Միջազգային անվանում (հապավում). Prolactin (PRL)

Նկարագրություն

Պրոլակտինը (PRL) պոլիպեպտիդային հորմոն է, որը խթանում է կաթնագեղձերի պրոլիֆերացիան և կաթնարտադրությունը:

Պրոլակտինն արտադրվում է մակուղեղի (հիպոֆիզ) առաջնային բլթում և ենթարկվում դրվագային սեկրեցիայի: Ոչ մեծ քանակներ նաև արտադրվում են ծայրամասային հյուսվածքներում, իսկ հղիության ընթացքում՝ արգանդի լորձաթաղանթում՝ ապահովելով դեղին մարմնի գոյությունը և պրոգեստերոնի (PROG) արտադրությունը, ինչպես նաև խթանելով կաթնագեղձերի աճը և զարգացումը՝ նախապատրաստելով կաթնատվությունը:

Պրոլակտինի մոլեկուլը կազմված է մինչև 198 ամինաթթուներից և ունի շուրջ 22-23 կիլոդալտոն մոլեկուլյար զանգված: Արյան պլազմայում առկա է երեք տարբերակներով:

Կենսաբանորեն և իմունաբանորեն ակտիվ մոնոմետրիկ (փոքր) ձևը գերակշռողն է (մինչև 80%):
Կենսաբանորեն ոչ ակտիվ դիմերիկ ձևը (մեծ) կազմում է 5‑20%:
0,5‑5%-ը կազմում են ցածր կենսաբանական ակտիվություն դրսևորող տետրամերիկ (մեծ-մեծ) ձևերը:

Պրոլակտինը համարվում է սեռական վարքագծի ձևավորման հորմոններից մեկը: Այն կարգավորում է ջրա-աղային փոխանակությունը՝ արգելակելով երիկամներով ջրի և նատրիումի հեռացումը: Այն նաև խթանում է ստամոքս-աղիքային խողովակով կալցիումի ներծծումը: Ընդհանուր առմամբ, պրոլակտինն ակտիվացնում է օրգանիզմում ընթացող անաբոլիկ (արտադրության) պրոցեսները: Այլ ազդեցություններից է՝ մազածածկույթի աճի խթանումը և իմունային համակարգի կարգավորումը:

Ինչպես նշվեց, պրոլակտինի արյան հոսք ներզատվելն ունի պուլսային բնույթ: Քնի ընթացքում հորմոնի մակարդակն աճում է, իսկ արթնանալուց հետո՝ կտրուկ ընկնում՝ հասնելով իր նվազագույնին ուշ առավոտյան ժամերին: Կեսօրից հետո հորմոնի մակարդակն աճում է: Սթրեսի բացակայության պայմաններում պրոլակտինի մակարդակի օրական տատանումները մնում են նորմալ միջակայքում:

Դաշտանային ցիկլի լյուտեինացման փուլում պրոլակտինի մակարդակն ավելի բարձր է, քան ֆոլիկուլյար փուլում: Հղիության 8-րդ շաբաթվանից սկսած պրոլակտինի մակարդակը սկսում է աճել՝ հասնելով առավելագույնին 20-25-րդ շաբաթների ընթացքում, որից հետո, անմիջապես ծննդաբերությունից առաջ՝ նվազում և ծննդաբերությունից հետո դարձյալ սկսում աճել՝ ապահովելով մայրական կաթնատվությունը:

Պրոլակտինի թիրախ օրգանը կաթնագեղձն է, որի զարգացումը և տարբերակումն ընթանում է այս հորմոնի խթանման ներքո: Պրոլակտինի մեծ քանակներն արգելակում են ձվարաններում ստերոիդոգենեզը, հիպոֆիզային գոնադոտրոպինների արտադրությունը և սեկրեցիան:

Հղիության ընթացքում պրոլակտինի մակարդակն աճում է այս շրջանում շատացած էստրոգենների և պրոգեստերոնի ազդեցությամբ: Պրոլակտինն իր հերթին խթանում է կաթնագեղձի կաթնարտադրությունը:

Հիպերպրոլակտինեմիան (տղամարդկանց և կանանց մոտ) անպտղության գլխավոր պատճառն է: Պրոլակտինի մակարդակի որոշումը կարևոր նշանակություն ունի անօվուլյար ցիկլերի, հիպերպրոլակտինեմիկ ամենորեայի և գալակտորեայի, գինեկոմաստիայի և ազոսպերմիայի ախտորոշման մեջ: Պրոլակտինը որոշվում է նաև այն դեպքերում, երբ կասկածվում է կրծքագեղձերի կամ հիպոֆիզի ուռուցքներ:

Պրոլակտինի բարձր մակարդակ ստանալիս (> 700 մկՄՄ/մլ), որպես լրացուցիչ հետազոտություն կարելի է իրականացնել մակրոպրոլակտինի հետազոտություն:

Լաբորատոր բաժնի հովանավոր

Այցելեք Յունիմեդ բժշկական կենտրոն ճշտգրիտ ախտորոշում ստանալու համար:

Ցուցումներ

գալակտորեա
կրծքագեղձի ցիկլիկ ցավեր
մաստոպաթիա (ֆիբրոզ-կիստոզ կրծքագեղձեր)
անձվազատություն (անօվուլյացիա)
դաշտանների քչացում (օլիգոմենորեա) կամ բացակայություն (ամենորեա)
արգանդային դիսֆունկցիոնալ արյունահոսություններ
անպտղություն
սեռական ինֆանտիլիզմի ախտորոշում
ներքին սեռական օրգանների քրոնիկ բարբոքումների ախտորոշում
ֆետո-պլացենտար կոմպլեքսի ֆունկցիոնալ վիճակի համալիր գնահատում
իսկական երկարաձգված հղիության տարբերակիչ ախտորոշում
հետծննդաբերական կաթնատվության խանգարումներ
ծանր ընթացող դաշտանադադար (մենոպաուզա կամ կլիմաքս)
գիրացում
հիրսուտիզմ (կանանց մոտ)
լիբիդոյի և պոտենցիայի նվազում (տղամարդկանց մոտ)
գինեկոմաստիա (տղամարդկանց մոտ)
օստեոպորոզ
հիպերպրոլակտինեմիկ վիճակների բուժման տակտիկայի ընտրություն

Կենսանմուշ

PRL թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Թեստից մեկ օր առաջ բացառել սեռական հարաբերությունները և ջերմային ազդեցությունները (շոգեբաղնիք), իսկ 1 ժամ առաջ՝ ծխախոտը: Պրոլակտինի մակարդակի վրա մեծ ազդեցություն են թողնում սթրեսային վիճակները, ուստի ցանկալի է բացառել արդյունքների վրա ազդող ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունները (վազք, մարզումներ և այլն) և հուզական սթերսը:

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, քաղցած վիճակում, սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) առաջ: Պետք է բացառել հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ քաղցր): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով:

Արյունը հանձնելուց անմիջապես առաջ անհրաժեշտ է հանգստանալ 10-15 րոպե:

Լրացուցիչ տեղեկատվություն և օգնություն

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել լաբորատոր հետազոտությանը

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մկՄՄ/մլ (միկրո միջազգային միավոր/միլիլիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

նգ/մլ (նանոգրամ/միլիլիտր), մՄՄ/լ (միլի միջազգային միավոր/լիտր)

Միավորների փոխակերպում

նգ/մլ x 21.2 = մկՄՄ/մլ, մՄՄ/լ = մկՄՄ/մլ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

տղամարդիկ՝ 86-324 մկՄՄ/մլ (համապատասխանում է 4,04-15,2 նգ/մլ-ին)
կանայք (ոչ հղի)՝ 102-496 մկՄՄ/մլ (համապատասխանում է 4,79-23,3 նգ/մլ-ին)

