ԱՍՏ

Ընդհանուր նկարագրություն

Ասպարտատամինոտրանսֆերազը ներբջջային ֆերմենտ է, որը մասնակցում է ամինաթթուների փոխանակությանը:

Ասպարտատամինոտրանսֆերազը (ԱՍՏ) կատալիզացնում է ալանին ամինախմբի տեղափոխումը ալֆա-կետոգլուտարաթթվի վրա, որի արդյունքում առաջանում են պիրոխաղողաթթուն և գլուտամինաթթուն: Վերաամինավորումն իրականանում է պիրիդոքսալֆոսֆատ կոֆերմենտի ազդեցությամբ, որը հանդիսանում է վիտամին B6-ի ածանցյալը:

ԱՍՏ-ն հանդիպում է սրտամկանում, լյարդում, կմախքային մկաններում, նյարդային հյուցվածքում և երիկամներում, ավելի քիչ՝ ենթաստամոքսային գեղձում, փայծաղում և թոքերում: Սրտամկանում ԱՍՏ-ի ակտիվությունը 10000 անգամ ավելի բարձր է, քան արյան շիճուկում: Էրիթրոցիտներում ԱՍՏ-ի ակտիվությունը 10 անգամ ավելի բարձր է, քան շիճուկում: Ֆերմենտը քիչ ավելի ակտիվ է տղամարդկանց մոտ:

Սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ ԱՍՏ-ի ակտիվությունը կարող է նորմայից բարձրանալ 2-20 անգամ բարձր ցուցանիշների վրա, ըստ որում, ԱՍՏ-ի մակարդակի նման աճը կարող է հայտնաբերվել մինչև ինֆարկտին բնորոշ նշանների և ԷՍԳ փոփոխությունների ի հայտ գալը: Հայտնաբերվել է որոշակի կախվածություն սրտամկանի նեկրոզի չափի և արյան շիճուկի ԱՍՏ-ի մակարդակի բարձանալու աստիճանի միջև:

Կարևոր է նաև ԱՍՏ-ի ակտիվության պրոգնոստիկ նշանակությունը. եթե հիվանդություն 3-րդ օրն այս ֆերմենտի ակտիվությունը չի նվազում, ապա սա կանխատեսում է վատ ելք: ԱՍՏ ակտիվության աճը կարող է վկայել ինչպես սրտամկանի ինֆարկտի օջախի ընդլայնման, այնպես էլ պրոցեսի մեջ այլ օրգանների ընդգրկման մասին (օրինակ՝ լյարդ): Սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ ԱԼՏ-ի ակտիվությունն աննշան է բարձրանում, ուստի և դե Ռիտիսի գործակիցը (ԱՍՏ/ ԱԼՏ հարաբերությունը) կտրուկ աճում է:

Հետազոտության ցուցումներ

• սրտամկանի ինֆարկտ
• սրտամկանի ախտահարում
• կմախքային մկանուքի հիվանդություններ
• լյարդի հիվանդությունների ախտորոշում և տարբերակիչ ախտորոշում

Կենսանմուշ

«ԱՍՏ» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

Մ/լ (միավոր/լ)

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործման միջակայքեր (SI համակարգ)

• տղամարդիկ (չափահասներ, առանց PYP ակտիվացման)՝ < 40 Մ/լ
• կանայք (չափահասներ, առանց PYP ակտիվացման)՝ < 32 Մ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք, սեռ		AST, Մ/լ
< 5 օր.		< 97
5 օր. - 6 ամս.		< 77
6 - 12 ամս.		< 82
1 - 3 տ.		< 48
3 - 6 տ.		< 36
6 - 12 տ.		< 47
Կանայք	12 - 17 տ.	< 25
	> 17 տ.	< 31
Տղամարդիկ	12 - 17 տ.	< 29
	> 17 տ.	< 37

Արդյունքների մեկնաբանություն

ԱՍՏ մակարդակի (ակտիվության) բարձրացում

• սրտամկանի ինֆարկտ
• սուր ռևմոկարդիտ
• թոքային զարկերակների թրոմբոզ
• սրտի վիրաբուժական միջամտություններ, անգիոկարդիոգրաֆիա
• տարբեր ծագման հեպատիտներ (վիրուսային, տոքսիկ, ալկոհոլային)
• ստենոկարդիայի ծանր նոպա
• խոլեսթազ
• կմախքային մկանուքի վնասվածքներ
• միոպաթիաներ
• սուր պանկրեատիտ
• լյարդի քաղցկեղ (առաջնային և մետաստատիկ)

ԱՍՏ մակարդակի (ակտիվության) նվազեցում

• լյարդի ծանր նեկրոտիկ ախտահարում, լյարդի պատռվածք (պրոգնոստիկ անբարենպաստ նշանակություն ունի ԱՍՏ և ԱԼՏ ակտիվության կտրուկ նվազեցումը կայուն կամ հարաճուն հիպերբիլիռուբինեմիայի ֆոնի վրա)
• պիրիդօքսալֆոստատի (վիտամին В6) դեֆիցիտ

Միջազգային անվանումներ

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Aspartate Аminotransferase

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ AST