Լաբ թեստեր
Պրոլակտին

Ընդհանուր նկարագրություն
Պրոլակտինը պոլիպեպտիդային հորմոն է, որը խթանում է կաթնագեղձերի պրոլիֆերացիան և կաթնարտադրությունը:
Պրոլակտինը (Prolactin, PRL) արտադրվում է մակուղեղի (հիպոֆիզ) առաջնային բլթում և ենթարկվում դրվագային սեկրեցիայի: Ոչ մեծ քանակներ արտադրվում են նաև ծայրամասային հյուսվածքներում, իսկ հղիության ընթացքում՝ նաև արգանդի լորձաթաղանթում՝ ապահովելով դեղին մարմնի գոյությունը և պրոգեստերոնի արտադրությունը, ինչպես նաև խթանելով կաթնագեղձերի աճը և զարգացումը՝ նախապատրաստելով կաթնատվությունը:
Պրոլակտինի մոլեկուլը կազմված է մինչև 198 ամինաթթուներից և ունի շուրջ 22-23 կիլոդալտոն մոլեկուլյար զանգված: Արյան պլազմայում առկա է երեք տարբերակներով: Կենսաբանորեն և իմունաբանորեն ակտիվ մոնոմետրիկ («փոքր») ձևը գերակշռողն է (մինչև 80%): Մյուս՝ կենսաբանորեն ոչ ակտիվ դիմերիկ ձևը («մեծ») կազմում է 5‑20%: Վերջապես, 0,5‑5% կազմում են ցածր կենսաբանական ակտիվություն դրսևորող տետրամերիկ («մեծ-մեծ») ձևերը:
Պրոլակտինը համարվում է սեռական վարքագծի ձևավորման հորմոններից մեկը: Այն կարգավորում է ջրա-աղային փոխանակությունը՝ արգելակելով երիկամներով ջրի և նատրիումի հեռացումը: Այն խթանում է նաև ստամոքս-աղիքային ուղիով կալցիումի ներծծումը: Ընդհանուր առմամբ, պրոլակտինն ակտիվացնում է օրգանիզմում ընթացող անաբոլիկ պրոցեսները: Այլ ազդեցություններից է՝ մազածածկույթի աճի խթանումը, իմունային համակարգի կարգավորումը:
Ինչպես նշվեց վերևում, պրոլակտինի արյան հոսք ներզատվելն ունի պուլսային բնույթ: Քնի ընթացքում հորմոնի մակարդակն աճում է, իսկ արթնանալուց հետո՝ կտրուկ իջնում՝ հասնելով իր նվազագույնին ուշ առավոտյան ժամերին: Կեսօրից հետո հորմոնի մակարդակն աճում է: Սթրեսի բացակայության պայմաններում պրոլակտինի մակարդակի օրական տատանումները մնում են նորմալ միջակայքում:
Դաշտանային ցիկլի լյուտեինացման փուլում պրոլակտինի մակարդակն ավելի բարձր է, քան ֆոլիկուլյար փուլում: Հղիության 8-րդ շաբաթվանից սկսած պրոլակտինի մակարդակը սկսում է աճել՝ հասնելով առավելագույնին 20-25-րդ շաբաթների ընթացքում, որից հետո, անմիջապես ծննդաբերությունից առաջ նվազում, որից հետո դարձյալ սկսում աճել կաթնատվության փուլում:
Պրոլակտինի թիրախ օրգանը կաթնագեղձն է, որի զարգացումը և տարբերակումն ընթանում է այս հորմոնի խթանման ներքո: Պրոլակտինի մեծ քանակներն արգելակում են ձվարաններում ստերոիդոգենեզը, հիպոֆիզալ գոնադոտրոպինների արտադրությունը և սեկրեցիան:
Հղիության ընթացքում պրոլակտինի մակարդակն աճում է այս շրջանում շատացած էստրոգենների և պրոգեստերոնի ազդեցությամբ: Պրոլակտինն իր հերթին խթանում է կաթնագեղձի կաթնարտադրությունը:
Հիպերպրոլակտինեմիան (տղամարդկանց և կանանց մոտ) անպտղության գլխավոր պատճառն է: Պրոլակտինի մակարդակի որոշումը կարևոր նշանակություն ունի անօվուլյար ցիկլերի, հիպերպրոլակտինեմիկ ամենորեայի և գալակտորեայի, գինեկոմաստիայի և ազոսպերմիայի ախտորոշման մեջ: Պրոլակտինը որոշվում է նաև այն դեպքերում, երբ կասկածվում է կրծքագեղձերի կամ հիպոֆիզի ուռուցքներ:
Պրոլակտինի բարձր մակարդակ ստանալիս (> 700 մկՄՄ/մլ), որպես լրացուցիչ հետազոտություն կարելի է իրականացնել մակրոպրոլակտինի հետազոտություն:
Հետազոտության ցուցումներ
- գալակտռրեա
- կրծքագեղձի ցիկլիկ ցավեր
- մաստոպաթիա
- անօվուլյացիա
- օլիգոմենորեա, ամենորեա
- արգանդային դիսֆունկցիոնալ արյունահոսություններ
- անպտղություն
- սեռական ինֆանտիլիզմի ախտորոշում
- ներքին սեռական օրգանների քրոնիկ բարբոքումների ախտորոշում
- ֆետո-պլացենտար կոմպլեքսի ֆունկցիոնալ վիճակի համալիր գնահատում
- իսկական երկարաձգված հղիության տարբերակիչ ախտորոշում
- հետծննդաբերական կաթնատվության խանգարումներ
- ծանր ընթացող կլիմաքս
- գիրացում
- հիրսուտիզմ
- լիբիդոյի և պոտենցիայի նվազում (տղամարդկանց մոտ)
- գինեկոմաստիա (տղամարդկանց մոտ)
- օստեոպորոզ
- հիպերպրոլակտինեմիկ վիճակների բուժման տակտիկայի ընտրություն
Կենսանմուշ
«Պրոլակտին» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։
Կենսանմուշի հանձնում
Հետազոտությունից մեկ օր առաջ բացառել սեռական հարաբերությունները և ջերմային ազդեցությունները (շոգեբաղնիք), իսկ 1 ժամ առաջ՝ ծխախոտը: Քանի որ պրոլակտինի մակարդակի վրա մեծ ազդեցություն են թողնում սթրեսային վիճակները, ցանկալի է բացառել արդյունքների վրա ազդող ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունները (վազք, մարզումներ և այլն), հուզումները:
Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում, սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) առաջ: Բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ քաղցր): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով:
Արյունը հանձնելուց անմիջապես առաջ անհրաժեշտ է հանգստանալ 10-15 րոպե:
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
մկՄՄ/մլ (միկրո միջազգային միավոր/միլիլիտր)
Այլընտրանքային չափման միավոր
նգ/մլ (նանոգրամ/միլիլիտր), մՄՄ/լ (միլի միջազգային միավոր/լիտր)
Միավորների փոխակերպում
նգ/մլ x 21.2 = մկՄՄ/մլ, մՄՄ/լ = մկՄՄ/մլ
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
- տղամարդիկ՝ 86-324 մկՄՄ/մլ (համապատասխանում է 4,04-15,2 նգ/մլ-ին)
- կանայք (ոչ հղի)՝ 102-496 մկՄՄ/մլ (համապատասխանում է 4,79-23,3 նգ/մլ-ին)
Այլընտրանքային միջակայքեր
Տարիք | Տղամարդիկ, մկՄՄ/մլ | Կանայք, մկՄՄ/մլ |
0 - 1 ամս. | 78-1705 (սկզբնական բարձր մակարդակ՝ հետագա շաբաթների արագ նվազեցմամբ) |
6,3-1995 (սկզբնական բարձր մակարդակ՝ հետագա շաբաթների արագ նվազեցմամբ) |
1- 2 ամս. | < 607 | < 628 |
1 տարեկանից բարձր | 73-407 | 109-557 |
Արդյունքների մեկնաբանություն
Պրոլակտինի բարձր մակարդակ (հիպերպրոլակտինեմիա)
- հիպոթալամուսի հիվանդություններ՝ ուռուցքներ (կրանիոֆարինգիոմա, հեմինոմա, հեմարտորմա, գլիոմա, 3-րդ փորոքի ուռուցք, մետաստազներ), ինֆիլտրատիվ հիվանդություններ (X հիստիոցիտոզ, սարկոիդոզ, տուբերկուլոզ, գլխուղեղի կեղծ ուռուցք), զարկերակ-երակային արատներ, հիպոթալամիկ շրջանի ճառագայթում, հիպոֆիզի ոտիկի վնասում (հիպոֆիզի ոտիկի կտրման համախտանիշ)
- հիպոֆիզի հիվանդություններ՝ պրոլակտինոմա, հիպոֆիզի ադենոմաներ, «դատարկ» թուրքական թամբի համախտանիշ, կրանիոֆարինգիոմա, ինտրացելյուլյար կիստա, Ռատկեի գրպանիկի կիստա, ինտրացելուլյար հեմինոմա, ինտրասելյար մենինգիոմա
- թերակտիվ վահանաձև գեղձ (առաջնային հիպոթիրեոզ)
- պոլիկիստոզային ձվարանների համախտանիշ
- քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
- լյարդի ցիռոզ
- մակերիկամների կեղևի անբավարարություն կամ բնածին դիսֆունկցիա
- էստրոգենների արտադրող ուռուցքներ
- կրծքավանդակային տրավմաներ
- հորմոնի էկտոպիկ սեկրեցիա
- նյարդային անորեքսիա
- ինսուլինով պայմանավորված հիպոգլիկեմիա
- գոտևորող հերպես
- որոշ դեղերի ընդունում՝ Ցիմետիդին, Ռանիտիդին, հակափսիխոտիկ միջոցներ (նեյրոլեպտիկներ, ֆենոթիազինի ածանցյալներ, Մոլինդոն, Լոկսապին, Լիմոզին), Կարբիդոլ, էստրոգեններ, Լաբետալոլ, Մետոկլոպրամիդ (ներերակային ներմուծում, մեծ դեղաչափերի պերօրալ ընդունում), Դանազոլ, Ֆուրոսեմիդ, Պերիդոլ
Պրոլակտինի ցածր մակարդակ (հիպոպրոլակտինեմիա)
- Շիհանի համախտանիշ (հիպոֆիզի ապոպլեքսիա)
- որոշ դեղերի ընդունում՝ հակացնցումային միջոցներ (Կարբամազեպին, Վալպրոյաթթու, Լևոդոպա), դոֆամիներգիկ միջոցներ (Բրոմկրիպտին, Կաբերգոլին, Տերգուրիդ, Ռոպիներոլ), կոնյուգացված էստրոգեններ, A ցիկլոսպորին, Դեքսամեթազոն, Դոպամին, Ապոմորֆին, Մետոկլոպրամիդ (օրալ), Մորֆին, Նիֆեդիպին, Ռիֆամպիցին, Սեկրետին, Բոմբեզին, Տամոքսիֆեն, Թիրոքսին
- ռենտգենաբուժում
- հիպերգլիկեմիա առաջացնող գործոններ
Միջազգային անվանումներ
Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Prolactin
Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ PRL
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 14-04-2018 վերանայվել է՝ 12-06-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: