Լաբ թեստեր
Լիպազա

Ընդհանուր նկարագրություն
Լիպազան տրիգլիցերիդների քայքայումը (հիդրոլիզը) կատալիզացնող ֆերմենտ է:
Լիպազան կամ տրիացիլգլիցերոպացիլհիդրոլազը (Lipase, LIP) պատասխանատու է բարակ աղիներում չեզոք ճարպերի՝ տրիգլիցերիդների քայքայման համար: Տրիգլիցերիդները համարվում են գլիցերոլի և բարձրագույն կարբոնաթթուների բարդ եթերները:
Արյան շիճուկում լիպազայի մակարդակը տղամարդկանց և կանանց միջև հավաստիորեն չի տարբերվում: Ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքումների ժամանակ այս ֆերմենտը մուտք է գործում արյան հուն: Սուր պանկրեատիտից հետո լիպազայի ակտիվությունն արյան շիճուկում աճում է արդեն 4-8 ժամ անց՝ հասնելով իր գագաթնակետին 24 ժամ անց և նվազելով 8-14-րդ օրերին:
Պանկրեատիտների ժամանակ լիպազայի որոշումն ունի ավելի մեծ կլինիկական զգայունություն և սպեցիֆիկություն, քան ընդհանուր ամիլազայի թեստը: Էպիդեմիկ պարոտիտի ժամանակ ֆերմենտի մակարդակը մնում է նորմալ միջակայքում ենթաստամոքսային գեղձի ախտահարման բացակայության պայմաններում: Երկու ֆերմենտների միաժամանակյա որոշումը թույլ է տալիս ենթաստամոքսային գեղձի ախտահարումը ճշգրտորեն ախտորոշել 98% դեպքերում:
Հետազոտության ցուցումներ
- սուր պանկրեատիտ
- ստամոքսի թափածակող խոց
- քրոնիկ պանկրեատիտ
- սուր խոլեցիստիտ
- բարակաղիքային անբավարարություն
- սուր և քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
- ալկոհոլիզմ
- դիաբետիկ կետոացիդոզ
- լյարդի ցիռոզ
- օրգանների փոխպատվաստում
Կենսանմուշ
«Լիպազա» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում: Սննդի վերջին ընդունումը՝ ոչ պակաս, քան 8 ժամ, ցանկալի է՝ 12 ժամ առաջ: Բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (հատկապես՝ շաքարով): Կարելի է ընդունել ջուր:
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
Մ/լ (միավոր/լիտր)
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
Չափահասներ՝ (13-60) Մ/լ
Արդյունքների մեկնաբանություն
Լիպազայի մակարդակի (ակտիվության) բարձրացում
- սուր պանկրեատիտ (ֆերմենտի ակտիվության բարձրացած արժեքները պահպանվում են հիվանդությունը սկսվելուց 3-7 օրվա ընթացքում և այլ իմասով հանդիսանում է ավելի սպեցիֆիկ մարկեր, քան ամիլազը)
- ենթաստամոքսային գեղձի նորագոյացություններ
- ենթաստամոքսային գեղձի քրոնիկ հիվանդություններ
- էպիդեմիկ պարոտիտ՝ ենթաստամոքսային գեղձի ախտահարմամբ
- ներորովայնային հիվանդություններ, ներառյալ՝ ստամոքսի թափածակում, աղիների թափածակում, 12-մատյա աղու պեպտիկ խոց, պատռված որովայնային արոտայի անրևիզմայի պատռում, հեպատոբիլիար հիվանդություններ (լեղային խիթ, ներլյարդային խոլեսթազ), պերիտոնիտ
- լիպիդների նյութափոխանակության խանգարումներով ընթացող հիվանդություններ՝ գիրացում, շաքարային դիաբետ, պոդագրա
- նեյրովիրաբուժական վիճակներ
- որոշ դեղերի ընդունում՝ Հեպարին, թմրաբեր ցավազրկողներ, բարբիտուրատներ և այլ դեղեր, որոնք առաջացնում են Օդիի սեղմանի կծկում, Ինդոմետացին
Լիպազայի մակարդակի (ակտիվության) նվազեցում
- ուռուցքային հիվանդություններ (բացառությամբ ենթաստամոքսային գեղձի կարցինոմայի)
- տրիգլիցերիդների ավելցուկ (ժառանգական հիպերլիպիդեմիաների ժամանակ ոչ ճիշտ սննդակարգ)
Միջազգային անվանումներ
Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Lipase
Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ LIP
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 14-04-2018 վերանայվել է՝ 27-10-2022
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: