Կլաուստրոֆոբիա (վախ փակ տարածություններից)

Կլաուստրոֆոբիան վախն է փակ տարածություններում գտնվելուց, որը հաճախ ուղեկցվում է ինքնատիրապետումը կորցնելու վախով կամ տհաճ զգացումներով:

Կլաուստրոֆոբիան ագորաֆոբիայի մի տեսակ է, որի ժամանակ մարդիկ անհանգստանում և խուսափում են այնպիսի իրավիճակներից, որտեղից փախչելը կամ օգնություն ստանալը դժվար է: Երկու վիճակներն էլ ուղեկցվում են խիստ արտահայտված տագնապի զգացողությամբ:

Կլաուստրոֆոբիան ունի խիստ անհատական դրսևորում: Որոշ մարդիկ սահմանափակ կամ մարդաշատ տարածքներում կարող են թեթև անհանգստություն զգալ, մյուսների մոտ կարող է սկսվել խիստ անհանգստություն և խուճապի նոպա (պանիկա):

Կան կլաուստրոֆոբիայի առաջացման դրդապատճառներ (տրիգեր) հանդիսացող տարբեր իրավիճակներ, օրինակ՝

• վերելակներ
• թունելներ
• գնացքներ
• մարդաշատ սենյակներ
• պտտվող դռներ
• հասարակական զուգարաններ
• հանրային տրանսպորտ, որի դռները կառավարում է վարորդը
• ավտոլվացման սրահներ
• մեծ խանութների խճճված սրահներ
• առանց պատուհանի սենյակներ
• ինքնաթիռներ
• կիպ հագուստ:

Եթե նման իրավիճակներում կամ միջավայրերում զգում եք ներքին տագնապ և անհանգստություն, զրուցեք ձեր բժշկի հետ: Կլաուստրոֆոբիան տագնապի մյուս խանգարումների նման բուժելի է:

Կլաուստրոֆոբիայի ախտանիշները

Կլաուստրոֆոբիա ունեցող մարդկանց մոտ հաճախ կարող է սկսվել խուճապի նոպա՝ վախի հանկարծակի և սուր դրվագ: Ֆիզիկական և հոգեկան զգացողությունը կարող են դառնալ անդիմադրելի:

Խուճապի նոպայի հիմնական ախտանիշներից են՝

• ինքնատիրապետման կորստի վախ կամ ուշագնացություն
• մահվան վախի զգացում
• արագացած մտքերի հոսք, որը դժվարացնում է նորմալ դատողություն անելուն
• սրտազարկի հաճախացում
• շնչառության հաճախացում կամ օդի պակասի զգացում ու հևոց
• շնչահեղձության զգացում
• առատ քրտնարտադրություն և դող
• թուլության զգացում կամ գլխապտույտ
• մարմնով տարածվող «տաք ներհոս» կամ սարսուռ
• շփոթվածության, ապակողմնորոշման կամ իր անձից օտարման զգացողումներ
• սրտխառնոց:

Մարդկանց գրեթե կեսն իր կյանքի որևէ պահին ունենում է խուճապի նոպա:

Ինչպե՞ս է կլաուստրոֆոբիան ազդում մարդկանց կյանքի վրա

Կլաուստրոֆոբիան կարող է սահմանափակ տարածքներում առաջացնել խիստ անհարմարավետության (դիսկոմֆորտ) և անհանգստության զգացումներ: Խուճապի նոպաները կարող են լինել խիստ վախեցնող և այնպիսի ուժգնության, որ սկսեք խուսափել նման իրավիճակներց, որպեսզի կանխեք նոպայի կրկնությունը:

Օրինակ, դուք կարող եք փոխել ձեր սովորական ճանապարհը, շրջանցել ձեր կյանքում անպայման ի հայտ եկող տարատեսակ վիճակները, մերժել հանդիպումներին կամ իրադարձություններին ձեր մասնակցությունը, իսկ ծանր դեպքերում՝ խուսափել նաև ձեր բնակարանից:

Ինչպե՞ս է կլաուստրոֆոբիան բուժվում

Եթե ձեզ մոտ ախտորոշվել է տագնապային խանգարման այս տեսակը, բժիշկը կարող է առաջարկել հոգեբանական բուժման (փսիխոթերապիա) որևէ մեթոդ, օրինակ՝ կոգնիտիվ-վարքաբանական թերապիա:

Ըստ անհրաժեշտության, բժիշկը կամ հոգեթերապևտը կարող են նաև ձեզ նշանակել որոշ դեղեր, որոնք կգնեն ձեր որոշ ախտանիշների մեղմացմանը:

Զրուցեք բժշկի հետ բուժման տարբեր տեսակների և դրանց տարբերությունների մասին: