Լաբ թեստեր
Կալիում (իոնական)

Ընդհանուր նկարագրություն
Կալիումը ներբջջային հեղուկի հիմնական կատիոնն է:
Կալիումը (Potassium, К+) մասնակցում է բջջի էլեկտրական թաղանթային պոտենցիալի ապահովմանը: Այն կարգավորում է ներբջջային օսմոտիկ ճնշումը, խթանում գլիկոլիզի ֆերմենտների ակտիվությունը, մասնակցում սպիտակուցների և գլիկոգենի նյութափոխանակությանը, կարևոր դեր է խաղում նյարդային և մկանային բջիջներում գործողության պոտենցիալի ձևավորման և նյարդային գրգռահաղորդականության մեջ: Կալիումն օժտված է նաև իմունոմոդուլյատոր ակտիվությամբ:
Արյան պլազմայում (շիճուկում) կալիումի մակարդակը կախված է հետևյալ երեք գործընթացների հավասարակշռությունից՝ արտաքին կալիումի ստացում, օրգանիզմում տեղաբաշխում և օրգանիզմից հեռացում (երիկամներով, քրտնագեղձերով, աղիներով):
Օրգանիզմում կալիումային պահեստ գոյություն չունի, ուստի և բջջիջների ներսում կալիումի մակարդակի նունիսկ փոքր տեղաշարժերն արտացոլվում են արյան պլազմայում վերջինիս մակարդակի փոփոխության վրա:
Բջիջների կողմից կալիումի կլանումը խթանվում է ինսուլինով, ինչպես նաև կատեխոլամինների և ալդոստերոնի ազդեցությամբ: Արյան pH-ի փոփոխությունն ուղեկցվում է բջիջների К+-ի մակարդակի տեղաշարժերով. ացիդոզի դեպքում իոնները բջիջներից դուրս են գալիս դեպի արյան պլազմա, և հակառակը:
Հիպերկալիեմիայի ժամանակ գրանցվում է փորոքային տախիկարդիա, փորոքների ֆիբրիլյացիա և անգամ ասիստոլիա: Հիպոկալիեմիայի ժամանակ զարգանում են մկանային թուլություն, ռեֆլեքսների ընկճում, հիպոտոնիա, սրտի հաղորդականության խանգարումներ, աղիների անանցանելիություն, պոլիուրիա:
Հետազոտության ցուցումներ
- երիկամների գործունեության հետազոտություն
- սրտանոթային հիվանդություններ
- սրտային առիթմիաներ
- զարկերակային գերճնշում
- մակերիկամային անբավարարություն
- կալիումի մակարդակի հսկողություն միզամուղներ, սրտային գլիկոզիդներ նշանակելիս
Կենսանմուշ
«Կալիում (իոնական)» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
մգ/դլ (միլիգրամլ/դեցիլիտր), մէք/լ (միլիէքվիվալենտ/լիտր)
Միավորների փոխակերպում
մգ/դլ x 0,25 = մմոլ/լ, մէք/լ = մմոլ/լ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
Չափահասներ. արյան շիճուկ՝ (3,4‑5,1) մմոլ/լ
Այլընտրանքային միջակայքեր
Տարիք | К+, մմոլ/լ |
1 օր.-4,3 շաբ. | 3,7 - 5,9 |
4,3 շաբ.-24 ամս. | 4,1 - 5,3 |
24 ամս.-14 տ. | 3,4 - 4,7 |
> 14 տ. | 3,5 - 5,1 |
Սեռ | |
Տղամարդիկ | 3,5 - 4,5 |
Կանայք | 3,4 - 4,4 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
Կալիումի մակարդակի բարձրացում (հիպերկալիեմիա)
- օրգանիզմ К+-ի ուժեղացված մուտք՝ կալիումական ինֆուզիոն հեղուկների արագ ներմուծում
- К+-ի ուժեղացված ելք բջիջներից դեպի արտաբջջային տարածություն՝ զանգվածային հեմոլիզ, ռաբդոմիոլիզ, ուռուցքների քայքայում, հյուսվածքների ծանր ախտահարումներ, խորը այրվածքներ, չարորակ տենդ, ացիդոզ
- երիկամներով К+-ի հեռացման թուլացում՝ սուր երիկամային անբավարարություն օլիգո- և անուրիայով, քրոնիկ երիկամային անբավարարության տերմինալ փուլ, Ադիսոնի հիվանդություն, կեղծ հիպոալդոստերոնիզմ, ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգի հիպոֆունկցիա, շոկային վիճակներ, հյուսվածքների իշեմիա
- արտաբջջային հեղուկների ծավալի նվազեցում՝ դեհիդրատացիա
- որոշ դեղերի ընդունում՝ ամիլորիդ, սպիրոնոլակտոն, տրիամտերեն, ամինոկապրոնաթթու, հակաուռուցքային միջոցներ, դիգոքսին, ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղեր, տրիմետոպրիմ-սուլֆամետոքսազոլ
- թիազիդային միզամուղների գերդոզավորում
Կալիումի մակարդակի նվազեցում (հիպոկալիեմիա)
- դեպի օրգանիզմ К+-ի անբավարար մուտք՝ երկարատև սովահարություն, կալումից աղքատ դիետա
- օրգանիզմից К+-ի կորստի ուժեղացում՝ հաճախակի փսխումներ, պրոֆուզ փործուծություն, աղիքային խուղակներ, ստամոքսի պարունակության արտածծում նազոգաստրալ զոնդով և այլն
- К+-ի կորուստ մեզով՝ երիկամների խողովակիկային ացիդոզ, անբավարարություն, Ֆանկոնիի համախտանիշ, Կոննի համախտանիշ (առաջնային ալդոստերոնիզմ), երկրորդային ալդոստերոնիզմ, Քուշինգի համախտանիշ, օսմոտիկ դիուրեզ (շաքարային դիաբետ), ալկալոզ, ԱԿՏՀ-ի, կորտիզոլի, ալդոստերոնի ներմուծում
- օրանիզմում К+-ի տեղաբախշում (ուժեղացած մուտք դեպի բջիջներ)՝ գլյուկոզ-ինսուլինային բուժում, ընտանեկան պերիոդիկ կաթված, ալկալոզ
- К+-ի կորուստ քրտինքով՝ մուկովիսցեդոզ
- մեգալոբլաստիկ անեմիաների բուժում վիտամին В12-ով կամ ֆոլիաթթվով
- հիպոթերմիա
- որոշ դեղերի ընդունում՝ կորտիկոստերոիդներ, ոչ կալում-խնայող միզամուղներ, բետա-ադրենոբլոկատորներ, հակաբիոտիկներ
- К+ չպարունակող կամ քիչ պարունակող հեղուկների մեծ ծավալների ներմուծում
- ՎԻՊոմաներ (ենթաստամոքսային գեղձի կղզյակների այնպիսի բջիջների ուռուցքներ, որոնք արտադրում են վազոակտիվ ինտերստիցիալ պոլիպեպտիդ՝ ՎԻՊ)
- մագնեզիումի դեֆիցիտ
Միջազգային անվանումներ
Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Potassium Ionized
Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ К+
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 14-04-2018 վերանայվել է՝ 01-06-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: