Քիմիոթերապիան քաղցկեղների բուժման մեթոդներից մեկն է, որի նպատակը դեղերի միջոցով քաղցկեղային բջիջները ոչնչացնելն է կամ դրանց աճը դանդաղեցնելը:
Քիմիոթերապիայի թերևս ամենաբացասական կողմերից մեկն այն է, որ ուռուցքաբանի կողմից նշանակված դեղերն ազդում են ոչ միայն քաղցկեղային, այլև առողջ բջիջների և հյուսվածքների վրա:
Քիմիոթերապիայում կիրառվում են տարբեր խմբերի կամ տեսակների դեղամիջոցներ: Դրանց որոշ մասը նշանակվում է որպես քաղցկեղի առաջնային բուժում, իսկ մյուսները կարող են զուգակցվել քաղցկեղի բուժման այլ մեթոդների, օրինակ՝ ճառագայթային թերապիայի հետ:
Ինչպե՞ս է քիմիոթերապիան ազդում
Քիմիոթերապիայի նպատակը բջիջները ոչնչացնելն է: Քաղցկեղային բջիջներն աճում են ավելի արագ, քան առողջ բջիջները, ուստի քիմիոթերապիան ավելի շատ վնաս է հասցնում քաղցկեղային, քան առողջ բջիջներին: Կան նաև քիմիոթերապիայում օգտագործվող այնպիսի դեղեր, որոնք թիրախավորում են գլխավորապես քաղցկեղային բջիջները:
Քիմիոթերապիան նշանակվում է քաղցկեղը փոքրացնելու, բուժման մյուս մեթոդների արդյունավետությունը բարձրացնելու, ինչպես նաև բուժումից հետո քաղցկեղի «վերադարձի» հավանականությունը նվազեցնելու համար: Այն կարող է նշանակվել նաև պալիատիվ բուժման ընթացքում:
Քիմիոթերապիան կարող է նշանակվել տարբեր ճանապարհներով, օրինակ՝
- ներերակային
- խմելու ձևով՝ հաբեր կամ պատիճներ
- որպես քսուք կամ նրբաքսուք (կրեմ)
- ուղղակիորեն ներարկվելով մարմնի տարբեր շրջաններ:
Քիմիոթերապիան սովորաբար նշանակվում է «կուրսերով» և ընդմիջումներով: Վերջինիս նպատակն օրգանիզմի վերականգնվելուն ժամանակ հատկացնելն է: Բուժումը կարող է շարունակվել օրեր, շաբաթներ, ամիսներ և ավելի երկար:
Քիմիոթերապիան ավելի հաճախ նշանակվում է հիվանդանոցներում կամ ամբուլատոր պայմաններում: Երբեմն հիվանդանոցային հսկողությունը լինում է քիմիոթերապիայի պարտադիր պահանջներից մեկը: Քիմիոթերապևտիկ որոշ դեղեր կարող են տրվել բժշկի աշխատասենյակում կամ նույնիսկ տնային պայմաններում:
Քիմիոթերապիայի տեսակները
Կախված քաղցկեղի տեսակից և փուլից, ձեր բժիշկը կարող է նշանակել տարբեր դեղամիջոցներ կամ դրանց զուգակցումներ: Ձեր բժիշկը կառաջարկի այն բուժումը, որը ձեր համար ամենահարմարն ու առավել արդյունավետն է:
Քիմիոթերապիայի կողմնակի ազդեցությունները
Քիմիոթերապիան ազդում է ոչ միայն քաղցկեղային, այլև առողջ բջիջների և հյուսվածքների վրա, ուստի առաջացնում է մի շարք կողմնակի ազդեցություններ:
Քիմիոթերապիայի կողմնակի ազդեցությունները կախված են նշանակված դեղամիջոցի տեսակից, դեղաչափից և այլ դեղամիջոցների հետ զուգակցումից: Բոլոր դեպքերում, քիմիոթերապիայի հիմնական կողմնակի ազդեցություններն են՝
- ախորժակի կորուստ
- սրտխառնոց և փսխում
- մազաթափություն
- մկանային թուլություն
- քնկոտություն
- վարակների նկատմամբ «խոցելիություն»
- մաշկային արյունազեղումներ
- աչքերի չորություն
- բերանի խոռոչում խոցեր (ստոմատիտ):
Կողմնակի ազդեցությունների արտահայտված լինելու դեպքում բժիշկը կարող է նշանակել որոշ դեղեր, որոնք կարող են մեղմացնել բուժման հետ կապված ձեր գանգատները:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 21-05-2018
Վերջին վերանայում՝ 30-04-2024