Միջազգային անվանում (հապավում). Hemoglobin (Hb)
Նկարագրություն
Հեմոգլոբինը (Hb) արյան շնչառական գունակ է (պիգմենտ), որը պարունակվում է արյան կարմիր բջիջներում (էրիթրոցիտներ) և մասնակցում թթվածնի և ածխաթթու գազի տեղափոխմանը:
Հեմոգլոբինը հանդիսանում է թթվածնի յուրահատուկ փոխադրիչ, սակայն նաև մասնակցում է հյուսվածքներից ածխաթթու գազի փոխադրմանը դեպի թոքեր: Հեմոգլոբինի պարունակությունը տղամարդկանց մոտ մի քիչ ավելի բարձր է, քան կանանց մոտ: Մինչև մեկ տարեկան երեխաների մոտ կարող է դիտարկվել հեմոգլոբինի մակարդակի ֆիզիոլոգիական նվազեցում:
Արյան թթվայնության (pH) կարգավորման մեջ հեմոգլոբինը համարվում է արյան ամենահզոր պատնեշը: Առողջ տղամարդու արյունը պարունակում է 14,5 ±1,5 գ % հեմոգլոբին, իսկ կանանցը՝ 13,0 ± 1,5գ %։
Հեմոգլոբինը բարդ գունակիր սպիտակուց է։ Այն բաղկացած է հեմից, որը պարունակում է երկարժեք երկաթ և սպիտակուցային մասից՝ գլոբինից։ Թոքերում գոյություն ունեցող բարենպաստ պայմաններում հոմոգլոբինը միանում է մոլեկուլային թթվածնի հետ (O2) և առաջացնում օքսիհեմոգլոբին՝ HbO2 (1 գ. Hb-ը կապում է 1,34 մլ թթվածին): Հյուսվածքներում HbO2-ը փեղեքվում է՝ անջատելով թթվածինը: Վերականգնված հեմոգլոբինը հյուսվածքներում միանում է ածխաթթու գազին (CO2) և փոխադրում այն դեպի թոքերը: Այս միացությունը կոչվում է կարբհեմոգլոբին՝ HbCO2:
Շմոլ գազը (CO) թթվածնի համեմատությամբ 150-300 անգամ ավելի մեծ խնամակցություն ունի հեմոգլոբինի հանդեպ։ CO-ն մեծ արագությամբ միանում է հեմոգլոբինին և զբաղեցնում թթվածնի տեղը: Առաջանում է Hb-ի ախտաբանական միացություն՝ կարբոքսիհեմոգլոբին (HbCO): Եթե ներշնչվող օդում կա նույնիսկ 0,1% CO, Hb-ի 80%-ը կապվում է՝ առաջացնելով HbCO, որն ավելի կայուն միացություն է, քան HbO2-ը: Կարբօքսիհեմոգլոբինի առաջացման հետևանքով օրգանիզմում զարգանում է թթվածնաքաղց (հիպօքսիա), որն ուղեկցվում է գլխացավով, փսխմամբ, գիտակցության կորստով:
Հեմոգլոբինի ախտաբանական նվազեցումը՝ սակավարյունությունը (անեմիա) դիտարկվում է տարբեր բնույթի արյունահոսությունների, արյան կարմիր բջիջների ուժեղացած քայքայման, ինչպես նաև դրանց արտադրության խանգարումների ժամանակ: Սակավարյունությունը կարող է հանդես գալ որպես ինքնուրույն հիվանդություն, ինչպես նաև ուղեկցել և դրսևորվել որպես մեկ այլ սուր կամ քրոնիկ հիվանդության ախտանշան:
Լաբորատոր բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
- պլանային կանխարգելիչ թեստ
- հոսպիտալացմանը նախորդող թեստ
- վարակիչ, բորբոքային և արյունաբանական հիվանդությունների ախտորոշում
- հիվանդության ընթացքի կամ բուժման արդյունավետության հսկողություն
Կենսանմուշ
Hb թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը՝ ոչ պակաս, քան 8 ժամ, ցանկալի է՝ 12 ժամ առաջ: Պետք է բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:
Հնարավորության սահմաններում հետազոտության նախորդ օրը պետք է խուսափել ֆիզիկական և հուզական ծանրաբեռնվածություններից:
Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
գ/լ (գրամ/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
գ/դլ (գրամ/դեցիլիտր)
Միավորների փոխակերպում
գ/դլ х 10 = գ/լ, գ/լ х 0,1 = գ/դլ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
- կանայք՝ 120 - 140 գ/լ
- տղամարդիկ՝ 130 - 160 գ/լ
Այլընտրանքային նորմալ արժեքներ
| Տարիք, սեռ | >Hb, գ/դլ | |
|---|---|---|
| 1 - 14 օր. | 13,4 - 19,8 | |
| 14 օր. - 4,3 շաբ. | 10,7 - 17,1 | |
| 4,3 շաբ. - 8,6 շաբ. | 9,4 - 13,0 | |
| 8,6 շաբ. - 4 ամս. | 10,3 - 14,1 | |
| 4 - 6 ամս. | 11,1 - 14,1 | |
| 6 - 9 ամս. | 11,4 - 14,0 | |
| 9 - 12 ամս. | 11,3 - 14,1 | |
| 12 ամս. - 5 տ. | 11,0 - 14,0 | |
| 5 - 10 տ. | 11,5 - 14,5 | |
| 10 - 12 տ. | 12,0 - 15,0 | |
| 12 - 15 տ. | Աղջիկներ | 11,5 - 15,0 |
| Տղաներ | 12,0 - 16,0 | |
| 15 - 18 տ. | Աղջիկներ | 11,7 - 15,3 |
| Տղաներ | 11,7 - 16,6 | |
| 18 - 45 տ. | Կանայք | 11,7 - 15,5 |
| Տղամարդիկ | 13,2 - 17,3 | |
| 45 - 65 տ. | Կանայք | 11,7 - 16,0 |
| Տղամարդիկ | 13,1 - 17,2 | |
| ≥ 65 տ. | Կանայք | 11,7 - 16,1 |
| Տղամարդիկ | 12,6 - 17,4 | |
Արդյունքների մեկնաբանություն
Hb-ի մակարդակի բարձրացում
- ջրազրկում (արտահայտված փորլուծություն, կրկնակի փսխումներ, ուժեղացած քրտնարտադրություն, շաքարային դիաբետ, այրվածքային հիվանդություն, պերիտոնիտ)
- ֆիզիոլոգիական էրիթրոցիտոզներ (բարձր լեռնային շրջաններում բնակվողներ, օդաչուներ, մարզիկներ)
- սիմպտոմատիկ էրիթրոցիտոզներ (շնչառական անբավարարություն, սրտանոթային անբավարարություն, երիկամների պոլիկիստոզ)
- էրիթրեմիա
Hb-ի մակարդակի նվազեցում
- տարբեր ծագման սակավարյունություններ (անեմիա)
- հիպերհիդրատացիա
Վարվեք այս կերպ
Լաբորատոր թեստի արդյունքների մեկնաբանումը վստահեք ձեր բժշկին: Նա ձեզ կբացատրի յուրաքանչյուր ցուցանիշը և դրա շեղման հնարավոր պատճառը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն վերլուծել ձեր պատասխանները և, առավել ևս, ինքնուրույն փոխել ձեր դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 02-06-2023