Ապոլիպոպրոտիեն В

Միջազգային անվանում (հապավում). Apolipoprotein В (ApoB)

Նկարագրություն

Ապոլիպոպրոտիեն В-ն (АpoB) համարվում է աթերոսկլերոզի ռիսկի մարկեր:

Ապոլիպոպրոտիեն В-ն հանդիսանում է բոլոր լիպոպրոտեիդների հիմնական սպիտակուցը, բացառությամբ բարձր խտության լիպոպրոտեիդների (HDL): Սա նշանակում է, որ АpoB-ն կարող է արտացոլել աթերոսկլերոզի զարգացման ռիսկը:

Մարդու մոտ տարբերում են АpoB-ի երկու տեսակ: Ամենատարածված տեսակը АpoB-100-ն է, որը սինթեզվում է լյարդում և հայտնաբերվում լիպոպրոտեիդներում: АpoB-48-ն, ինչպես ենթադրվում է, արտադրվում է աղիներում: АpoB-ի արտադրությունը և խիլոմիկրոնների ու խիստ ցածր խտության լիպոպրոտեիդների (VLDL) կազմության մեջ մտնելը կարևոր են այս մասնիկների ձևավորման և արյան շրջանառության հուն մտնելու համար, ինչը բարձրացնում է խոլեսթերինի լուծելիությունը և զարկերակների պատին վերջինիս կուտակվելը:

Դրանից բացի, АpoB-ն գլխավոր դերակատարությունն ունի գրեթե բոլոր բջիջների (բացառությամբ նյարդային բջիջների և էրիթրոցիտների) թաղանթների հատուկ ընկալիչների կողմից ցածր խտության լիպոպրոտեիդների (LDL) խոլեսթերինի ճանաչման և կապման գործընթացում:

Ըստ բազմաթիվ հետազոտությունների տվյալների, АpoB-ն համարվում է սրտի պսակային զարկերակների աթերոսկլերոզի ռիսկի գնահատման ավելի լավ մարկեր, քան LDL-խոլեսթերինը: АpoB-ի մակարդակի շեղումը թույլ է տալիս հայտնաբերել սրտանոթային հիվանդությունների նկատմամբ բարձրռիսկային այն մարդկանց, ում մոտ գրանցվել է HDL-խոլեսթերինի նորմալ ցուցանիշներ:

Սրտանոթային ռիսկի գնահատման համար նաև կիրառվում է АpoB/АpoА1 հարաբերակցությունը: Այս գործակցի տղամարդկանց մոտ > 0,9 և կանանց մոտ > 0,8 արդյունքները կարող են վկայել պսակային զարկերակների աթերոսկլերոզի ռիսկի մասին:

Ցուցումներ

• սրտի պսակային զարկերակների աթերոսկլերոզի ռիսկի գնահատում
• լիպիդային փոխանակության ժառանգական խանգարումների ախտորոշում

Կենսանմուշ

ApoB թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում՝ սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8-14 ժամ հետո: Հետազոտության նախորդ օրը պետք է բացառել հոգեհուզական և ֆիզիկական ծանրաբեռվածությունները (օրինակ՝ մարզական վարժանքներ և այլն) և ալկոհոլի ընդունումը:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

գ/լ (գրամ/լիտր)

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Տարիք	Սեռ, ApoB գ/լ
0 - 12 ամս.	Արական՝ 0,16 – 1,24
	Իգական՝ 0,17 – 1,20
12 ամս. - 12 տ.	Արական՝ 0,48 – 1,25
	Իգական՝ 0,51 – 1,26
12 - 60 տ.	Արական՝ 0,49 –1,73
	Իգական՝ 0,53 – 1,82
> 60 տ.	Արական՝ 0,54 – 1,63
	Իգական՝ 0,64 – 1,82

Արդյունքների մեկնաբանություն

АpoB-ի մակարդակի բարձրացում

• աթերոսկլերոզ
• կրծքահեղձուկ (ստենոկարդիա), սրտամկանի ինֆարկտ
• շաքարային դիաբետ
• հիպոթիրեոզ
• նեֆրոտիկ համախտանիշ
• քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
• լյարդային հիվանդություն
• Քուշինգի համախտանիշ
• հիպեր-ապո-բետա-լիպոպրոտեինեմիա (նորմալ ԲԽԼ և բարձր АpoB)
• ժառանգական համակցված հիպերխոլեսթերինեմիա
• ժառանգական հիպերխոլեսթերինեմիա
• АpoB-100 ժառանգական դեֆեկտ
• պոլիգեն (սպորադիկ) հիպոխոլեսթերինեմիա
• հղիություն

АpoB-ի մակարդակի նվազեցում

• ա-բետա-լիպոպրոտեինեմիա կամ հիպո-բետա-լիպոպրոտեինեմիա
• թիրեոտոքսիկոզ
• աղիների ներծծման գործունեության խանգարում
• վարակներ և բորբոքումներ
• քրոնիկ անեմիա
• դեկոմպենսացված շաքարային դիաբետ
• ծանր այրվածքներ