Դիհիդրոտեստոստերոն

Ընդհանուր նկարագրություն

Դիհիդրոտեստոստերոնը տեստոստերոնի նյութափոխանակության ակտիվ մետաբոլիտ է, որը պայմանավորում է արական սեռական հատկանիշները:

Դիհիդրոտեստոստերոնը (Dihydrotestosterone, DHT) ամենահզոր բնական անդրոգենն է: Սեռահասունացման տարիքում DHT-ը կանխորոշում է ֆիզիկական զարգացման արական տիպը, կարգավորում է սեռական վարքագիծը և էրեկտիլությունը, տղամարդկանց մոտ՝ արտաքին սեռական օրգանների և շագանակագեղձի զարգացումը: DHT-ի ամենամեծ քանակությունները հայտնաբերվում են արտաքին սեռ. օրգանների մաշկի մեջ և մազային ֆոլիկուլներում: Տղամարդկանց և կանանց մոտ մազաթափությունը և ճաղատացումը պայմանավորված է DHT-ի ազդեցության նկատմամբ ժառանգական նախատրամադրվածությամբ:

Տղամարդկանց DHT-ի շուրջ 70%-ն առաջանում է ծայրամասային հյուսվածքներում ազատ տեստոստերոնից՝ 5-ալֆա-ռեդուկտազայի ազդեցությամբ: Կանանց մոտ DHT-ի մեծ մասն առաջանում է անդրոստենդիոնից:

Արական սեռի ներկայացուցիչների արյան շիճուկում DHT-ի մակարդակն արագ նվազում է ծնվելուց 1-ին շաբաթվա ընթացքում, իսկ կյանքի 2-րդ ամսվա ավարտին բարձրանում է մինչև 120 - 850 պգ/մլ՝ հետագա աստիճանաբար կրճատմամբ մինչև < 30 պգ/մլ, իսկ սեռահասունացման շրջանում դարձյալ սկսում է աճել: Իգական սեռի մոտ կյանքի առաջին ամսվա ընթացքում DHT-ը նվազում է մինչև նախասեռահասունացման մակարդակը (< 30 պգ/մլ):

Արյան պլազմայում DHT-ի մակարդակը սերտորեն կապված է տեստոստերոնի մակարդակի հետ, սակայն զիջում է վերջինիս: DHT/TEST փոխհարաբերակցությունը նվազում է հղիության շրջանում:

DHT-ն անմիջականորեն կարգավորում է շագանակագեղձի բջիջների տրոհումը և նպաստում գեղձի էպիթելի պրոլիֆերացմանը, այսինքն՝ գեղձային հիպերպլազիային: Տեստոստերոնի և DHT-ի միաժամանակյա որոշումը թույլ է տալիս եզրահանգումներ անել տղամարդկանց մոտ սեռական իմպոտենցիայի հորմոնային ծագման մասին: Տեստոստերոնի՝ ֆիզիոլոգիական նորմայից ցանկացած շեղումը ինչպես նվազեցման (բնորոշ է տարիքային անդրոգեն դեֆիցիտին), այնպես էլ բարձրացման կողմը (ուժեղ սեռային մարմնակառուցվածքով տղամարդիկ, անդրոգենային դեղամիջոցների չարաշահում) առաջացնում է DHT արտադրության խթանում և կարող է բարձրացնել շագանակագեղձի քաղցկեղի ռիսկը:

Հետազոտության ցուցումներ

• օրգանիզմի անդրոգեն վիճակի գնահատում (տեստոստերոնի, անդրոստենդիոնի հետ միասին)
• 5-ալֆա ռեդուկտազայի բնածին դեֆիցիտ, աուտոսոմալ ռեցեսիվ արատ (հիպոսպադիա՝ արական ֆենոտիպի դեպքում)
• հիրսուտիզմի համալիր հետազոտություն
• լիբիդոյի նվազեցում
• շագանակագեղձի բարորակ հիպերպլազիայի բուժման մեջ կիրառվող 5-ալֆա ռեդուկտազան պաշարող դեղերի ընդունման հսկողություն (օրինակ՝ ֆինաստերիդ)

Կենսանմուշ

«Դիհիդրոտեստոստերոն» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը` ոչ պակաս, քան 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ անց): Բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

պգ/մլ (պիկոգրամ/միլիլիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

նգ/դլ (նանոգրամ/դեցիլիտր), նմոլ/լ (նանոմոլ/լիտր)

Միավորների փոխակերպում

նգ/դլ х 10 = պգ/մլ, նմոլ/լ х 294,12 = պգ/մլ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Միջազգայնորեն ընդնունված միջակայքեր

Տարիք	Տղամարդիկ (պգ/մլ)	Կանայք (պգ/մլ)
Մինչև 10 տ.	< 24	< 24
10 - 11 տ.	< 30	< 30
11-12 տ.	30-170	50-120
12-13 տ.	80-330	70-190
13-14 տ.	220-520	40-130
14-15 տ.	240-650	30-280
> 15 տ.	250-990	24-450

Արդյունքների մեկնաբանություն

DHT մակարդակի բարձրացում

• հիրսուտիզմ
• հիպերգոնադիզմ

DHT մակարդակի նվազեցում

• իմպոտենցիա (խիստ նվազեցում)
• գինեկոմաստիա (խիստ նվազեցում)
• հիպոգոնադիզմ
• 5-ալֆա ռեդուկտազի բացակայություն

Միջազգային անվանումներ

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Dihydrotestosterone

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ DHT