Միջազգային անվանում (հապավում). Follicle Stimulating Hormone (FSH)

Նկարագրություն

Ֆոլիկուլախթանիչ հորմոնը (FSH) մակուղեղի (հիպոֆիզի) կողմից արտադրվող գլիկոպրոտեիդային գոնադոտրոպ հորմոն է, որը խթանում է տղամարդկանց մոտ սերմնալարի զարգացումը և սպերմատոզոիդների արտադրությունը (սպերմատոգենեզ), իսկ կանանց մոտ՝ ձվարանային ֆոլիկուլների առաջացումը:

FSH-ը լյուտեինացնող հորմոնի (LH) հետ միասին պատկանում է գոնադոտրոպինների ընտանիքին: Այս երկու հորմոնները միասին սիներգիկ կերպով կարգավորում և խթանում են գոնադների (ձվարաններ և ամորձիներ) աճն ու ֆունկցիաները:

FSH-ը գլիկոպրոտեին է՝ կազմված երկու ենթամիավորներից՝ ալֆա և բետա շղթաներից: Մոլեկուլյար զանգվածը շուրջ 32 հազար Դալտոն է:

FSH-ը սինթեզվում է մակուղեղի (հիպոֆիզի) առաջնային բլթի բազոֆիլ բջիջների կողմից՝ գոնադոլիբերինի, սեռական հորմոնների (բացասական հակադարձ կապ) և ինhիբինի հսկողության ներքո: FSH-ն արտազատվում է արյան հուն պուլսային եղանակով՝ 1-4 ժամ միջակայքերով, ընդ որում, արյան հուն ներզատումից հետո (որը տևում է մինչև 15 րոպե) արյան պլազմայում հորմոնի մակարդակը 1,5-2,5 անգամ գերազանցում է օրվա միջին մակարդակը: FSH-ի սեկրեցիան նաև ենթարկվում է եղանակային տատանումների. ամռան ամիսներին տղամարդկանց մոտ FSH-ի մակարդակն ավելի բարձր է, քան տարվա այլ եղանակներին:

Կանանց մոտ գոնադոտրոպինները հիպոթալամուս-հիպոֆիզ-ձվարաններ կարգավորիչ օղակի ներսում վերահսկում են դաշտանային ցիկլը: FSH-ը LH-ի հետ միասին խթանում է ձվարաններում ֆոլիկուլների առաջացումն ու հասունացումը, ինչպես նաև օժանդակում է դրանց կողմից իգական սեռական հորմոնների՝ էստրոգենների կենսասինթեզը: FSH-ի մակարդակն արյան պլազմայում իր առավելագույնին հասնում է դաշտանային ցիկլի կեսերին՝ առաջացնելով ձվազատում (օվուլյացիա): Դաշտանադադարի (մենոպաուզայի) շրջանում ձվարանների գործառույթի փոփոխության և էստրոգենների սեկրեցիայի կրճատմանը զուգահեռ գրանցվում է FSH-ի բարձր մակարդակ:

Տղամարդկանց մոտ սեռահասունացման շրջանում FSH-ը սկիզբ է տալիս սպերմատոգենեզին, որից հետո մասնակցում է վերջինիս պահպանմանը: FSH-ը նաև հանդիսանում է սերմնալարերի աճի խթանող գլխավոր գործոնը: FSH-ը բարձրացնում է արյան մեջ տեստոստերոնի (TEST) մակարդակը՝ ապահովելով սպերմատոզոիդների հասունացման գործընթացները: Տղամարդկանց մոտ FSH-ի և LH-ի ցածր մակարդակներ կարող են դիտարկվել ազոսպերմիայի ժամանակ:

FSH-ի մակարդակի որոշումն օգնում է գնահատել հիպոթալամուս-հիպոֆիզ-գոնադային համակարգում առկա գործառույթների խանգարումները: Մասնավորապես, LH-ի հետ միասին FSH-ը թույլ է տալիս գնահատել քրոմոսոմային աբերացիաներով պայմանավորված հիվանդությունների, ձվարանների պոլիկիստոզների, ամենոռեայի (դաշտանի բացակայություն), դաշտանադադարի համախտանշի պատճառներն ու բնույթը:

Լաբորատոր բաժնի հովանավոր

Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:

Ցուցումներ

սեռական ցանկության (լիբիդոյի) և սեռական պոտենցիայի նվազում
անպտղություն
ձվազատման բացակայություն (անօվուլյացիա)
դաշտանների քչացում (օլիգոմենորեա) կամ բացակայություն (ամենորեա)
դիսֆունկցիոնալ արգանդային արյունահոսություններ
անհաջող հղիություններ
վաղաժամ սեռահասունացում կամ սեռահասունացման հապաղում
աճի հապաղում
պոլիկիստոզ ձվարանների համախտանիշ
էնդոմետրիոզ
ներքին սեռական օրգանների քրոնիկ բորբոքման համախտանիշ
հորմոնային բուժման արդյունավետության գնահատում և հսկողություն

