Միջազգային անվանում (հապավում). Human Growth Hormone (Somatotropin, Somatotrop Hormone) (hGH (STH))
Նկարագրություն
Մարդու աճի հորմոնը (hGH) կամ սոմատոտրոպ հորմոնը (STH) մակուղեղի (հիպոֆիզ) կողմից արտադրվող հորմոն է, որը խթանում է ոսկրերի, մկանների և օրգան-համակարգերի աճը:
Այն պեպտիդային հորմոն է, որն արտադրվում է մակուղեղի առաջնային բլթում՝ սոմատոստատինի և սոմատոլիբերինի հսկողության ներքո: Սնունդն ընդունելուց հետո այս հորմոնի արտադրությունը կտրուկ ընկճվում է, իսկ քաղցած վիճակում՝ բարձրանում շուրջ 15 անգամ:
Մարդու աճի հորմոնի հիմնական ազդեցություններն են` գծային հասակի աճի խթանում, հյուսվածքների ամբողջականության և արյան շիճուկի գլյուկոզի այն մակարդակի պահպանում, որն անհրաժեշտ է գլխուղեղի գործությունն ապահովելու համար, ոսկրերի և մկանային հյուսվածքների աճի խթանում՝ աճի ինսուլինային գործոնների միջոցով, սպիտակուցների արտադրության արագացում՝ դրական ազոտային և ֆոսֆորային հավասարակշռության ապահովմամբ և միզանյութի (UREA) մակարդակի նվազեցմամբ: Աճող հյուսվածքների կողմից իոնների պահանջարկի բարձրացման պայմաններում արգելակում է մեզով նատրիումի և կալիումի հեռացումը, սակայն խթանում է աղներով կալցիումի ներծծումը: Մարդու աճի հորմոնը նաև խթանում է ճարպային հյուսվածքներում ճարպերի քայքայումը, ճարպաթթուների մոբիլիզացիան և մկանների և լյարդի կողմից արյան շիճուկից դրանց կլանումը (որտեղ վերջիններս փոխակերպվում են գլյուկոզի): Հորմոնն ուժեղացնում է քրտնարտադրությունը:
Արյան գլյուկոզի վրա մարդու աճի հորմոնը թողնում է ինսուլինին հակառակ ազդեցություն՝ խոչընդոտելով հյուսվածքների կողմից գլյուկոզի կլանումը:
Մարդու աճի հորմոնը նաև ազդում է իմունային համակարգի վրա՝ բարձրացնելով T լիմֆոցիտների թիվը:
Հորմոնի սեկրեցիան ուժգնանում է ֆիզիկական աշխատանքի, խորը քնի, ցածր արյան շաքարի (հիպոգլիկեմիա) կամ սպիտակուցներով հարուստ սննդակարգի ժամանակ:
Մինչև սեռահասունացումը մարդու աճի հորմոնի բարձրացած արտադրությունը հանգեցնում է գիգանտիզմի, իսկ չափահասների մոտ՝ ակրոմեգալիայի: Հակառակը, աճի շրջանում հորմոնի թերարտադրությունը հանգեցնում է գաճաճության: Չափահասների մոտ այս հորմոնի նվազած արտադրությունը որևէ տեսանելի նշանների չի հանգեցնում:
Լաբորատոր բաժնի հովանավոր
Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:
Ցուցումներ
- մարմնի հասակի աճի դանդաղում
- մարմնի հասակի աճի արագացում
- օստեոպորոզ
- մկանային թուլություն
- մազերի աճի խանգարումներ
- ցածր արյան գլյուկոզի (հիպոգլիկեմիայի) հակում, այդ թվում՝ ալկոհոլ ընդունելիս
- ուժեղացած քրտնարտադրություն
- պորֆիրիա
Կենսանմուշ
hGH (STH) թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Թեստին նախորդող 3 օրերին պետք է բացառել ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունները (սպորտային մարզումներ), մեկ օր առաջ՝ ալկոհոլի օգտագործումը և մեկ ժամ առաջ՝ ծխախոտի օգտագործումը:
