ԱՍՏ

Միջազգային անվանում (հապավում). Aspartate Аminotransferase (AST)

Նկարագրություն

Ասպարտատ ամինոտրանսֆերազը (AST) ներբջջային ֆերմենտ է, որը մասնակցում է ամինաթթուների փոխանակությանը:

AST-ն կատալիզացնում է ալանին ամինախմբի տեղափոխումը ալֆա-կետոգլուտարաթթվի վրա, որի արդյունքում առաջանում են պիրոխաղողաթթուն և գլուտամինաթթուն: Վերաամինավորումն իրականանում է պիրիդոքսալֆոսֆատ կոֆերմենտի ազդեցությամբ, որը հանդիսանում է վիտամին B6-ի ածանցյալը:

AST-ն հանդիպում է սրտամկանում, լյարդում, կմախքային մկաններում, նյարդային հյուցվածքում և երիկամներում, ավելի քիչ՝ ենթաստամոքսային գեղձում, փայծաղում և թոքերում: Սրտամկանում AST-ի ակտիվությունը 10000 անգամ, իսկ էրիթրոցիտներում՝ 10 անգամ ավելի բարձր է, քան շիճուկում: AST-ն քիչ ավելի ակտիվ է տղամարդկանց մոտ:

Սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ AST-ի ակտիվությունը կարող է բարձրանալ նորմայից 2-20 անգամ բարձր ցուցանիշների վրա, ըստ որում, ԱՍՏ-ի մակարդակի նման աճը կարող է հայտնաբերվել մինչև ինֆարկտին բնորոշ նշանների և էլեկտրասրտագրության (ԷՍԳ) փոփոխությունների ի հայտ գալը: Հայտնաբերվել է որոշակի կախվածություն սրտամկանի նեկրոզի չափի և արյան շիճուկի ԱՍՏ-ի մակարդակի բարձանալու աստիճանի միջև:

Կարևոր է նաև AST-ի ակտիվության կանխորոշիչ (պրոգնոստիկ) նշանակությունը: Եթե հիվանդություն 3-րդ օրն այս ֆերմենտի ակտիվությունը չի նվազում, սա կանխատեսում է վատ ելք: AST-ի ակտիվության աճը կարող է վկայել ինչպես սրտամկանի ինֆարկտի օջախի ընդլայնման, այնպես էլ ախտաբանական գործընթացի մեջ այլ օրգանների ընդգրկման մասին, ինչպիսին է լյարդը: Սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ ալանին ամինոտրանսֆերազի (ALT) ակտիվությունն աննշան է բարձրանում, ուստի դե Ռիտիսի գործակիցը` AST/ALT հարաբերությունը, կտրուկ աճում է:

Ցուցումներ

• սրտամկանի ինֆարկտ
• սրտամկանի ախտահարում
• կմախքային մկանային հիվանդություն
• լյարդային հիվանդության ախտորոշում և տարբերակիչ ախտորոշում

Կենսանմուշ

AST թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը պետք է խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

Մ/լ (միավոր/լ)

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործման միջակայքեր (SI համակարգ)

• տղամարդիկ (չափահասներ, առանց PYP ակտիվացման)՝ < 40 Մ/լ
• կանայք (չափահասներ, առանց PYP ակտիվացման)՝ < 32 Մ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք, սեռ		AST, Մ/լ
< 5 օր.		< 97
5 օր. - 6 ամս.		< 77
6 - 12 ամս.		< 82
1 - 3 տ.		< 48
3 - 6 տ.		< 36
6 - 12 տ.		< 47
Կանայք	12 - 17 տ.	< 25
	> 17 տ.	< 31
Տղամարդիկ	12 - 17 տ.	< 29
	> 17 տ.	< 37

Արդյունքների մեկնաբանություն

AST-ի մակարդակի (ակտիվության) բարձրացում

• սրտամկանի ինֆարկտ
• սուր ռևմոկարդիտ
• թոքային զարկերակների թրոմբոէմբոլիա (ԹԶԹԷ)
• սրտի վիրաբուժական միջամտություններ, անգիոկարդիոգրաֆիա
• տարբեր ծագման հեպատիտներ (վիրուսային, տոքսիկ, ալկոհոլային)
• կրծքահեղձուկի (ստենոկարդիայի) ծանր նոպա
• լեղու կանգ (խոլեսթազ)
• կմախքային մկանուքի վնասվածքներ
• միոպաթիաներ
• սուր պանկրեատիտ (ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքում)
• լյարդի քաղցկեղ (առաջնային և մետաստատիկ)

AST-ի մակարդակի (ակտիվության) նվազեցում

• լյարդի ծանր նեկրոտիկ ախտահարում, լյարդի պատռվածք (պրոգնոստիկ անբարենպաստ նշանակություն ունի AST և ALT-ի ակտիվության կտրուկ նվազեցումը կայուն կամ հարաճուն հիպերբիլիռուբինեմիայի ֆոնի վրա)
• պիրիդօքսալֆոստատի (վիտամին В6) դեֆիցիտ