Կենսանմուշ

FSH թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Թեստը կատարվում է դաշտանային ցիկլի 6-7-րդ օրերին, եթե բուժող բժշկի կողմից այլ ժամկետներ չեն սահմանվել:

Արյունը հանձնելուց 3 օր առաջ անհրաժեշտ է բացառել ֆիզիկական լարվածությունը, իսկ 1 ժամ առաջ՝ ծխախոտի օգտագործումը: Արյան կենսանմուշը վերցնելուց անմիջապես առաջ հետազոտվողը պետք է գտնվի հանգիստ պայմաններում:

Կենսանմուշը պետք է հանձնել նստած կամ պառկած դիրքում, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը՝ ոչ պակաս, քան 8 ժամ, ցանկալի է՝ 12 ժամ առաջ: Բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:

Ելնելով FSH-ի և LH-ի սեկրեցիայի պուլսացվող բնույթից, ցանկալի է այս երկու թեստերը կատարել արյան երեք նմուշների միջոցով՝ 30 րոպեանոց ինտերվալներով:

Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել լաբորատոր հետազոտությանը

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մՄՄ/մլ (միլի Միջազգային միավոր/միլիլիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

ՄՄ/լ (միջազգային միավոր/լիտր)

Միավորների փոխակերպում

ՄՄ/լ = մՄՄ/մլ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

	FSH, մՄՄ/մլ
Տղամարդիկ	(1,5-12,4)
Կանայք
Ֆոլիկուլյար փուլ	(3,5-12,5)
Օվուլյացիայի փուլ	(4,7-21,5)
Լյուտեինային փուլ	(1,7-7,7)
Հետդաշտանադադարի փուլ	(25,8-134,8)

Արդյունքների մեկնաբանություն

FSH-ի մակարդակի բարձրացում

առաջնային հիպոգնադիզմ (տղամարդկանց մոտ)
հիպերգոնադոտրոպային հիպոգոնադիզմ, ձվարանների հյուծման համախտանիշ (կանանց մոտ)
հիպոֆիզի բազոֆիլ ադենոմա
Սվաերի համախտանիշ (46, XY)
Շերշևսկի-Տերների համախտանիշ (46, X0)
տեստիկուլյար ֆեմինիզացիա
դիսֆունկցիոնալ արգանդային արյունահոսություններ (ֆոլիկուլի պերսիստենցիայի ժամանակ)
ծխախոտի օգտագործում
ռենտգենյան ճառագայթների ազդեցություն
երիկամային անբավարարություն
սեմինոմա
գոնադոտրոպինին համարժեք ազդող նյութերի էկտոպիկ արտադրություն (հատկապես թոքերի նորագոյացությունների ժամանակ)
որոշ դեղերի ընդունում՝ ռիլիզինգ-հորմոն, Կետոկոնազոլ, Լևոդոպա, Նաֆարելին, Նալոքսոն, Նիլուտամիդ, Օքսկարբազեպին, Ֆենիտոին, Պրավաստատին (բուժումից 6 ամիս անց), Տամոքսիֆեն (տղամարդկանց մոտ՝ օլիգոզոպերմիայով և կանանց մոտ՝ նախադաշտանադադարի շրջանում)

FSH-ի մակարդակի նվազեցում

երկրորդային (հիպոթալամիկ) ամենորեա
հիպոգոնադոտրոպային հիպոգոնադիզմ (կենտրոնական ձև)
հիպոֆիզար նանիզմ
Շիհանի համախտանիշ
Սամոնդսի հիվանդություն
Դենի-Մորֆանի համախտանիշ
հիպերպրոլակտինեմիա
պոլիկիստոզ ձվարանների համախտանիշ (ատիպիկ ձև)
սովահարություն
գիրացում
վիրաբուժական միջամտություններ
կապարով թունավորում
որոշ դեղերի ընդունում՝ անաբոլիկ ստերոիդներ, Բուզերելին, Կարբամազեպին, Դանազոլ, Դիէթիլսիլբեստրոլ, Գոզերելին, Մեգեստրոլ, պերօրալ հակաբեղմնավորիչներ, Ֆենիտոին, Պիմոզիդ, Պրավաստատին (երկու տարվա ընթացքում բուժում), Ստանոզոլոլ, կորտիկոտրոպին-ռիլիզինգ-հորմոնի անալոգներ դաշտանային ցիկլի լյուտեինացման փուլի կեսերին, Տամոքսիֆեն (կանանց մոտ՝ դաշտանադադարի ժամանակ), Տորեմիֆեն, Վալպրոյաթթու, Բոմբեզին, Բրոմկրիպտին, Ցիմետիդին, Կլոմիֆեն, գոնադոտրոպին-ռիլիզինգ հորմոն, սոմատոտրոպ հորմոն