Գրադարան
Քիմիական այրվածքներ
4 րոպե
Տանը, դպրոցում կամ աշխատավայրում լայնորեն օգտագործվող բազմաթիվ քիմիական նյութեր կարող են առաջացնել մաշկի լուրջ այրվածքներ:
Եթե կասկածում եք, որ դուք կամ ձեր շրջապատից որևէ մեկի մոտ առկա է քիմիական այրվածք, շատ կարևոր է, որ այն հնարավորինս արագ լվացվի ջրի մեծ քանակներով:
Քիմիական այրվածքների մեծ մասը թեթև է, սակայն կարող է լինել ավելի խորը, քան կարող է թվալ առաջին հայացքից: Այս այրվածքների բնույթը և ծանրության աստիճանը կախված է քիմիական նյութից, դրա խտությունից և մաշկի հետ շփման տևողությունից.
Բոլոր տեսակի քիմիական այրվածքները պետք է դիտարկել որպես անհետաձգելի բուժօգնություն պահանջող դեպք: Եթե կասկածում եք, որ դուք կամ որևէ մեկը ստացել է քիմիական այրվածք, անհապաղ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն:
Քիմիական այրվածքի առաջին օգնությունը
Եթե մաշկի վրա հայտնվել է այրվածք առաջացնող ուժեղ քիմիական նյութ, անհապաղ և առնվազն 20 րոպե տևողությամբ լվացեք տուժած շրջանն առատ ջրով:
Հանեք այդ նյութով կեղտոտված կամ ներծծված հագուստը կամ կոշիկը, սակայն աշխատեք դա անելուց չվնասել ձեր մաշկը: Նույն կերպ, մի՛ փորձեք ամբողջապես մերկացնել մարմնի վնասված շրջանը, եթե համոզված եք, որ այդ քայլով կվնասեք մաշկը: Համոզվեք, որ առաջին օգնություն ցուցաբերող անձը չի հպվում քիմիական նյութին:
Եթե քիմիական նյութը լցվել է աչքի մեջ, կախեք գլուխը նույն կողմի վրա, որ պաշտպանեք մյուս աչքը: Զգուշությամբ առատ և սառը ջրով առնվազն 20 րոպե լվացեք տուժած աչքը:
Մաշկի այրված տեղամասի վրա դրեք ստերիլ (մանրէազերծած) ոչ կպչուն վիրակապ:
Քիմիական այրվածքի տեսակները
Քիմիական այրվածք առաջացնող նյութերի մեծ մասը կամ ուժեղ թթուներ են կամ էլ ուժեղ հիմքեր: Այսպիսի նյութեր կարող եք գտնել հետևյալ արտադրանքներում՝
- գունաթափող կամ սպիտակեցնող նյութեր
- բետոնային և արտադրական այլ խառնուրդներ, լուծիչներ և այլն
- ջրահեռացնող համակարգը կամ զուգարանակոնքը մաքրող-ախտանահող նյութեր
- մետաղի մաքրման միջոցներ
- ջրավազանի քլորային ախտազերծող նյութեր
- ֆոսֆոր, որը հանդիպում է հրանյութերի և պարարտանյութերի մեջ
- բենզին:
Քիմիական այրվածքները հաճախ առաջանում են պատահականորեն, սակայն կարող են լինել հարձակման, ինքնավնասման կամ ինքնասպանության փորձի հետևանքով: Նման դեպքերում ավելի հաճախ վնասվում են դեմքը, աչքերը և վերջույթները՝ դաստակները կամ ոտնաթաթերը: Բերանով ընդունելիս այս նյութերը կարող են առաջացնել նաև ձեր բերանի խոռոչի, կոկորդի և ավելի խոր ընկած վնասումներ:
Քիմիական այրվածքի ախտանիշները
Քիմիական այրվածքը նման է ջերմային այրվածքին: Ավելի հաճախ այրված շրջանում առաջանում է՝
- կարմրություն
- սուր կամ այրող ցավ կամ թմրածություն
- բշտեր
- մաշկի սևացում:
Աչքի քիմիական այրվածքը կարող է առաջացնել տեսողական խնդիրներ, իսկ թոքերի այրվածքի դեպքում՝ հազ կամ շնչարգելություն:
Երբ այրվածքը խիստ ծանր է, զարգանում է՝
- ցածր արյան ճնշում (հիպոտոնիա)
- գլխապտույտ և ուշագնացություն
- գլխացավ
- ցնցումներ
- սրտի անկանոն ռիթմ կամ ինֆարկտ:
Քիմիական այրվածքի ախտորոշումը
Քիմիական այրվածքները պետք է անպայման զննվի բժշկի կողմից, ով կստուգի ձեր շնչուղիները, շնչառությունը և արյան շրջանառությունը: Բժիշկը նաև հարցեր կտա՝ այրվածք առաջացրած նյութի վերաբերյալ հնարավորինս շատ տեղեկություններ ստանալու համար:
Քիմիական այրվածքի բուժումը
Փոքր քիմիական այրվածքի ժամանակ հավանաբար հիվանդանոց չեք այցելի, բայց սա չի նշանակում, որ ձեր ընտանեկան բժիշկին կարող եք դեպքի մասին չտեղեկացնել: Այցելեք ձեր բժշկին, հետևեք այրված մակերեսի խնամքի և վիրակապության նրա ցուցումներին: Ըստ անհրաժեշտության նա կարող է նշանակել սովորական ցավազրկողներ, մաշկային նրբաքսուքներ և վերքի առանց բարդության լավացման այլ միջոցներ:
Ավելի ծանր այրվածքների ժամանակ առաջանում է հիվանդանոցային բուժման անհրաժեշտություն:
Քիմիական այրվածքի կանխարգելումը
- Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատելիս նախապես ընթերցեք հրահանգները և տեղեկատվական թերթիկները:
- Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատեք միայն պաշտպանիչ ձեռնոցներով և ակնոցով:
- Քիմիական նյութեր պարունակող արտադրանքների հետ աշխատելուց հետո միշտ լվացեք ձեր ձեռքերը:
- Քիմիական նյութեր պարունակող տարողությունները պահեք փակ վիճակում և փակցրեք զգուշացնող պիտակներ:
- Քիմիական նյութեր պարունակող բոլոր տեսակի տարողությունները (շշեր, տարաներ և այլն) պիտակավորեք այնպես, որ մինչև դրանք բացելն իմանաք, թե ինչ նյութեր են դրանք պարունակում:
- Քիմիական նյութերը միշտ պահեք անվտանգ, երեխաների տեսադաշտից և հասանելիությունից հեռու հատուկ առանձնացված տեղերում:
- Տանը պահեք առաջին օգնության հավաքածու:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 03-04-2020 վերանայվել է՝ 08-05-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
