Դիվերտիկուլյար հիվանդությունը աղեստամոքսային ուղու հիվանդություն է, որի ժամանակ հաստ աղիքի պատի վրա առաջանում են պարկանման արտափքումներ:
Այդ արտափքումները կամ գրպանիկները կոչվում են դիվերտիկուլներ և հաճախ որևէ գանգատ չեն առաջացնում: Դիվերտիկուլյար հիվանդությունը կապված է ցածր բջջանքով սննդակարգի հետ և ավելի տարածված է մեծ տարիքով այլապես առողջ մարդկանց շրջանում:
Դիվերտիկուլիտ
Դիվերտիկուլիտը զարգանում է, երբ հաստ աղիքի պատի վրա առաջացած գրպանիկը՝ դիվերտիկուլը բորբոքվում կամ վարակվում է բակտերիաներով: Հազվադեպ սա կարող է բերել բարդությունների, օրինակ՝ մոտակա միջգալարային թարախակույտի (աբսցես):
Դիվերտիկուլիտի ախտանիշները
Դիվերտիկուլիտի ամենահաճախ հանդիպող ախտանիշը ցավն է, որը կարող է լինել թույլ կամ ուժեղ և սովորաբար ընդգրկում է որովայնի ձախ ստորին շրջանը:
Դիվերտիկուլիտի այլ ախտանիշներից են՝
- ջերմություն
- սրտխառնոց կամ փսխում
- աղիների դատարկման սովորույթի փոփոխություն, օրինակ՝ փորկապություն կամ փորլուծություն
- աղիների փքվածություն
- դիվերտիկուլյար արյունահոսության ժամանակ՝ կղանքում արյուն
- լորձային կղանք:
Ախտանիշները կարող են լինել թեթև կամ ծանր՝ կախված վարակի և բարդությունների տարածվածությունից: Այլ հիվանդություններ ևս, օրինակ՝ գրգռված աղու համախտանիշը, կարող են ընթանալ համանման ախտանիշներով:
Առանց հետաձգելու այցելեք ձեր բժշկին, եթե ունեք՝
- ուժեղ որովայնային ցավեր
- ջերմություն
- սկսված փսխումներ
- ինքնազգացողության վատթարացում
- արյուն կղանքային արտաթորանքներում:
Դիվերտիկուլիտի ախտորոշումը
Դիվերտիկուլիտն ախտորոշելու համար բժիշկը ձեզ հետ զրուցելուց և ձեզ զննելուց հետո կարող է նշանակել որոշ հետազոտություններ, օրինակ՝ կոլոնոսկոպիա, բարիումային ռենտգեն կամ որովայնի խոռոչի օրգանների համակարգչային տոմոգրաֆիա (ԿՏ):
Դիվերտիկուլիտի բուժումը
Եթե ունեք թեթև դիվերտիկուլիտ, բժիշկը ձեզ կնշանակի տնային պայմաններում անցկացվող բուժում, օրինակ՝ հակաբիոտիկներ կամ ըստ անհրաժեշտության՝ թույլ ցավազրկողներ: Բժիշկը նաև ձեզ խորհուրդ կտա սննդում կրճատել բջջանքը (բջջանյութ) կամ ժամանակավորապես անցնել միայն հեղուկ սննդատեսակների, որը ձեր աղիների համար կստեղծի որոշակի հանգիստ պայմաններ և կարող է նպաստել դրանց գործունեության վերականգնմանը:
Եթե ունեք ծանր դիվերտիկուլիտ, հավանաբար ձեզ կընդունեն հիվանդանոց, որտեղ կնշանակեն հակաբիոտիկներ, ներերակային կաթիլային հեղուկներ և ուժեղ ցավազրկողներ: Բազմաթիվ մարդկանց մոտ բուժումն օգնում է գանգատների զգալի մեղմացմանը: Սակայն, եթե սննդակարգով և դեղորայքով կայուն բարելավում չի հաջողվում կամ հազվադեպ զարգանում են բարդություններ, բժիշկը կարող է առաջարկել վիրահատություն:
Դիվերտիկուլոզ
Եթե դիվերտիկուլն այտուցված կամ վարակված չէ, բժիշկներն ասում են, որ առկա է դիվերտիկուլոզ: Դիվերտիկուլոզով բազմաթիվ մարդիկ որևէ անհարմարավետություն կամ գանգատներ չեն նշում:
Սակայն, որոշ մարդիկ կարող են նշել որոշ ախտանիշներ, օրինակ՝ թույլ որովայնային կծկանքներ, փքվածություն, փորկապություն կամ փորլուծություն: Եթե ձեզ մոտ ի հայտ են եկել նման նշաններ, այցելեք ձեր բժշկին: Դիվերտիկուլոզը սովորաբար ախտորոշվում է հաստ աղիքի քաղցկեղի և մարսողական այլ խնդիրների սքրինինգային հետազոտության ընթացքում:
Դիվերտիկուլյար հիվանդության կանխարգելումը
Թեև դիվերտիկուլոզի կամ դիվերտիկուլիտի պատճառն անհայտ է, բջջանքից (բջջանյութից) աղքատ սննդակարգը բարձրացնում է դիվերտիկուլյար հիվանդության զարգացման հավանականությունը: Հակառակը, բջջանքով հարուստ սնունդն օգնում է փորկապության, հետևաբար՝ դիվերտիկուլի ձևավորման կանխարգելմանը: Խորհուրդ է տրվում նաև կանոնավոր վարժանքներ և բավարար քանակով ջրի ընդունում (օրական՝ 8 բաժակ):
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 02-06-2020
Վերջին վերանայում՝ 23-12-2023