Քնի խանգարումներ
Բոլորիս մոտ էլ մեր կյանքի որոշակի ժամանակաշրջանում եղել է քնի կարճատև խանգարում։
Սովորաբար դա կապված է եղել կարևոր իրադարձության (սթրես, խնճույք, քննաշրջան, ճանապարհորդություն և այլն):
Սակայն, կան իրավիճակներ, երբ քնի խանգարումը կրում է ոչ թե կարճատև, այլ՝ մշտական բնույթ, երբ այն զարգանում է որպես առողջական որևէ խնդրի նշաններից մեկը կամ ինքն է առաջացնում առողջական խնդիրներ և բացասաբար ազդում մարդու կյանքի որակի վրա։
Ի՞նչ է քնի խանգարումը
Քնի խանգարումը մի վիճակ է, երբ դուք գիշերները չեք կարողնում նորմալ քնել (քուն մտնել կամ քունը պահպանել), ձեր ուղեղը և մարմինը չեն հանգստանում, որն էլ անդրադառնում է ձեր ցերեկային առօրյա կյանքի վրա՝ առաջացնելով քնկոտություն, ընդհանուր հոգնածության զգացում, մտավոր և ֆիզիկական գործունեության թուլացում։
Սովորաբար քնի խանգարումը դրսևորվում է քուն մտնելու կամ քնած վիճակը պահպանելու դժվարություններով։
Անքնություն
Անքնությունը դժվար քուն մտնելն է կամ քունը դժվարությամբ պահպանելը։ Եթե ձեզ մոտ անքնություն կա, այն կարող է թուլացնել ձեր «ներքին» էներգիան, «փչացնել» տրամադրություը և, ընդհանուր առմամբ, դառնալ այլ հիվանդությունների պատճառներից մեկը։
Կարճաժամկետ (սուր) անքնությունը կապված է կոնկրետ իրավիճակների հետ, օրինակ՝ անախորժություններ ընտանիքում կամ աշխատավայրում։ Սովորաբար, պատճառը վերանալիս անքնությունն աստիճանաբար նահանջում է՝ իր տեղը զիջելով նորմալ քնին։
Եթե անքնությունը երկարատև է (քրոնիկ), ձեզ կօգնի առողջ քնի սովորույթներ ձևավորելը։ Ձեր բժիշկն այս դեպքում կարող է առաջարկել նաև ոչ դեղորայքային բուժման եղանակներ, օրինակ՝ կոգնիտիվ-վարքաբանական թերապիա, որի նպատակն է վնասաբեր մտքերը և վարքագծերը շտկելը։
Քնի ապոնէ և խռմփոց
Քնի ապնոէն հիվանդություն է, որի դեպքում քնած ժամանակ ձեր շնչառությունը կարճ ժամանակով ընդհատվում է։ Հիմնական նշաններն են խռմփացնելը, գիշերային անհանգիստ վիճակը, շնչահեղձության զգացումով հանկարծակի արթնանալը և ցերեկային ժամերին տանջող քնկոտությունը։
Քնի ապնոէն, հատկապես երկարատև միջին և ծանր ընթացքի դեպքում կարող է առաջ բերել մի շարք լուրջ առողջական խնդիրներ, օրինակ՝ բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա), սրտի իշեմիկ հիվանդություն, շաքարային դիաբետ (շաքարախտ) և ինսուլտ։ Թեթև դեպքերում քնի ապնոէն կարող է մեղմացվել վերին շնչուղիների անցանելիությունն ապահովող միջոցներով (օրինակ՝ CPAP), իսկ ծանր դեպքերում ձեզ հավանաբար կառաջարկվի վիրահատական բուժում։
Խռմփոցի պատճառները կարող են ներառել մարմնի ավելցուկային քաշը և գիրությունը, քնելուց առաջ ալկոհոլ օգտագործելը և ծխելը։ Որոշ ալերգիաներ նույնպես կարող են առաջացել խռմփոց։ Բոլոր դեպքերում, եթե խռմփոցը խանգարում է ձեր ընտանիքի գիշերային անդորրը, դիմեք ձեր բժշկին։
Քնի այլ խնդիրներ
Քնի այլ խանգարումները ներառում են՝
- գիշերային հերթապահության բերած քնի խանգարում, երբ անքնությունը կամ քնկոտությունը պայմանավորված են գիշերային հերթափոխի աշխատանքի հետ
- նարկոլեպսիա, որը ցերեկային ժամերին կրկնվող քունն է
- անհանգիստ ոտքերի համախտանիշ, որը քուն մտնելու փորձերի ժամանակ ոտքերն անընդհատ շարժելու ցանկությունն է («պարող ոտքեր»)։
Հոդվածը վերանայվել է՝ 02-02-2021