Այլընտրանքային միջակայքեր

Տարիք	Տղամարդիկ, PRL մկՄՄ/մլ	Կանայք, PRL մկՄՄ/մլ
0 - 1 ամս.	78-1705 (սկզբնական բարձր մակարդակ՝ հետագա շաբաթների արագ նվազեցմամբ)	6,3-1995 (սկզբնական բարձր մակարդակ՝ հետագա շաբաթների արագ նվազեցմամբ)
1- 2 ամս.	< 607	< 628
1 տարեկանից բարձր	73-407	109-557

Արդյունքների մեկնաբանություն

PRL-ի բարձր մակարդակ (հիպերպրոլակտինեմիա)

հիպոթալամուսի հիվանդություններ՝ ուռուցքներ (կրանիոֆարինգիոմա, հեմինոմա, հեմարտորմա, գլիոմա, 3-րդ փորոքի ուռուցք, մետաստազներ), ինֆիլտրատիվ հիվանդություններ (X հիստիոցիտոզ, սարկոիդոզ, տուբերկուլոզ, գլխուղեղի կեղծ ուռուցք), զարկերակ-երակային արատներ, հիպոթալամիկ շրջանի ճառագայթում, հիպոֆիզի ոտիկի վնասում (հիպոֆիզի ոտիկի կտրման համախտանիշ)
հիպոֆիզի հիվանդություններ՝ պրոլակտինոմա, հիպոֆիզի ադենոմաներ, «դատարկ» թուրքական թամբի համախտանիշ, կրանիոֆարինգիոմա, ինտրացելյուլյար կիստա, Ռատկեի գրպանիկի կիստա, ինտրացելուլյար հեմինոմա, ինտրասելյար մենինգիոմա
թերակտիվ վահանաձև գեղձ (առաջնային հիպոթիրեոզ)
պոլիկիստոզային ձվարանների համախտանիշ
քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
լյարդի ցիռոզ
մակերիկամների կեղևի անբավարարություն կամ բնածին դիսֆունկցիա
էստրոգենների արտադրող ուռուցքներ
կրծքավանդակային տրավմաներ
հորմոնի էկտոպիկ սեկրեցիա
նյարդային անորեքսիա
ինսուլինով պայմանավորված հիպոգլիկեմիա
գոտևորող որքին (հերպես զոստեր)
որոշ դեղերի ընդունում՝ Ցիմետիդին, Ռանիտիդին, հակափսիխոտիկ միջոցներ (նեյրոլեպտիկներ, ֆենոթիազինի ածանցյալներ, Մոլինդոն, Լոկսապին, Լիմոզին), Կարբիդոլ, էստրոգեններ, Լաբետալոլ, Մետոկլոպրամիդ (ներերակային ներմուծում, մեծ դեղաչափերի պերօրալ ընդունում), Դանազոլ, Ֆուրոսեմիդ, Պերիդոլ

PRL-ի ցածր մակարդակ (հիպոպրոլակտինեմիա)

Շիհանի համախտանիշ (հիպոֆիզի ապոպլեքսիա)
որոշ դեղերի ընդունում՝ հակացնցումային միջոցներ (Կարբամազեպին, Վալպրոյաթթու, Լևոդոպա), դոֆամիներգիկ միջոցներ (Բրոմկրիպտին, Կաբերգոլին, Տերգուրիդ, Ռոպիներոլ), կոնյուգացված էստրոգեններ, A ցիկլոսպորին, Դեքսամեթազոն, Դոպամին, Ապոմորֆին, Մետոկլոպրամիդ, Մորֆին, Նիֆեդիպին, Ռիֆամպիցին, Սեկրետին, Բոմբեզին, Տամոքսիֆեն, Թիրոքսին
ճառագայթային թերապիա
հիպերգլիկեմիա առաջացնող գործոններ