Կենսանմուշը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը՝ ոչ պակաս, քան 8 ժամ, ցանկալի է՝ 12 ժամ առաջ: Պետք է բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:
Կենսանմուշը հանձնելուց անմիջապես առաջ, առնվազն 30 րոպեների ընթացքում հետազոտվողը պետք է գտնվի լիարժեք հանգիստ վիճակում:
Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
մՄՄ/լ (միլի Միջազգային միավոր/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
նգ/մլ (նանոգրամ/միլիլիտր)
Միավորների փոխակերպում
նգ/մլ х 3,0 = մՄՄ/լ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
- Չափահասներ՝ (0- 7,0) նգ/մլ
- Երեխաներ՝ ըստ տարիքի փոփոխական
Այլընտրանքային միջակայքեր
Տարիք | հGH, նգ/մլ, իգական | հGH, նգ/մլ, արական |
---|---|---|
0-10 տ. | 0,120-7,79 | 0,094-6,29 |
10-17 տ. | 0,123-8,05 | 0,077-10,8 |
21-77 տ. | 0,126-9,88 | < 0,030-2,47 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
hGH-ի մակարդակի բարձրացում
- հիպոֆիզային գիգանտիզմ
- հիպոֆիզի ացիդոֆիլ ադենոմա (ակրոմեգալիա)
- հորմոնի էկտոպիկ սեկրեցիա (ստամոքսի, ենթաստամոքսային գեղձի կղզյակների, հարվահանագեղձերի, թոքերի ուռուցքներ)
- Լերոնի գաճաճություն (սոմատոտրոպ հորմոնի ընկալիչների դեֆեկտ)
- քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
- չկոմպենսացված շաքարային դիաբետ
- ցածր արյան գլյուկոզ (հիպոգլիկեմիա)
- սովահարություն
- ալկոհոլիզմ
- հետվնասվածքային և հետվիրահատական վիճակ
- որոշ դեղերի ընդունում՝ Ինսուլին, Կորտիկոտրոպին, Գլյուկագոն, էստրոգեններ, Նորադրենալին, Դոֆամին, Սերոտոնին, ալֆա-ադրենոխթանիչներ (Կլոնիդին), բետա-պաշարիչներ (Պրոպրանոլոլ, Ատենոլոլ), դոֆամինի ագոնիստներ (L-դոֆա), Բրոմկրիպտին (առողջների մոտ), Արգինին, վիտամին PP (ներերակային), պերօրալ հակաբեղմնավորիչներ
hGH-ի մակարդակի նվազեցում
- հիպոֆիզային գաճաճություն
- հիպոպիտուիտարիզմ
- մակերիկամների կեղևի հիպերֆունկցիա (Քուշինգի համախտանիշ)
- անքնություն
- յաթրոգեն ազդեցություններ՝ ճառագայթային թերապիա, քիմիոթերապիա, վիրահատական միջամտություններ
- բարձր արյան գլյուկոզ (հիպերգլիկեմիա) զարգացնող գործոններ
- որոշ դեղերի ընդունում՝ պրոգեստերոն, գլյուկոկորտիկոիդներ, ալֆա-ադրենոբլոկատորներ (Ֆենտոլամին), բետա-ադրենոմիմետիկներ (Իզոպրոտերենոլ, Դոպամին), սերոտոնինային ընկալիչների ներհակորդներ (Մետիսերիդ, Ցիպրոհեպտադին), Բրոմկրիպտի (ակրոմեգալիայի ժամանակ), ֆենոթիազինի ածանցյալներ, Սոմատոստատին, կորտիկոստերոիդներ
Վարվեք այս կերպ
Լաբորատոր թեստի արդյունքների մեկնաբանումը վստահեք ձեր բժշկին: Նա ձեզ կբացատրի յուրաքանչյուր ցուցանիշը և դրա շեղման հնարավոր պատճառը:
Մի՛ փորձեք
Ինքնուրույն վերլուծել ձեր պատասխանները և, առավել ևս, ինքնուրույն փոխել ձեր դեղամիջոցները կամ դրանց դեղաչափերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 12-06-2023