Միջազգային անվանում (հապավում). Calcium Ionized (Ca++)

Նկարագրություն

Իոնական կամ ազատ կալցիումն (Calcium Ionized, Ca++) արյան պլազմայի կալցիումի ֆիզիոլոգիական ակտիվ մասն է:

Կալցիումի բոլոր ֆիզիոլոգիական ազդեցությունները, ինչպիսիք են մասնակցությունը մկանային կծկմանը, հորմոնների սեկրեցիայի մեխանիզմներին, նյարդահաղորդականությանը, բջիջների տրոհմանը և այլն, իրականացվում է այս միկրոտարրի իոնական ձևի միջոցով:

Իոնական կամ ազատ կալցիումը կազմում է ընդհանուր կալցիումի 43%-50%-ը:

Իոնական կալցիումի մակարդակը տատանվում է օրվա ընթացքում՝ նվազագույնին հասնելով երեկոյան ժամը 20-ի, իսկ առավելագույնին՝ գիշեվա ժամը 2-4-ի մոտակայքում:

Կալցիումի մակարդակը կարգավորվում է պարատհորմոնով (PTH), կալցիտոնինով (CTN) և D3 վիտամինի ակտիվ ձևով: Այս հորմոնների արտադրությունն, իր հերթին, կախված է իոնական կալցիումի մակարդակից, որի վրա ազդում են բազմաթիվ գործոններ՝ սպիտակուցներ, մագնեզիում (հիպոկալցեմիայի դեպքում պարտադիր պետք է ստուգել մագնեզիումի մակարդակը) և այլն: Շատ կարևոր է նաև արյան թթվահիմնային հավասարակշռության ստուգումը, քանի որ ալկալոզը բարձրացնում է կալցիումի կապվելը սպիտակուցների հետ՝ նվազեցնելով իոնական կալցիումի մակարդակը, իսկ ացիդոզն, ընդհակառակը, թուլացնում է կալցիումական կապերը՝ մեծացնելով իոնական կալցիումի մակարդակը:

Իոնական կալցիումի մակարդակի որոշումը թույլ է տալիս ավելի ճիշտ գնահատել հիվանդի մոտ կալցիումական փոխանակության վիճակը, հատկապես վիրահատական միջամտության ենթարկված, վերակենդանացման բաժանմունքում բուժվող, հեպարին, բիկարբոնատներ, կալցիումի և մագնեզիումի պատրաստուկներ ստացող հիվանդների շրջանում:

Հիպերկալցեմիկ վիճակների ախտորոշման մեջ իոնական կալցիումի մակարդակի իմացությունն ավելի ինֆորմատիվ է, քան ընդհանուր կալցիումինը, մասնավորապես, առաջնային հիպերպարաթիրեոիդիզմի ժամանակ, որին բնորոշ է արյան պլազմայի ազատ կալցիումի մակարդակի բարձրացումը՝ ընդհանուրի անփոփոխ պայմաններում, օնկոհիվանդությունների դեպքում և հեմոդիալիզ ստացող հիվանդների մոտ:

Հղիության ընթացքում արյան շիճուկի ընդհանուր կալցիումի մակարդակը ալբումինի մակարդակի նվազեցմանը զուգընթաց նույնպես իջնում է, սակայն իոնական կալցիումի մակարդակը կարող է մնալ նորմալ միջակայքում:

Պտղի մոտ ընդհանուր և ազատ կալցիումի մակարդակները քիչ բարձր են, որոնք սկսում են նվազել ծնվելուց հետո մի քանի օրվա ընթացքում, որից հետ նորից բարձրանում է՝ հասնելով ավելի մեծ մակարդակի, քան չափահասների մոտ:

Իոնական կալցիումի < 0,8 մմոլ/լ մակարդակի նվազելու պայմաններում հնարավոր են ցնցումներ և ջղաձգումներ: Իոնական կալցիումի՝ կյանքին վտանգ սպառնացող ստորին սահմանային ցուցանիշն է՝ < 0,7 մմոլ/լ, իսկ որոշ տվյալներով՝ < 0,5 մմոլ/լ:

Լաբորատոր բաժնի հովանավոր

Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:

Ցուցումներ

հիպեր- և հիպոկալցեմիկ վիճակներ, հատկապես՝ դիսպրոտեինեմիաների հետ զուգակցվելիս
կալցիումի մակարդակի հսկողություն՝ ցիտրատային արյան փոխներարկումից հետո, հեպարինաբուժում, տարածուն վնասվածքներ և վիրաբուժական միջամտություններ, այրվածքներ, պանկրեատիտ, բազմաօրգանային անբավարարություն, լյարդի և երիկամների ծանր ախտահարումներ, չարորակ նորագոյացություններ, մալաբսորբցիա
հղի կանանց հետազոտություն
սեպսիս
դիալիզ և էքստրակորպորալ արյունաշրջանառություն

Կենսանմուշ

Ca++ թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում, սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) առաջ: Բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ քաղցր): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով:

Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել լաբորատոր հետազոտությանը

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ x 0,25 = մմոլ/լ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

Չափահասներ, արյան շիճուկ՝ (1,16-1,32) մմոլ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք	Ca⁺⁺, մմոլ/լ
1 օր.	1,10 +/- 0,059
3 օր.	1,13 +/- 0,051
5 օր.	1,22 +/- 0,053
1-20 տ.	1,18 +/- 0,069
> 20 տ.	1,15-1,35

Արդյունքների մեկնաբանություն

Իոնական կալցիումի մակարդակի բարձրացում (հիպերկալցեմիա)

առաջնային գերակտիվ հարվահանաձև գեղձեր (հիպերպարաթիրեոզ)` հարվահանաձև գեղձերի հիպերպլազիա, ադենոմա կամ կարցինոմա
պարատհորմոն (PTH) արտադրող արտահարվահանաձև գեղձային ուռուցքեր
D վիտամինի ավելցուկային ընդունում
չարորակ ուռուցքներ և դրանց մետաստազներ (իոնական կալցիումի մակարդակի բարձրացում՝ ընդհանուր կալցիումի նորմալ ցուցանիշների պայմաններում)
ացիդոզ
որոշ դեղերի ընդունում՝ Հիպոքլոթիազիդ (երկարատև ընդունում), Լիթիումի պատրաստուկներ, անդրոգեններ

Իոնական կալցիումի մակարդակի նվազեցում (հիպոկալցեմիա)

առաջնային թերակտիվ հարվահանաձև գեղձեր (հիպոպարաթիրեոզ)
կեղծ հիպոպարաթիրեոիդիզմ
D վիտամինի դեֆիցիտ
սեպսիս
սուր պանկրեատիտ
երիկամային անբավարարություն
կմախքային մկանուքի ծանր ախտահարումներ
հեմոդիալիզ՝ դիալիզատում կալցիումի ցածր մակարդակի պայմաններում
կալցիումը կոմպլեքսացնող անիոններ (ցիտրատ) պարունակող արյան փոխներարկում
տարածուն վնասվածքներ
ծանր վիրաբուժական միջամտություններ
այրվածքներ
բազմաօրգան անբավարարություն
մագնեզիումի անբավարարություն (դեֆիցիտ)
ալկալոզ
հիպոնատրեմիա
ատրոֆիկ գաստրիտ
փորձանոթում կալցիումը կապող նյութերի առկայություն (ցիտրատներ, օքսալատներ, հեպարին, EDTA և այլն)
որոշ դեղերի ընդունում՝ հակացնցումային միջոցներ, Դանազոլ, Ֆոսկարնետ, Ֆուրոսեմիդ (նախնական ազդեցություն)
ալկոհոլի ընդունում