերի ընթացքում, տանը կամ այգում ֆիզիկական գործ անելիս, ավտոճանապարհային և այլ պատահարներից, մեջքի կտրուկ կամ անբնական շարժում կատարելիս, մեջքի կամ գոտկատեղի շրջանում հարված ստանալիս կամ ընկնելիս:
Մեջքի վնասվածքների մեծ մասը տեղակայվում է գոտկատեղում: Ավելի հաճախ առաջանում է գերձգում և ձևափոխում, միջողնային սկավառակների ճողվածք կամ ողների կոտրվածքներ: Մեջքի շրջանի վնասվածքները խիստ տարբեր են՝ կախված վնասվածքի պատճառից, ծանրության աստիճանից և բուն վնասվածքի բնույթից:
Մեջքի ծանր վնասվածքի նշանները
Եթե կարծում եք, որ դուք կամ ձեր շրջապատից մեկնումեկը ստացել է մեջքի ծանր վնասվածք, առանց հետաձգելու դիմեք անհետաձգելի բուժօգնության կամ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն: Նման դեպքերում մի՛ տեղաշարժեք տուժողին, քանի դեռ նա վտանգի մեջ չէ և խորհուրդ տվեք նրան, որ չփորձի շարժել իր մեջքը կամ կանգնել: Փորձեք հանրահայտ մեթոդներով անշարժացնել նրա գլուխը, պարանոցը և մեջքը:
Մեջքի ծանր վնասվածքներից են կոտրվածքները, տարածուն վերքերը, տարածուն արյունազեղումները, ինչպես նաև ողնուղեղի և ներքին օրգանների տրավմատիկ վնասվածքները:
Այս նշաններից որևէ մեկի առկայությունը կարող է վկայել ծանր վնասվածքի մասին՝
- դժվարաշնչություն կամ հևոց
- ձեքերի, ոտքերի, ձեռնաթաթերի կամ ոտնաթաթերի շրջանում թմրածություն կամ ծակոցներ
- լուծանք (պարալիչ)՝ վերջույթների կամավոր շարժունակության կորուստ
- մեզի մեջ արյան առկայություն (արյունամիզություն):
Մեջքի վնասվածքի նշանները
Մեջքի վնասվածքի դեպքում դուք կարող եք ունենալ՝
- ցավ կամ ցավոտություն
- ցավեր, որոնք սաստկանում են շարժում կատարելիս, հազալիս, փռշտալիս կամ ծիծաղելիս
- շարժումների կաշկանդվածություն, դժվարացում կամ սահմանափակում
- ոտքերի վրա ուղիղ կանգնելու դժվարություն կամ անհնարինություն
- մեջքի որևէ կողմից մկանային լարվածություն կամ կծկանք (սպազմ)
- արյունազեղում
- այտուցվածություն
- ցավ, որը ճառագայթում է ներքև՝ դեպի մեկ կամ երկու ոտքերը:
Այնուամենայնիվ, մեջքի շրջանի ցավն ունի բազմաթիվ այլ պատճառներ: Ցավ կարող է ի հայտ գալ բազմաթիվ հիվանդությունների ժամանակ, օրինակ՝ օստեոարթրիտ կամ օստեոպորոզ, ուղեկցել տարիքն առնելուն, կապված լինել ավելորդ քաշի, մասնագիտական աշխատանքի կամ գերծանր ֆիզիկական մարզանքների հետ:
Ուստի, շատ կարևոր է, որ հայտնաբերվի ձեր գանգատների ճիշտ պատճառը:
Մեջքի վնասվածքի բուժումը
Բժիշկը կզննի ձեզ՝ ստուգելու ձեր ողնաշարից դուրս եկող նյարդերի գործունեությունը: Համոզվեք, որ նրան տեղեկացրել եք ձեր բոլոր գանգատների, այդ թվում՝ զուգարանից օգտվելուց նկատած խնդիրների մասին:
Մեջքի թեթև վնասվածքների մեծ մասն ինքնուրույն լավանում է մինչև վեց շաբաթվա ընթացքում: Սովորաբար դուք որևէ լրացուցիչ հետազոտության կամ բուժման կարիք չունեք: Նման դեպքերում ռենտգենը ցուցված է, եթե ունեք այլ լուրջ խնդիրներ՝ միզապարկի կամ աղիների գործունեության խանգարումներ, սաստիկ ցավեր, վերջույթներում թմրածության կամ թուլության զգացում:
Թեթև վնասվածքից հետո կարևոր է, որ շարունակեք ձեր ֆիզիկապես ակտիվ առօրյան: Փորձեք երկար ժամանակ պառկած կամ անկողնում չմնալ: Սովորական ցավազրկող դեղերը, ինչպիսիք են Ացետամինոֆենը (Պարացետամոլ, Թայլենոլ և այլն) կամ հակաբորբոքայինները, օրինակ՝ Իբուպրոֆեն (Մոտրին IB և այլն) կարող են օգնել:
Դուք կարող եք օգնել ձեր մեջքի վնասվածքի հետևանքների մեղմացմանը հետևյալ միջոցառումներով՝
- վնասվածքը ստանալու առաջին օրը՝ կիրառեք 3-4 ժամը մեկ 20 րոպեանոց սառեցնող միջոցներ (օրինակ՝ սառցեպարկ), որը կարող է մեղմացնել տեղային ցավը և այտուցը
- առաջին օրվանից հետո՝ տաքացնող միջոցներ, ինչպիսիք են տաք ցնցուղը, տաք լոգանքը կամ ջեռակը, որոնք կարող են մեղմացնել ցավերը և նպաստել ինքնազգացողության բարելավմանը
- ակտիվ կամ կտրուկ շարժումների և տեղաշարժվելու սահմանափակում և հանգիստ ռեժիմ՝ մինչև ինքնազգացողության բարելավումը:
Կախված ձեր մասնագիտությունից և աշխատանքի բնույթից, կարող է առաջանալ աշխատանքի չներկայանալու և տնային հանգիստ կազմակերպելու անհրաժեշտություն:
Ե՞րբ դիմել բժշկին
Դուք պետք է կապ հաստատեք ձեր բժշկի հետ, եթե՝
- ջերմում եք
- ձեր հետույքի շրջանում, ազդրերում կամ ոտնաթաթերում զգում եք թմրածություն, ցավեր կամ ծակոցներ
- դուք կորցրել եք ձեր միզապարկի կամ աղիների հսկողության ունակությունը
- ձեր խնդիրները մի քանի օրվա ընթացքում որևէ կերպ չեն բարելավվում
- ձեր խնդիրները վեց շաբաթվա ընթացքում լիարժեքորեն չեն վերանում:
Բժիշկը կարող է ձեզ նշանակել ցավազրկողներ, ֆիզիոթերապիա կամ ուղեգրել լրացուցիչ հետազոտությունների:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 17-04-2020
Վերջին վերանայում՝ 30-04-2024