ՑԽԼ-խոլեսթերին

Միջազգային անվանում (հապավում). Low Density Lipoprotein - Cholesterol (LDL-CHOL)

Նկարագրություն

Ցածր խտության լիպոպրոտեինների (LDL) խոլեսթերը լիպոպրոտեինների ֆրակցիա է, որն իրականացնում է խոլեսթերոլի՝ դեպի օրգան-հյուսվածքներ տեղափոխման գործընթացը:

Ցածր խտության լիպոպրոտեիդները հանդիսանում են խոլեսթերինի հիմնական տրանսպորտային ձևը: Դրանք պատկանում են բետա-լիպոպրոտեիդների խմբին:

Արյան լիպոպրոտեիններն իրականացնում են ոչ միայն խոլեսթերինի, այլև լիպիդների տեղափոխում բջջային մի խմբից դեպի մյուսը: Համարվում է, որ LDL-խոլեսթերինն ավելի հաջող կերպով է կոռելացվում աթերոսկլերոզի ռիսկի հետ, քան ընդհանուր խոլեսթերինը, քանի որ հենց այս ֆրակցիան է ապահովում խոլեսթերինի տեղափոխումը դեպի անոթներ: Ախտաբանական պրոցեսների հիմքում ընկած է անոթների էնդոթելիալ բջիջների կողմից LDL-խոլեսթերինի կլանումը, որի հիմքի վրա էլ ձևավորվում է աթերոսկլերոտիկ վահանիկը՝ հանգեցնելով անոթի լուսանցքի նեղացման և թրոմբառաջացման:

LDL-խոլեսթերինի բարձր մակարդակը (ավելի քան 3,37 մմոլ/լ) համարվում է աթերոսկլերոզի զարգացման ռիսկի գործոն, իսկ ավելի քան 4,14 մմոլ/լ մակարդակը կարելի է գնահատել որպես աթերոսկլերոզի և սրտի իշեմիկ հիվանդության (ՍԻՀ) զարգացման բարձր աստիճանի ռիսկի գործոն:

Ցուցումներ

• աթերոսկլերոզ և դրանով պայմանավորված սրտանոթային հիվանդություն (զարգացման ռիսկի գնահատում, ախտորոշում, կանխատեսում)
• լյարդային հիվանդություն

Կենսանմուշ

LDL-CHOL թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում՝ սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) հետո: Այս ընթացքում հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ շաքարով) չի թույլատրվում: Կարելի է ընդունել ջուր:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ x 0,0259 = մմոլ/լ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

• ցանկալի մակարդակ՝ < 2,59 մմոլ/լ
• օպտիմալից բարձր՝ 2,29 - 3,34 մմոլ/լ
• սահմանային բարձր՝ 3,37 - 4,12 մմոլ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք	Սեռ	LDL, մմոլ/լ
5 - 10 տ.	Տղամարդիկ	1,63 - 3,34
	Կանայք	1,76 - 3,63
10 - 15 տ.	Տղամարդիկ	1,66 - 3,44
	Կանայք	1,76 - 3,52
15 - 20 տ.	Տղամարդիկ	1,61 - 3,37
	Կանայք	1,53 - 3,55
20 - 25 տ.	Տղամարդիկ	1,71 - 3,81
	Կանայք	1,48 - 4,12
25 - 30 տ.	Տղամարդիկ	1,81 - 4,27
	Կանայք	1,84 - 4,25
30 - 35 տ.	Տղամարդիկ	2,02 - 4,79
	Կանայք	1,81 - 4,04
35 - 40 տ.	Տղամարդիկ	2,10 - 4,90
	Կանայք	1,94 - 4,45
40 - 45 տ.	Տղամարդիկ	2,25 - 4,82
	Կանայք	1,92 - 4,51
45 - 50 տ.	Տղամարդիկ	2,51 - 5,23
	Կանայք	2,05 - 4,82
50 - 55 տ.	Տղամարդիկ	2,31 - 5,10
	Կանայք	2,28 - 5,21
55 - 60 տ.	Տղամարդիկ	2,28 - 5,26
	Կանայք	2,31 - 5,44
60 - 65 տ.	Տղամարդիկ	2,15 - 5,44
	Կանայք	2,59 - 5,80
65 - 70 տ.	Տղամարդիկ	2,54 - 5,44
	Կանայք	2,38 - 5,72
> 70 տ.	Տղամարդիկ	2,28 - 4,82
	Կանայք	2,49 - 5,34

Արդյունքների մեկնաբանություն

LDL-խոլեսթերինի մակարդակի բարձրացում

• առաջնային ժառանգական հիպերխոլեսթերինեմիաներ (IA և IIB տիպի հիպերլիպոպրոտեինեմիաներ)
• գիրացում, ճարպակալում
• օբտուրացիոն դեղնուկ (լեղու կանգի պատճառով)
• նեֆրոտիկ համախտանիշ, քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
• շաքարային դիաբետ
• թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)
• Քուշինգի համախտանիշ
• խոլեսթերինով հարուստ սննդակարգ
• հղիություն
• նյարդային անոռեքսիա
• որոշ դեղերի ընդունում՝ բետա-պաշարիչներ, թիազիդային միզամուղներ, պրոգեստիններ, բերանային (օրալ) հակաբեղմնավորիչներ, գլյուկոկորտիկոիդներ, անդրոգեններ

LDL-խոլեսթերինի մակարդակի նվազեցում

• հիպո- և ա-բետալիպոպրոտեինեմիա
• ալֆալիպոպրոտեինների դեֆիցիտ (Տանժերի հիվանդություն)
• լեցիտինխոլեստերինացիլտրանսֆերազի դեֆիցիտ
• գերակտիվ վահանաձև գեղձ (թիրեոտոքսիկոզ)
• Ռեյնոյի համախտանիշ
• քրոնիկ անեմիաներ
• սուր սթրես
• որոշ դեղերի ընդունում՝ Խոլեսթիրամին, Կլոֆիբրատ, Լովաստատին, Նեոմիցին, Ինտերֆերոն, Թիրոքսին, էստրոգեններ
• ճարպերով և խոլեսթերինով աղքատ, կիսաչհագեցած ճարպաթթունեով հարուստ սննդակարգ
• մալաբսորբցիայի համախտանիշ
• արթրիտներ
• թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություն (ԹՔՕՀ)
• միելոմային հիվանդություն