Լաբ թեստեր

Նատրիում (իոնական)

Na+

Միջազգային անվանում (հապավում). Sodium Inoized (Na+)

Նկարագրություն

Նատրիումն արտաբջջային տարածության հիմնական կատիոնն է:

Նատրիումը (Sodium, Na+) արտաբջջային տարածության կարևոր օսմոտիկորեն ակտիվ բաղադրիչն է, որն ապահովում է արտաբջջային հեղուկների ծավալի կարգավորումը:

Նատրիումի ընդհանուր քանակության 96%-ն ունի արտաբջջային տեղակայում: Նատրիումի իոնները մասնակցում են նյարդային և մկանային բջիջներով էլեկտրական ազդակների հաղորդմանը, արյան հիմնային պահուստի ձևավորմանը և ջրածնի իոնների տեղափոխմանը:

Արյան պլազմայում (շիճուկում) նատրիումի մակարդակը կախված է հետևյալ գործընթացների միջև հավասարակշռությունից՝

  • նատրիումի մուտք օրգանիզմ
  • նատրիումի տեղաբաշխում օրգանիզմում
  • նատրիումի հեռացում երիկամներով ու քրտնագեղձերով:

Նատրիումի փոխանակության հիմնական կարգավորիչները ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգն է, հակադիուրետիկ հորմոնը (ADH, վազոպերսին) և նախասրտային նատրիուրետիկ հորմոնը:

Ցուցումներ

  • ստամոքսաղիքային համակարգի խանգարումներ, ինչպիսիք են փսխումները, փորլուծությունը
  • մակերիկամային անբավարարություն
  • երիկամային հիվանդություն
  • հեղուկների արագացված կորուստ, ջրազրկում (դեհիդրատացիա)

Կենսանմուշ

Na+ թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամերին, ժամը 8-11-ի սահմաններում, քաղցած վիճակում (ցանկալի է սննդի վերջին ընդունումը ոչ պակաս, քան 8 ժամ և ոչ ավելի, քան 14 ժամ առաջ): Ջրի ընդունումը՝ սովորական ռեժիմով: Նախորդ օրը պետք է խուսափել սննդային ծանրաբեռնվածությունից:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մմոլ/լ (միլիմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր), մէք/լ (միլիէքվիվալենտ/լիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ x 0,25 = մմոլ/լ, մէք/լ = մմոլ/լ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

Չափահասներ, արյան շիճուկ՝ (136‑148) մմոլ/լ

Այլընտրանքային միջակայքեր

ՏարիքNa+, մմոլ/լ
1 օր.-4,3 ամս133 - 146
4,3 ամս.-24 ամս.139 - 146
24 ամս.-14 տ.138 - 145
14-90 տ.136 - 145
> 90 տ.132 - 146

Արդյունքների մեկնաբանություն

Նատրիումի մակարդակի բարձրացում (հիպերնատրիեմիա)

  • հիպերտոնիկ դեհիդրատացիա՝
    • հեղուկների կորուստ մաշկով (ուժեղ քրտնարտադրություն)
    • հեղուկների կորուստ թոքերով (երկարատև հևոց)
    • հեղուկների կորուստ ստամոքսաղիքային խողովակով (հաճախակի փսխումներ, ծանր փորլուծություն)
    • բարձր ջերմություն կամ տենդ (որովայնային տիֆ, պարատիֆ, բծավոր տիֆ և այլն)
  • ջրի անբավարար մուտք օրգանիզմ
  • նատրիումի պահպանում երիկամներում (մեզով հեռացման նվազեցում)՝ առաջնային և երկրորդային հիպերալդոստերոնիզմ, Քուշինգի համախտանիշ (կորտիկոստերոիդների ավելցուկ)
  • նատրիումական աղերի ավելցուկային ներմուծում (օրինակ՝ NaCl-ի հիպերտոնիկ լուծույթներ)
  • որոշ դեղերի ընդունում՝ ադրենոկորտիկոտրոպ հորմոն (ACTH), անաբոլիկ ստերոիդներ, անդրոգեններ, կորտիկոստերոիդներ, էստրոգեններ, Մեթիլդոֆա, բերանային (օրալ) հակաբեղմնավորիչներ, նատրիումի բիկարբոնատ

Նատրիումի մակարդակի նվազեցում (հիպոնատրիեմիա)

  • նատրիումի անբավարար մուտք օրգանիզմ
  • նատրիումի կորուստ փսխումների, փորլուծության, ուժեղ քրտնարտադրության ժամանակ՝ համարժեք ջրային և ոչ համարժեք աղային փոխարինման դեպքում
  • միզամուղների գերդոզավորում
  • մակերիկամային անբավարարություն
  • սուր երիկամային անբավարարություն (պոլիուրիկ փուլ)
  • օսմոտիկ դիուրեզ
  • հիպերտոնիկ հիպերհիդրատացիա
    • հեղուկների ավելցուկային արտաաղիքային (պարէնտերալ) ներմուծում (ներերակային ինֆուզիաներ)
    • ջրի հեռացման նվազեցում երիկամային անբավարարության, վազոպրեսինի ուժեղացած սեկրեցիայի, կորտիկոստերոիդների դեֆիցիտի պայմաններում
  • նոսրացման հիպոնատրիեմիա՝ այտուցներով և ասցիտով, որը կարող է զարգանալ քրոնիկ սրտային անբավարարության, լյարդի ցիռոզի, երիկամային անբավարարության կամ նեֆրոտիկ համախտանիշի դեպքում
  • որոշ դեղերի ընդունում՝ Ֆուրոսեմիդ, ամինոգլիկոզիդներ, Գլյուկոզի հիպերտոնիկ լուծույթ, ոչ ստերոիդ հակաբորբոքային դեղեր, Ամիտրիպտիլին, Հալոպերիդոլ
  • թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)

Հոդվածը տեղադրվել է՝ 14-04-2018 վերանայվել է՝ 08-06-2023

Հեղինակ

Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։

Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:

Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: