Ուրեթրիտ - Միզուղիների հիվանդություններ

Ուրեթրիտը միզուկի՝ միզապարկն արտաքին աշխարհի հետ միացնող խողովակի բորբոքումն է:

Ի՞նչ է ուրեթրիտը

Միզուկը միզուղիների վերջին հատվածն է՝ այն խողովակը, որով մեզը հեռանում է միզապարկից։

Տղամարդու միզուկը շատ ավելի երկար է (18-22 սմ), քան կնոջինը (3 սմ): Տղամարդու միզուկը սկսվում է միզապարկի հատակին գտնվող միզուկի ներքին բացվածքով և վերջանում առնանդամի գլխիկի վրա գտնվող արտաքին բացվածքով։ Տղամարդու միզուկով նաև արտահոսում է սերմնահեղուկը։ Կանանց միզուկը սկսվում է միզապարկից ու բացվում հեշտոցի նախադռան մեջ։

Միզուկի պատերը կազմված են երկու շերտից, ներքին՝ շարակցաթաղանթային և արտաքին՝ մկանային։

Ուրեթրիտը միզուկի ներքին՝ շարակցաթաղանթային շերտի բորբոքումն է, որի գլխավոր ախտանիշը միզարձակմանն ուղեկցող ցավն է կամ տհաճ զգացողությունը (դիսկոմֆորտ): Սա կոչվում է դիզուրիա։ Ուրեթրիտի զարգացման հիմնական պատճառը բակտերիալ վարակն է, որը սովորաբար բուժվում է հակաբիոտիկներով:

Ուրեթրիտի պատճառները

Միզուկաբորբի դեպքերի մեծ մասը պատճառվում է բակտերիալ վարակով, որն այս խողովակ թափանցում է արտաքինից՝ միզուկի արտաքին բացվածքից: Ավելի հաճախ ուրեթրիտ առաջացնում են հետևյալ բակտերիաները՝

• Neisseria gonorrhoeae (gonococcus), որը փոխանցվում է սեռական ճանապարհով և հարուցում գոնորեա հիվանդությունը
• Chlamydia trachomatis,որը նույնպես փոխանցվում է սեռական ճանապարհով և առաջացնում քլամիդիա հիվանդությունը
• կղանքում և հետանցքի շուրջն առկա բակտերիաներ:

Հասարակ հերպեսի վիրուսը (HSV-1 և HSV-2) նույնպես կարող է առաջացնել ուրեթրիտ: Տրիխոմոնասը միաբջիջ օրգանիզմ է, որը կրկին փոխանցվում է սեռական ճանապարհով և կարող է առաջացնել ուրեթրիտ:

Սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակները, օրինակ՝ գոնորեան և քլամիդիան սովորաբար սահմանափակվում են միզուկաբորբով: Սակայն դրանք կարող են նաև տարածվել դեպի վեր՝ կանանց մոտ առաջացնելով փոքր կոնքի օրգանների բորբոքային հիվանդություն (ՓԿՕԲՀ) կամ տղամարդկանց մոտ՝ մակամորձու բորբոքում (էպիդիդիմիտ): Նման դեպքերում կարող է զարգանալ ինչպես իգական, այնպես էլ արական անպտղություն:

Ուրեթրիտի ախտանիշները

Միզուկի վարակային բորբոքման հիմնական ախտանիշը միզարձակմանն ուղեկցող ցավն է, որը կոչվում է դիզուրիա: Ցավից կամ այրոցի զգացողությունից բացի, ուրեթրիտի ժամանակ կարող եք նշել նաև հետևյալ գանգատները՝

• հաճախակի կամ անհապաղ միզելու կարիք
• միզարձակումը սկսելու հետ կապված դժվարություն։

Ուրեթրիտը կարող է նաև առաջացնել միզարձակման հետ չկապված քոր, ցավ կամ տհաճ զգացողություն (դիսկոմֆորտ):

Ուրեթրիտի այլ ախտանիշներից են՝

• սեռական հարաբերությանն ուղեկցող ցավեր
• միզուկի արտաքին բացվածքից կամ հեշտոցից արտադրություն
• տղամարդկանց մոտ՝ արյուն սերմնահեղուկում կամ մեզում (արյունամիզություն):

Ուրեթրիտի ախտորոշումը

Ուրեթրիտի առկայության մասին բժիշկը կարող է կասկածել՝ ելնելով ձեր գանգատներից և հիվանդության պատմությունից:

Եթե գանգատվում եք ցավոտ միզարձակումից, ձեր բժիշկը կարող է ենթադրել, որ առկա է վարակային միզուկաբորբ: Նա կարող է չսպասել թեստի արդյունքներին և անհապաղ սկսել հակաբիոտիկներով բուժում:

Լաբորատոր թեստը կարող է օգնել ոչ միայն ուրեթրիտի ախտորոշմանը, այլև պատճառի հայտնաբերմանը: Նման դեպքերում լաբորատոր թեստի կենսանմուշ կարող է դառնալ ինչպես ձեր մեզը, այնպես էլ միզասեռական արտադրությունը կամ քսուքը:

Ուրեթրիտի ախտորոշման համար արյան հետազոտությունների կարիք սովորաբար չի առաջանում:

Ուրեթրիտի բուժումը

Հակաբիոտիկները կարող են հաջողությամբ բուժել բակտերիալ ծագման ուրեթրիտները, ընդ որում, բժիշկը կարող է նշանակել տարբեր խմբերի դեղեր: Ուրեթրիտների բուժման մեջ ավելի հաճախ նշանակվում են՝

• Դոքսիցիկլին
• Ազիթրոմիզին
• Ցեֆտրիաքսոն:

Տրիխոմոնասային ծագման ուրեթրիտները սովորաբար բուժվում են Մետրոնիդազոլով կամ Տինիդազոլով:

Բժիշկը կարող է խորհուրդ տալ, որ կրկնակի վարակումը կանխարգելելու համար ձեզ հետ միասին բուժում ստանա նաև ձեր սեռական զուգընկերը։ Շատ կարևոր է բուժումը սկսել վարակումից անմիջապես հետո՝ սուր ուրեթրիտի փուլում, քանի դեռ հիվանդությունը չի քրոնիկացել կամ չի վերել ճանապարհով չի տարածվել դեպի ներքին սեռական օրգաններ:

Կարևոր է նաև, որ դուք կրկնակի հետազոտվեք բուժումն ավարտելուց մոտ 3 ամիս հետո՝ համոզվելու, որ վարակը լիարժեքորեն վերացել է:

Հերպեսային ծագման ուրեթրիտի ժամանակ հակաբիոտիկները դառնում են անօգուտ: Նման դեպքերում բժիշկը կարող է նշանակել հակավիրուսային դեղեր, օրինակ՝

• Ացիկլովիր
• Ֆամցիկլովիր
• Վալցիկլովիր:

Հաճախ, հատկապես քրոնիկ վարակի դեպքում ուրեթրիտի հարուցիչը չի հաջողվում հայտնաբերել: Նման դեպքերում բժիշկը կարող է նշանակել մեկ կամ մի քանի հակաբիոտիկներ, որոնք ըստ նրա առավել հավանական է, որ կբուժեն հնարավոր վարակը:

Ուրեթրիտի կանխարգելումը

Ուրեթրիտի կանխարգելումը ներառում է սեռավարակների կանխարգելման և անվտանգ սեռական հարաբերությունների հիմնադրույթները: