Մագնեզիում

Միջազգային անվանում (հապավում). Magnesium (Mg)

Նկարագրություն

Մագնեզիումը (Mg) նյարդային և մկանային համակարգի նորմալ գործունեության համար անհրաժեշտ հիմնական կենսաբանական ակտիվ տարրերից է:

Մագնեզիումը, ինչպես կալիումը, գլխավորապես ներկայացված է բջջիջների ներսում՝ էրիթրոցիտներ, մկաններ, լյարդ և այլ հյուսվածքներ: Օրգանիզմի ամբողջ մագնեզիումի 1/3-ից մինչև կեսը ներկայացված է ոսկրային հյուսվածքներում, իսկ 1%-ը՝ արտաբջջային հեղուկներում և արյան պլազմայում, որտեղ կապված է սպիտակուցների, ոչ օրգանական անիոնների հետ կամ առկա է ազատ Мg⁺⁺ իոնների տեսքով:

Մագնեզիումը հանդիսանում է բազմաթիվ ֆերմենտային համակարգերի ակտիվացնող գործոն, ուստի բջիջների կենսագործունեության բազմաթիվ գործընթացներ մագնեզիում-կախված են: Մասնավորապես, մագնեզիումը մասնակցում է գլիկոլիզի և օքսիդացման գործընթացներին, բջջաթաղանթներով Na⁺, K⁺ և Ca⁺⁺ իոնների տեղափոխմանը, նյարդային գրգռի նյարդամկանային փոխանցմանը, նուկլեինաթթուների սինթեզին և այլն:

Արյան պլազմայում մագնեզիումի մակարդակը կարող է մնալ նորմալ միջակայքում նույնիսկ օրգանիզմում այս տարրի ընդհանուր պահեստի շուրջ 80%-ի կորստի դեպքում: Ուստի, արյան պլազմայում մագնեզիում մակարդակի նույնիսկ փոքր նվազեցումը վկայում է օրգանիզմում մագնեզիումի արտահայտված անբավարարության մասին:

Հղիության ընթացքում մագնեզիումի պակասը (դեֆիցիտ) նպաստում է գեստոզների, վիժման և վաղաժամ ծննդաբերության զարգացմանը:

Ցուցումներ

• նյարդաբանական հիվանդություններ (տետանուս, գերդրդողականություն, տրեմոր, ցնցումներ, մկանային հիպոտոնիա)
• երիկամային անբավարարություն
• սրտային առիթմիաներ
• մակերիկամային անբավարարություն

Կենսանմուշ

Mg թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն, մեզ։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը պետք է խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ x 0,4114 = մմոլ/լ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

• Չափահասներ` (0,66-1,07) մմոլ/լ
• Մեծահասակներ 60-90 տ. (0,66-0,96) մմոլ/լ
• Երեխաներ 12-20 տ. (0,70-0,91) մմոլ/լ
• Երեխաներ 6-12 տ. (0,70-0,86) մմոլ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք	Mg, մմոլ/լ
2 օր.-5 ամս.	0,62-0,91
5 ամս.-6 տ.	0,70-0,95
6-12 տ.	0,70-0,86
12-20 տ.	0,70-0,91
> 20 տ.	0,66-1,07

Արդյունքների մեկնաբանություն

Արյան շիճուկում Mg-ի մակարդակի բարձրացում (հիպերմագնիեմիա)

• երիկամային անբավարարություն (սուր և քրոնիկ)
• յաթրոգեն հիպերմագնիեմիա (մագնեզիումի պատրաստուկների կամ անտացիդների գերդոզավորում)
• թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)
• ջրազրկում
• մակերիկամային անբավարարություն

Արյան շիճուկում Mg-ի մակարդակի նվազեցում (հիպոմագնիեմիա)

• սննդով մագնեզիումի անբավարար ստացում (սովահարություն, դիետայի չարաշահում)
• աղիներով մագնեզիումի ներծծման խանգարումներ՝ մալաբսորբցիա, անզուսպ փսխումներ և փորլուծություն, ճիճվային ինվազիա, աղիների ուռուցքներ
• դիաբետիկ ացիդոզ
• միզամուղներիով երկարատև բուժում
• ցիտոստատիկներով (մագնեզիումի խողովակիկային ռեաբսորբցիայի ընկճում), իմունոդեպրեսանտներով, ցիկլոսպորիններով բուժում
• գերակտիվ հարվահանաձև գեղձ (հիպերպարաթիրեոզ)
• D վիտամինի դեֆիցիտ (երեխաների մոտ՝ ռախիտ և սպազմոֆիլիա, օստեոմալյացիա)
• ջրային ինտոքսիկացիա և արտաբջջային հեղուկների ծավալի մեծացում
• ենթաստամոքսային գեղձի սուր և քրոնիկ բորբոքում (պանկրեատիտ)
• ժառանգական հիպոֆոսֆատեմիա
• քրոնիկ ալկոհոլիզմ
• երիկամային անբավարարություն (պոլիուրիկ փուլ)
• գերակտիվ վահանաձև գեղձ (թիրեոտոքսիկոզ)
• հիպերկալցիեմիա
• առաջնային ալդոստերոնիզմ
• հղիության 2-րդ և 3-րդ եռամսյակներ (հատկապես՝ պաթոլոգիաների դեպքում)
• ավելցուկային կաթնատվություն