Թրոմբոպլաստին

Ընդհանուր նկարագրություն

Ակտիվացված մասնակի թրոմբոպլաստինային ժամանակը ոչ թրոմբոցիտար ցիտրատային պլազմային կոալին-կեֆալինային խառնուրդ և CaCl2 ավելացնելուց հետո արյան մակարդուկի առաջացման տևողությունն է:

Ակտիվացված մասնակի թրոմբոպլաստինային ժամանակը (APTT, ռուսերեն՝ АЧТВ) սքրինինգային հետազոտություն է, որը գլխավորապես նշանակվում է հեպարինաբուժում ստացող հիվանդների մոտ մակարդելիության ներքին ուղիների արդյունավետությունը գնահատելու և նման հիվանդների հսկողության համար:

APTT թեստի ռեագենտը պարունակում է կոնտակտային ակտիվատոր (կաոլինի սուսպենզիա) և ֆոսֆոլիպիդներ (կեֆալին): Պլազմայի շփումը կոալինի մասնիկների հետ խթանում է մակարդելիության XII գործոնի՝ XIIa-ի արտադրությունը, որը բարձրմոլեկուլյար կինինոգենի, կալիկրեինի և XIIa գործոնի ազդեցության համար ստեղծում է ազդեցության դաշտ: Ֆոսֆոլիպիդներն անհրաժեշտ են X ակտիվ գործոնի (Xa) և պրոթրոմբինի հետ կոմպլեքս առաջացնելու համար: Ինկուբացիոն որոշ ժամանակ անց ռեակցիոն խառնուրդին ավելացվում է կալցիումի քլորիդ, որով սկիզբ է դրվում մակարդելիության ներքին մեխանիզմներին և արդյունքում հայտնաբերվում է վերջինիս մասնակցող գործոնների դեֆիցիտը կամ մակարդման արգելակիչների առկայությունը:

APTT-ի երկարացումը (վկայում է մակարդելիության ընկճման` հիպոկոագուլյացիայի մասին) կարող է արտացոլել XII, XI, X, IX, VIII, V, II գործոնների կամ ֆիբրինոգենի դեֆիցիտի, երիկամային հիվանդությունների, վիտամին K-ի դեֆիցիտի, հեպարինի, գայլախտային հակամակարդիչի առկայության, ֆիբրինի պոլիմերիզացիայի ախտածին պաշարիչների առկայության (օրինակ՝ միելոմային սպիտակուցներ) մասին: APTT-ն սովորաբար փոփոխվում է մակարդելիության գործոններից որևէ մեկի՝ նորմայից 30-40% նվազեցման դեպքում:

APTT-ի կարճացումը վկայում է արյան մակարդելիության բարձրացման մասին (հիպերկոագուլյացիա):

Արյան մակարդելիության մյուս հետազոտությունների կողքին APTT-ն նշանակվում է նաև դիսեմինացված ներանոթային մակարդման (ԴՆՄ) համախտանիշի ախտորոշման մեջ:

Հետազոտության ցուցումներ

• մակարդելիության համակարգի վիճակի սքրինինգային հետազոտություն
• արյան մակարդելիության խագարման հետազոտություն
• հակամակարդիչ բուժման ընթացքում հեպարինի դոզավորում և մակարդելիության հսկողություն
• հեմոֆիլիայի ախտորոշում
• հակաֆոսֆոլիպիդային համախտանիշ

Կենսանմուշ

«Թրոմբոպլաստին» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումից պետք է անցած լինի ոչ պակաս, քան 8, սակայն ոչ ավելի, քան 14 ժամ: Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը պետք է խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

վրկ. (վայրկյան)

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

(25-43) վրկ.

Արդյունքների մեկնաբանություն

APTT երկարացում (դանդաղում)

• A, B, C հեմոֆիլիաներ
• Հագեմանի, Վիլեբրանդի հիվանդություններ
• դիսեմինացված ներանոթային մակարդման (ԴՆՄ) համախտանիշի 2-րդ և 3-րդ փուլեր
• հեպարինային (նաև՝ Ֆրաքսիպարին և համարժեքներ) բուժում
• հակաֆոֆոլիպիդային համախտանիշ
• հակակոագուլյանտի անհամապատասխանելությունը հեմատոկրիտի մեծ ցուցանիշին կամ վակուումային փորձանոթի որ լիարժեք լցվածություն

APTT կարճացում (արագացում)

• դիսեմինացված ներանոթային մակարդման (ԴՆՄ) համախտանիշի 1-ին փուլ
• կենսանմուշի աղտոտում հյուսվածքային թրոմբոպլաստինով՝ վենեպունկցիայի ժամանակ վնասվածքի պատճառով

Միջազգային անվանումներ

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Activated Partial Thromboplastin Time

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ APTT