Քիմիական այրվածքներ - Տրավմաներ և վնասվածքներ

Տանը, դպրոցում կամ աշխատավայրում լայնորեն օգտագործվող բազմաթիվ քիմիական նյութեր կարող են առաջացնել մաշկի լուրջ այրվածքներ:

Եթե կասկածում եք, որ դուք կամ ձեր շրջապատից որևէ մեկի մոտ առկա է քիմիական այրվածք, շատ կարևոր է, որ այն հնարավորինս արագ լվացվի ջրի մեծ քանակներով:

Քիմիական այրվածքների մեծ մասը թեթև է, սակայն կարող է լինել ավելի խորը, քան կարող է թվալ առաջին հայացքից: Այս այրվածքների բնույթը և ծանրության աստիճանը կախված է քիմիական նյութից, դրա խտությունից և մաշկի հետ շփման տևողությունից.

Բոլոր տեսակի քիմիական այրվածքները պետք է դիտարկել որպես անհետաձգելի բուժօգնություն պահանջող դեպք: Եթե կասկածում եք, որ դուք կամ որևէ մեկը ստացել է քիմիական այրվածք, անհապաղ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն:

Քիմիական այրվածքի առաջին օգնությունը

Եթե մաշկի վրա հայտնվել է այրվածք առաջացնող ուժեղ քիմիական նյութ, անհապաղ և առնվազն 20 րոպե տևողությամբ լվացեք տուժած շրջանն առատ ջրով:

Հանեք այդ նյութով կեղտոտված կամ ներծծված հագուստը կամ կոշիկը, սակայն աշխատեք դա անելուց չվնասել ձեր մաշկը: Նույն կերպ, մի՛ փորձեք ամբողջապես մերկացնել մարմնի վնասված շրջանը, եթե համոզված եք, որ այդ քայլով կվնասեք մաշկը: Համոզվեք, որ առաջին օգնություն ցուցաբերող անձը չի հպվում քիմիական նյութին:

Եթե քիմիական նյութը լցվել է աչքի մեջ, կախեք գլուխը նույն կողմի վրա, որ պաշտպանեք մյուս աչքը: Զգուշությամբ առատ և սառը ջրով առնվազն 20 րոպե լվացեք տուժած աչքը:

Մաշկի այրված տեղամասի վրա դրեք ստերիլ (մանրէազերծած) ոչ կպչուն վիրակապ:

Քիմիական այրվածքի տեսակները

Քիմիական այրվածք առաջացնող նյութերի մեծ մասը կամ ուժեղ թթուներ են կամ էլ ուժեղ հիմքեր: Այսպիսի նյութեր կարող եք գտնել հետևյալ արտադրանքներում՝

• գունաթափող կամ սպիտակեցնող նյութեր
• բետոնային և արտադրական այլ խառնուրդներ, լուծիչներ և այլն
• ջրահեռացնող համակարգը կամ զուգարանակոնքը մաքրող-ախտանահող նյութեր
• մետաղի մաքրման միջոցներ
• ջրավազանի քլորային ախտազերծող նյութեր
• ֆոսֆոր, որը հանդիպում է հրանյութերի և պարարտանյութերի մեջ
• բենզին:

Քիմիական այրվածքները հաճախ առաջանում են պատահականորեն, սակայն կարող են լինել հարձակման, ինքնավնասման կամ ինքնասպանության փորձի հետևանքով: Նման դեպքերում ավելի հաճախ վնասվում են դեմքը, աչքերը և վերջույթները՝ դաստակները կամ ոտնաթաթերը: Բերանով ընդունելիս այս նյութերը կարող են առաջացնել նաև ձեր բերանի խոռոչի, կոկորդի և ավելի խոր ընկած վնասումներ:

Քիմիական այրվածքի ախտանիշները

Քիմիական այրվածքը նման է ջերմային այրվածքին: Ավելի հաճախ այրված շրջանում առաջանում է՝

• կարմրություն
• սուր կամ այրող ցավ կամ թմրածություն
• բշտեր
• մաշկի սևացում:

Աչքի քիմիական այրվածքը կարող է առաջացնել տեսողական խնդիրներ, իսկ թոքերի այրվածքի դեպքում՝ հազ կամ շնչարգելություն:

Երբ այրվածքը խիստ ծանր է, զարգանում է՝

• ցածր արյան ճնշում (հիպոտոնիա)
• գլխապտույտ և ուշագնացություն
• գլխացավ
• ցնցումներ
• սրտի անկանոն ռիթմ կամ ինֆարկտ:

Քիմիական այրվածքի ախտորոշումը

Քիմիական այրվածքները պետք է անպայման զննվի բժշկի կողմից, ով կստուգի ձեր շնչուղիները, շնչառությունը և արյան շրջանառությունը: Բժիշկը նաև հարցեր կտա՝ այրվածք առաջացրած նյութի վերաբերյալ հնարավորինս շատ տեղեկություններ ստանալու համար:

Քիմիական այրվածքի բուժումը

Փոքր քիմիական այրվածքի ժամանակ հավանաբար հիվանդանոց չեք այցելի, բայց սա չի նշանակում, որ ձեր ընտանեկան բժիշկին կարող եք դեպքի մասին չտեղեկացնել: Այցելեք ձեր բժշկին, հետևեք այրված մակերեսի խնամքի և վիրակապության նրա ցուցումներին: Ըստ անհրաժեշտության նա կարող է նշանակել սովորական ցավազրկողներ, մաշկային նրբաքսուքներ և վերքի առանց բարդության լավացման այլ միջոցներ:

Ավելի ծանր այրվածքների ժամանակ առաջանում է հիվանդանոցային բուժման անհրաժեշտություն:

Քիմիական այրվածքի կանխարգելումը

• Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատելիս նախապես ընթերցեք հրահանգները և տեղեկատվական թերթիկները:
• Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատեք միայն պաշտպանիչ ձեռնոցներով և ակնոցով:
• Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատելուց հետո միշտ լվացեք ձեր ձեռքերը:
• Քիմիական նյութեր պարունակող տարողությունները պահեք փակ վիճակում և փակցրեք զգուշացնող պիտակներ:
• Քիմիական նյութեր պարունակող բոլոր տեսակի տարողությունները (շշեր, տարաներ և այլն) պիտակավորեք այնպես, որ մինչև դրանք բացելն իմանաք, թե ինչ նյութեր են դրանք պարունակում:
• Քիմիական նյութերը միշտ պահեք անվտանգ, երեխաների տեսադաշտից և հասանելիությունից հեռու հատուկ առանձնացված տեղերում:
• Տանը պահեք առաջին օգնության հավաքածու: