Միջազգային անվանում (հապավում). Alkaline Phosphatase (ALP)
Նկարագրություն
Հիմնային կամ ալկալինային ֆոսֆատազը (ALP) ֆերմենտ է, որը մասնակցում է ֆոսֆորական թթվի փոխանակման ռեակցիաներին, pH-ի 8,6-10,1 օպտիմալ արժեքների դեպքում։
ALP-ն կատալիզացնում է ֆոսֆորական թթվի բարդ եթերների և օրգանական միացությունների հիդրոլիզը: ALP-ի ամենաբարձր քանակները հայտնաբերվում են ոսկրային հյուսվածքներում (օստեոբլաստներ), հեպատոցիտներում, երիկամային խողովակիկների բջիջներում, աղիների լորձաթաղանթներում և ընկերքում:
ALP-ն մասնակցում է ոսկրերի աճի հետ կապված գործընթացներում, ուստի երեխաների մոտ այս ֆերմենտի շիճուկային մակարդակն ավելի բարձր է, քան չափահասների մոտ:
Արյան շիճուկում ALP-ի ակտիվության ախտաբանական բարձրացումը հիմնականում կապված է ոսկրային (ոսկրային հյուսվածքի ձևավորում) և լյարդային (լեղուղիների խցանում) հիվանդությունների հետ: Անհաս նորածինների, ակտիվ աճի փուլում գտնվող երեխաների, հղիների (վերջին եռամսյակ) մոտ կարող է գրանցվել ALP-ի մակարդակի ֆիզիոլոգիական բարձրացում:
Լաբորատոր բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
- ոսկրային հյուսվածքի հիվանդություններ՝ օստեոդիստրոֆիաներ, ոսկրային հյուսվածքի առաջնային ուռուցքներ և մետաստազներ
- լյարդի և լեղուղիների օբստրուկտիվ հիվանդություններ
- լյարդի առաջնային քաղցկեղ
- վարակային մոնոնուկլեոզ (հիվանդության առաջին շաբաթը)
Կենսանմուշ
ALP թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:
Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
Մ/լ (միավոր/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
μkat/L
Միավորների փոխակերպում
U/L x 0,0167 = μkat/L
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործման միջակայքեր (SI համակարգ)
- Չափահաս տղամարդիկ՝ (40-130) Մ/լ
- Չափահաս կանայք՝ (35-105) Մ/լ
Այլընտրանքային միջակայքեր
Տարիք, սեռ | ALP, Մ/լ |
---|---|
1 օր. | < 250 |
2 - 5 օր. | < 231 |
6 օր. - 6 ամս. | < 449 |
7 ամս. - 1 տ. | < 462 |
1-3 տ. | < 281 |
4-6 տ. | < 269 |
7-12 տ. | < 300 |
կանայք, 13-17 տ. | < 187 |
տղամարդիկ, 13-17 տ. | <390 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
ALP-ի մակարդակի (ակտիվության) բարձրացում
- ոսկրային հյուսվածքի ախտահարումներ (օստեոբլաստների ակտիվության բարձրացմամբ կամ ոսկրային հյուսվածքի քայքայմամբ)՝ Պեջետի հիվանդություն (դեֆորմացնող օստեիտ), օստեոմալյացիա, Գոշեի հիվանդություն՝ ոսկրերի ռեզորբցիայով
- առաջնային կամ երկրորդային հիպերպարաթիրեոզ
- ռախիտ
- կոտրվածքների կպման շրջան
- օստեոսարկոմաներ և ոսկրային մետաստազներ
- լյարդային հիվանդություն (ցիռոզ, լյարդային հյուսվածքի նեկրոզ, առաջնային հեպատոկարցինոմաներ, լյարդի մետաստատիկ քաղցկեղ, ինֆեկցիոն, տոքսիկ, դեղորայքային հեպատիտներ, սարկոիդոզ, տուբերկուլոզ, պարազիտար ախտահարումներ
- ներ- և արտալյարդային խոլեսթազ (խոլանգիտներ, լեղաքարային հիվանդություններ, լեղուղիների ուռուցքներ)
- սնուցման խանգարումներ (սննդում կալցիումի և ֆոսֆորի դեֆիցիտ)
- երեխաների մոտ՝ ցիտոմեգալիա
- վարակային մոնոնուկլեոզ
- թոքերի, երիկամների ինֆարկտ
- ֆիզիոլոգիական (անհաս նորածիններ, արագ աճման փուլում երեխաներ, կանանց մոտ հղիության վերջին եռամսյակ, դաշտանադադարից հետ)
- հեպատոտոքսիկ դեղերի ընդունում՝ Մետոտրեքսատ, Քլորպրոմազին, լայն սպեկտրի ազդեցության հակաբիոտիկներ, սուլֆանիլամիդներ, վիտամին C-ի և մագնեզիումի մեծ դեղաչափեր
ALP-ի մակարդակի (ակտիվության) նվազեցում
- ժառանգական հիպոֆոսֆատազեմիա (ռեցեսիվ աուտոսոմալ հիվանդություններ, որոնք բնութագրվում են ոսկրի կալցիֆիկացիայի խանգարմամբ, կալցիումի և ֆոսֆորի մակարդակներն այս ժամանակ շիճուկում նորմալ են, բայց հիմնային ֆոսֆատազի շիճուկային ակտիվությունը խիստ ընկած է)
- ոսկրային աճի խանգարումներ (ախոնդրոպլազիա, կրետինիզմ, վիտամին C-ի դեֆիցիտ)
- թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)
- կվաշիորկոր
- սննդակարգում ցինկի և մագնեզիումի պակաս (դեֆիցիտ)
- որոշ դեղերի ընդունում՝ էստրոգեններ, բերանային (օրալ) հակաբեղմնավորիչներ, Դանազոլ, Ազաթիրպրին, Կլոֆիբրատ
Վարվեք այս կերպ
Լաբորատոր թեստի արդյունքների մեկնաբանումը վստահեք ձեր բժշկին: Նա ձեզ կբացատրի յուրաքանչյուր ցուցանիշը և դրա շեղման հնարավոր պատճառը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն վերլուծել ձեր պատասխանները և, առավել ևս, ինքնուրույն փոխել ձեր դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 19-03-2024