Լաբ թեստեր
Քաղցկեղային հակածին 19-9

Ընդհանուր նկարագրություն
Քաղցկեղային հակածին 19-9-ը համարվում է ենթաստամոքսային գեղձի կարցինոմայի մարկեր:
Ածխաջրատային (քաղցկեղային) հակածին 19-9-ը (СА 19-9) արտադրվում է ենթաստամոքսային գեղձի կարցինոմայի, ավելի հազվադեպ՝ ստամոքսի (այս ուռուցքների համար իր նշանակությամբ երկրորդ մարկերն է) և լյարդի ուռուցքային բջիջների կողմից: СА 19-9-ը գլիկոպրոտեին է, որը նորմայում արտադրվում է պտղի ստամոքսաղիքային ուղու էպիթելիալ բջիջների կողմից (Մյուլլերյան ծորան, ենթաստամոքսային գեղձ, ստամոքս, լյարդ, հաստ և բարակ աղիներ): Մոլեկուլյար զանգվածը բարձր է՝ մինչև 1000 kDa-ի (Da-ն Դալտոնն է՝ զանգվածի ատոմային միավորը): Նորմայում չափահասների մոտ ոչ զգալի քանակներով СА 19-9 կարող է հայտնաբերվել լորձաէպիթելիալ, ենթաստամոքսային գեղձի, լյարդի և թոքերի բջիջներում:
Որպես օնկոմարկեր, չունի բարձր սպեցիֆիկություն, ուստի և սքրինինգային հետազոտությունների համար պիտանի չէ: Մարկերի մակարդակը էապես կախված է լաբորատոր որոշման մեթոդից, ուստի և կրկնակի հետազոտությունները պետք է կատարվեն նույն մեթոդով, ցանկալի է՝ նույն լաբորատորիայում:
СА 19-9-ի բարձրացած մակարդակը կարող է հանդիսանալ հաստ և ուղիղ աղու քաղցկեղով հիվանդների մոտ վատ պրոգնոստիկ նշան: СА 19-9-ի մակարդակի բարձրացման չափը կախված չէ ուռուցքի չափսերից, սակայն այս թեստը կարող է օգտագործվել հիվանդության ընթացքը հսկելու համար: 10000 ՄՄ/մլ և ավելի բարձր ցուցանիշների հասնելը վկայում է ուռուցքի մետաստազավորման մասին:
СА 19-9-ն օրգանիզմը լքում է միայն լեղու միջոցով, ուստի և ցանկացած բնույթի խոլեսթազը կարող է զգալիորեն բարձրացնել արյան պլազմայի СА 19-9-ի մակարդակը: Նման դեպքերում ախտորոշումը ճշտելու համար միաժամանակ պետք է հետազոտել գամա-գլյուտամիլտրանսֆերազը (GGT) և հիմնային ֆոսֆատազը (ALP):
СА 19-9-ի միջոցով կարելի է գնահատել ենթաստամոքսային գեղձի ռեզեկցիայի հնարավորությունը: 1000 ՄՄ/մլ-ից բարձր ցուցանիշների դեպքում ուռուցքների միայն 5%-ն է ենթակա վիրահատման, իսկ 1000 ՄՄ/մլ-ից ցածր արժեքների դեպքում՝ արդեն 50%-ը:
Վիրահատությունից հետո ուռուցքի ռեցիդիվը հնարավոր է, եթե СА 19-9 մարկերի մակարդակը բարձրանում է հետվիրահատական 1-7 ամսվա ընթացքում: Այս ցուցանիշը թույլ է տալիս նաև գնահատել մետաստազների առկայությունը. СА 19-9-ի խիստ բարձր (>10000 ՄՄ/մլ) ցուցանիշներով հիվանդների մոտ գործնականում միշտ էլ առկա են հեռավոր մետաստազներ:
Հետազոտության ցուցումներ
- ենթաստամոքսային գեղձի կարցինոմայի ընթացքի հսկողություն, մետաստազավորման նախակլինիկական ախտորոշում և տարվող բուժման արդյունավետության գնահատում
- ստամոքսի քաղցկեղի հնարավոր ռեցիդիվով հիվանդների հսկողություն՝ CEA-ի հետ զուգակցված
- հաստ աղու CEA-բացասական կարցինոմաներ
Կենսանմուշ
«Քաղցկեղային հակածին 19-9» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը՝ ոչ պակաս, քան 8 ժամ առաջ (ցանկալի է 12 ժամ առաջ): Հյութ, սուրճ, թեյ (առավել ևս՝ քաղցր) չի կարելի: Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով:
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
Մ/մլ (միավոր/միլիլիտր)
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
Մինչև 37 Մ/մլ
Արդյունքների մեկնաբանություն
CA 19-9 մակարդակի բարձրացում
Օնկոլոգիական հիվանդություններ (մակարդակի զգալի բարձրացում)
- ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ (զգայունությունը՝ մինչև 70-100%)
- լեղապարկի կամ լեղուղիների քաղցկեղ և լյարդի առաջնային քաղցկեղ (հեպատոբիլիար համակարգի քաղցկեղի նկատմամբ զգայունությունը հասնում է մինչև 22-51 %)
- ստամոքսի քաղցկեղ
- կոլոռեկտալ քաղցկեղ
- կրծքագեղձի քաղցկեղ
- ձվարանների, արգանդի քաղցկեղ
Սոմատիկ հիվանդություններ (ոչ զգալի բարձրացում մինչև 100 Մ/մլ, հազվադեպ՝ մինչև 500 Մ/մլ)
- սուր և քրոնիկ հեպատիտներ
- խոլելիթիազ (լեղաքարային հիվանդություն)
- խոլեցիստիտ
- լյարդի ցիռոզ
- մուկովիսցիդոզ
Միջազգային անվանումներ
Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Carbohydrate (Cancer) Аntigen 19-9
Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ СА 19-9
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 14-04-2018 վերանայվել է՝ 02-02-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: