Միջազգային անվանում (հապավում). C-Peptide (C-PEP)

Նկարագրություն

C պեպտիդը (C-PEP) ածխաջրային փոխանակության կենսաբանորեն ոչ ակտիվ մարկեր է և էնդոգեն ինսուլինի արտադրության ցուցանիշ:

C պեպտիդն էնդոգեն արտադրվող պրոինսուլինի (ProINS) կայուն հատվածն է, որը գտնվում է ալֆա- և բետա-շղթաների միջև և կազմված է 31 ամինաթթվային մնացորդներից (AA 33‑63): Այս պեպտիդը կոչվում է C` իր կապող (connecting) բնույթի համար (միմյանց է կապում պրոինսուլինի A և B շղթաները): Պրոինսուլինի մյուս հատվածն ինսուլինն է (INS), որը, քանի դեռ կապված է C-պեպտիդի հետ, չի դրսևորում իր կենսաբանական ակտիվությունը:

Այսպիսով, ենթաստամոքսային գեղձի լանգերհանսյան բետա-բջիջների կողմից արտադրվող պրոինսուլինը (ProINS)՝ որպես նախահորմոն, իրենից ներկայացնում է ներքին ինսուլինի բնական պաշար, որը կուտակվում է այդ բջիջների Գոլջիի համակարգում և ըստ անհրաժեշտության պեպտիդազների ազդեցությամբ տրոհվում ու մուտք գործում արյան հուն:

Պրոինսուլինի տրոհման արդյունքում առաջանում են էքվիմոլյար քանակներով արդեն կենսաբանորեն ակտիվ ինսուլին (INS) և ոչ ակտիվ C-պեպտիդ (C-PEP): Ուստի, C-պեպտիդի մակարդակի որոշումը թույլ է տալիս գաղափար կազմել ենթաստամոքսային գեղձի կողմից ներքին (էնդոգեն) ինսուլինի սեկրետոր ունակության մասին:

Արյան C-պեպտիդի մակարդակի որոշումն, այնուամենայնիվ, ինսուլինի որոշման նկատմամբ ունի որոշ կարևոր առավելություններ:

Նախ, արյան մեջ C-պեպտիդի կիսաքայքաման պարբերությունն ավելի երկար է (մոտ 35 րոպե), ուստի վերջինս ավելի կայուն ցուցանիշ է, քան ինսուլինի մակարդակը:
Հաջորդը, C-պեպտիդը ինսուլինի նկատմամբ չի դրսևորում խաչաձև փոխկապվածություն, և հնարավորություն է տալիս գնահատել ինսուլինային սեկրեցիայի մակարդակը նույնիսկ արտաքին՝ ներարկային ինսուլինի ստացման կամ հակաինսուլինային հակամարմինների առկայության պայմաններում, որն առավել կարևոր նշանակություն է ստանում 1-ին տիպի (ինսուլին-կախված) շաքարային դիաբետով հիվանդների հետազոտման և հսկողության ժամանակ:

Սովորաբար C-պեպտիդի մակարդակը փոփոխվում է էնդոգեն ինսուլինի մակարդակի փոփոխություններին համապատասխան: Այնուամենայնիվ, այն հանգամանքը, որ ինսուլինի նյութափոխանակությունն ընթանում է գլխավորապես լյարդում, իսկ C-պեպտիդը մետաբոլիզվում և օրգանիզմից հեռանում է երիկամների միջոցով, C-պեպտիդի և ինսուլինի փոխհարաբերակցության գնահատումը թույլ է տալիս ավելի ճիշտ մեկնաբանել լյարդի գործունեության խանգարմամբ ընթացող հիվանդությունների ժամանակ ինսուլինի մակարդակի հնարավոր շեղումները:

Վերջին տարիներին C-պեպտիդի կենսաբանորեն ոչ ակտիվ լինելու վարկածը վերանայվել է:

Լաբորատոր բաժնի հովանավոր

Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:

Ցուցումներ

1-ին և 2-րդ տիպի շաքարային դիաբետների տարբերակիչ ախտորոշում
շաքարային դիաբետի ընթացքի կանխորոշում
անպտղություն, պոլիկիստոզային ձվարանների համախտանիշ
ցածր արյան շաքարի (հիպոգլիկեմիկ) վիճակների տարբերակիչ ախտորոշում
արհեստական հիպոգլիկեմիայի կասկած
ինսուլինաթերապիայի ֆոնի վրա շաքարային դիաբետով անձանց ենթաստամոքսային գեղձի բետա-բջիջների մնացորդային ֆունկցիայի գնահատում
պատանեկան դիաբետի ժամանակ ռեմիսիայի հայտնաբերում և հսկողություն
ինսուլոմաների ախտորոշում
շաքարային դիաբետով հիվանդ հղիների մոտ պտղի ախտահարման ռիսկի գնահատում
լյարդային հիվանդության ժամանակ ինսուլինի սեկրեցիայի գնահատում
ենթաստամոքսային գեղձը հեռացնելուց հետո հիվանդների հսկողություն

Կենսանմուշ

C-PEP թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը հանձնելու նախորդ օրը պետք է բացառել ալկոհոլի ընդունումը, իսկ 1 ժամ առաջ՝ ծխելը:

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, պարտադիր քաղցած վիճակում (սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ, ցանկալի է՝ 12 ժամ անց) : Պետք է բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:

Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել լաբորատոր հետազոտությանը

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

նգ/մլ (նանոգրամ/մլ)

Այլընտրանքային չափման միավոր

նմոլ/լ (նանոմոլ/լիտր), պմոլ/լ (պիկոմոլ/լիտր)

Միավորների փոխակերպում

նմոլ/լ x 3,0 = նգ/մլ, պմոլ/լ x 0,003 = նգ/մլ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

(1,1-4,4) նգ/մլ

Արդյունքների մեկնաբանություն

C-PEP-ի մակարդակի բարձրացում

բետա-բջիջների գերաճ (հիպերտրոֆիա)
ինսուլինոմա
ինսուլինի նկատմամբ հակամարմիններ
2-րդ տիպի (ինսուլին-չկախված) շաքարային դիաբետ
հիպոգլիկեմիա՝ առաջացած ներքին ընդունման դիաբետի դեղերից (սուլֆոնիլմիզաթթվի ածանցյալներ)
APUD-ոմա
երիկամային անբավարարություն
սննդի ընդունում
որոշ դեղերի ընդունում՝ էստրոգեններ, պրոգեստերոն, գլյուկոկորտիկոիդներ, Քլորոխին, DԴանազոլ, Էինիլ-էստրադիոլ պարունակող և հակաբեղմնավորիչ օրալ հաբեր

C-PEP-ի մակարդակի նվազեցում

1-ին տիպի (ինսուլին-կախված) շաքարային դիաբետ
ինսուլինաթերապիա (ենթաստամոքսային գեղձի նորմալ ռեակցիա՝ ի պատասխան էկզոգեն ինսուլինի ներարկմանը)
ալկոհոլային ցածր արյան շաքար (հիպոգլիկեմիա)
սթրեսային վիճակ
ինսուլինային ընկալիչների նկատմամբ հակամարմինների արտադրություն (2-րդ տիպի դիաբետ)