ՑԽԼ-խոլեսթերին (LDL-CHOL)

ԸՆԴՀԱՆՈւՐ ՆԿԱՐԱԳՐՈւԹՅՈւՆ

Ցածր խտության լիպոպրոտեինների խոլեսթերը լիպոպրոտեինների ֆրակցիա է, որն իրականացնում է խոլեսթերոլի՝ դեպի օրգան-հյուսվածքներ տեղափոխման գործընթացը:

Ցածր խտության լիպոպրոտեիդները (ՑԽԼ) հանդիսանում են խոլեսթերինի հիմնական տրանսպորտային ձևը: Պատկանում են բետա-լիպոպրոտեիդների խմբին:

Արյան լիպոպրոտեիններն իրականացնում են ոչ միայն խոլեսթերինի, այլև լիպիդների տեղափոխումը բջջային մի խմբից դեպի մյուսը: Համարվում է, որ ՑԽԼ-խոլեսթերինն ավելի հաջող կերպով է կոռելացվում աթերոսկլերոզի ռիսկի հետ, քան ընդհանուր խոլեսթերինը, քանի որ հենց այս ֆրակցիան է ապահովում խոլեսթերինի տեղափոխումը դեպի օրգանների անոթներ: Ախտաբանական պրոցեսների հիմքում ընկած է անոթների էնդոթելիալ բջիջների կողմից ՑԽԼ-խոլեսթերինի կլանումը, որի հիմքի վրա էլ ձևավորվում է աթերոսկլերոտիկ թիթեղիկը՝ առաջ բերելով անոթի լուսանցքի նեղացում և թրոմբառաջացում:

ՑԽԼ-խոլեսթերինի բարձր մակարդակը (ավելի քան 3,37 մմոլ/լ) համարվում է աթերոսկլերոզի զարգացման ռիսկի գործոն, իսկ ավելի քան 4,14 մմոլ/լ մակարդակը կարելի է գնահատել որպես աթերոսկլերոզի և սրտի իշեմիկ հիվանդության զարգացման բարձր աստիճանի ռիսկի գործոն:

• աթերոսկլերոզ և դրանով պայմանավորված սրտանոթային հիվանդություններ (զարգացման ռիսկի գնահատում, ախտորոշում, պրոգնոզ)
• լյարդի հիվանդություններ

«ՑԽԼ-խոլեսթերին» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում՝ սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) հետո: Այս ընթացքում հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ շաքարով) չի թույլատրվում: Կարելի է ընդունել ջուր:

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ x 0,0259 = մմոլ/լ

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

• նորմա՝ < 2.59 մմոլ/լ
• օպտիմալից բարձր՝ 2,29 - 3,34 մմոլ/լ
• սահմանային բարձր՝ 3,37 - 4,12 մմոլ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք	Սեռ	LDL, մմոլ/լ
5 - 10 տ.	Տղամարդիկ	1,63 - 3,34
	Կանայք	1,76 - 3,63
10 - 15 տ.	Տղամարդիկ	1,66 - 3,44
	Կանայք	1,76 - 3,52
15 - 20 տ.	Տղամարդիկ	1,61 - 3,37
	Կանայք	1,53 - 3,55
20 - 25 տ.	Տղամարդիկ	1,71 - 3,81
	Կանայք	1,48 - 4,12
25 - 30 տ.	Տղամարդիկ	1,81 - 4,27
	Կանայք	1,84 - 4,25
30 - 35 տ.	Տղամարդիկ	2,02 - 4,79
	Կանայք	1,81 - 4,04
35 - 40 տ.	Տղամարդիկ	2,10 - 4,90
	Կանայք	1,94 - 4,45
40 - 45 տ.	Տղամարդիկ	2,25 - 4,82
	Կանայք	1,92 - 4,51
45 - 50 տ.	Տղամարդիկ	2,51 - 5,23
	Կանայք	2,05 - 4,82
50 - 55 տ.	Տղամարդիկ	2,31 - 5,10
	Կանայք	2,28 - 5,21
55 - 60 տ.	Տղամարդիկ	2,28 - 5,26
	Կանայք	2,31 - 5,44
60 - 65 տ.	Տղամարդիկ	2,15 - 5,44
	Կանայք	2,59 - 5,80
65 - 70 տ.	Տղամարդիկ	2,54 - 5,44
	Կանայք	2,38 - 5,72
> 70 տ.	Տղամարդիկ	2,28 - 4,82
	Կանայք	2,49 - 5,34

ՑԽԼ-խոլեսթերինի մակարդակի բարձրացում

• առաջնային ժառանգական հիպերխոլեսթերինեմիաներ (IA և IIB տիպի հիպերլիպոպրոտեինեմիաներ)
• գիրացում, ճարպակալում
• օբտուրացիոն դեղնուկ
• նեֆրոտիկ համախտանիշ, քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
• շաքարային դիաբետ
• հիպոթիրեոզ
• Քուշինգի համախտանիշ
• խոլեսթերինով հարուստ դիետա
• հղիություն
• նյարդային անոռեքսիա
• որոշ դեղերի ընդունում՝ բետա բլոկատորներ, թիազիդային միզամուղներ, պրոգեստիններ, օրալ հակաբեղմնավորիչներ, գլյուկոկորտիկոիդներ, անդրոգեններ

ՑԽԼ-խոլեսթերինի մակարդակի նվազեցում

• հիպո- և աբետալիպոպրոտեինեմիա
• ալֆալիպոպրոտեինների դիֆիցիտ (Տանժերի հիվանդություն)
• լեցիտինխոլեստերինացիլտրանսֆերազայի դիֆիցիտ
• հիպերթիրեոզ
• Ռեյնոյի համախտանիշ
• քրոնիկ անեմիաներ
• սուր սթրես
• խոլեսթիրամինի, կլոֆիբրատի, լովաստատինի, նեոմիցինի, ինտերֆերոնի, թիրոքսինի, էստրոգենների ընդունում
• ճարպերով և խոլեսթերինով աղքատ, կիսաչհագեցած ճարպաթթունեով հարուստ դիետա
• մալաբսորբցիայի համախտանիշ
• արթրիտներ
• թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություններ
• միելոմային հիվանդություն

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Low Density Lipoprotein - Cholesterol

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ LDL-CHOL