Ստամոքսի խոց - Մարսողական խնդիրներ

Ստամոքսի խոցն առաջանում է ստամոքսի պատի ներքին շերտի՝ լորձաթաղանթի վրա:

Ստամոքսի չբարդացած խոցը սովորաբար ենթարկվում է բուժման, սակայն ոչ հազվադեպ հիվանդությունը մնում է չախտորոշված և հանգեցնում լուրջ բարդությունների։ Հիվանդության վաղ ախտորոշումը թույլ են տալիս, որ խոցն անհետևանք բուժվի:

Ի՞նչ է ստամոքսի խոցը

Ստամոքսի խոցը ստամոքսի լորձաթաղանթի բաց և բորբոքված եզրերով վերք է՝ դեֆեկտ: Այն նաև անվանում են գաստրիկ խոց: Ավելի հաճախ խոցն առաջանում է բարակ աղու սկզբնամասում՝ տասներկումատնյա աղիքում, որին անվանում են տասներկումատնյա աղու խոց կամ դուոդենալ խոց։ Այս երկու տեղակայման խոցերը երբեմն դիտարկվում են խոցային հիվանդություն կամ պեպտիկ խոց անվան ներքո:

Իմացե՛ք ավելին պեպտիկ խոցերի մասին:

Ստամոքսի խոցի պատճառները

Ստամոքսի խոցի ամենահաճախ հանդիպող պատճառներից են՝

• հելիկոբակտեր պիլորի (Helicobacter pylori), որը բակտերիայի մի տեսակ է
• Ասպիրինի և այլ ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղամիջոցների (ՈՍՀԲԴ-ներ) ընդունում, ինչպիսին է Իբուպրոֆենը (Ադվիլ, Մոտրին IB և այլն):

Չնայած տարածված կարծիքին, կծու մթերքները չեն կարող առաջացնել ստամոքսի խոց, սակայն կարող են վատթարացնել առկա խոցի գանգատներն ու ախտանիշները:

Ստամոքսի խոցի ախտանիշները

Ստամոքսի խոց ունեցող մարդկանց մեծ մասը կարող է որևէ գանգատ կամ ախտանիշ չնշել։ Սամոքսի խոցի ամենահաճախ հանդիպող գանգատը վերորովայնի (էպիգաստրալ շրջան)` որովայնի վերին հատվածում տեղակայվող մրմռոցն է կամ այրող ցավը։ Որովայնի այս շրջանը համընկնում է ստամոքսի անատոմիական տեղակայման հետ, ուստի այս տեսակի ցավը հաճախ ներկայացվում է որպես ստամոքսի շրջանի ցավ:

Սկսվելով այս շրջանից, ցավը կարող է տարածվել վերև՝ դեպի կրծքավանդակ և պարանոց, ներքև՝ դեպի պորտ կամ ետ՝ դեպի թիկունք:

Ստամոքսի խոցի ավելի հազվադեպ հանդիպող գանգատներն ու ախտանիշները ներառում են՝

• մարսողության խանգարում (դիսպեպսիա), կամ որ նույնն է՝ ստամոքսի խանգարում և այրոցք (изжога)
• ախորժակի բացակայություն
• սրտխառնոց կամ փսխում
• վքնածություն (փորափքանք, մետեորիզմ)՝ ստամոքսում գազերի առկայության և փքվածության զգացում
• յուղոտ կամ ճարպոտ մթերքը մարսելու դժվարություն:

Երբեմն, եթե զարգանում են ստամոքսի խոցի բարդություններ, կարող են ի հայտ գալ ավելի ծանր կամ ավելի սուր ախտանիշներ, ինչպիսիք են՝

• ստամոքսի շրջանում «դաշույնի հարվածի» ցավ և ինքնազգացողության կտրուկ վատացում, որը հաճախ խոցի թափածակման նշան է (պերֆորացիա)
• արյունային փսխում, որը սուր խոցային արյունահոսության նշան է
• կղանքի մգացում և սևացում, որը վկայում է կայացած խոցային արյունահոսության մասին:

Վերջին երեք ախտանիշներից մեկնումեկի առկայության դեպքում անհրաժեշտ է անհապաղ զանգել 1-03 և կանչել շտապ օգնություն կամ դիմել մոտակա վիրաբուժական կենտրոն:

Ինչպե՞ս է ստամոքսի խոցն ախտորոշվում

Ստամոքսի խոցն ավելի հաճախ ախտորոշվում է էնդոսկոպիայի մի տեսակ համարվող գաստրոսկոպիայով, որի ժամանակ բժիշկը ազատ ծայրում լուսավորող տեսախցիկ ունեցող ճկուն խողովակը ձեր բերանի միջոցով զգուշությամբ ներհրում է դեպի ստամոքս և զննում այն ներսից՝ փորձելով գտնել խոցեր:

Բժիշկը հավանաբար ձեզ կնշանակի նաև հելիկոբակտեր պիլորի վարակի ստուգման հետազոտություն:

Ստամոքսի խոցի բուժումը

Եթե բժիշկը ձեզ ախտորոշվել է ստամոքսի խոց, հավանաբար ձեզ կառաջարկի հետևյալը՝

• որոշ հակաբիոտիկների զուգակցում՝ ուղղված հելիկոբակտեր պիլորի բակտերիաների ոչնչացմանը (եթե վերջինս հայտնաբերվել է)
• դեղամիջոցներ, որոնք նվազեցնում են ստամոքսի թթվայնությունը, օրինակ՝ պրոտոնային պոմպի արգելակիչներ (ինհիբիտորներ):

Եթե ստամոքսի խոցը բարդացել է թափածակումով կամ արյունահոսությամբ, ցուցված է անհետաձգելի վիրաբուժական բուժում:

Եթե կարծում եք, որ ձեզ մոտ կա ստամոքսի խոց, դիմեք ձեր բժշկին: