Թիրեոգլոբուլին

Միջազգային անվանում (հապավում). Thyroglobulin (Tg)

Նկարագրություն

Թիրեոգլոբուլինը (Tg) վահանաձև գեղձի հորմոնների սկզբնաղբյուր հանդիսացող սպիտակուց է, որը միաժամանակ հանդիսանում է որպես օնկոմարկեր։

Թիրեոգլոբուլինը գլիկոպրոտեին է, որը մտնում է վահանաձև գեղձի ֆոլիկուլների կոլոիդի կազմության մեջ և, որպես նախասպիտակուց, մասնակցում է վահանաձև գեղձի (թիրեոիդ) հորմոնների արտադրությանը: Առողջ մարդկանց մեծ մասի արյան մեջ կարելի է հայտնաբերել թիրեոգլոբուլինի ոչ մեծ քանակներ: Արյան մեջ այս սպիտակուցի մակարդակը պայմանավորված է երեք հիմնական գործոններից՝

• վահանաձև գեղձի տարբերակված հյուսվածքի ընդհանուր զանգված
• վահանաձև գեղձի բորբոքում կամ վնասում, որն առաջ է բերում թիրեոգլոբուլինի մուտք դեպի արյան հուն
• վահանաձև գեղձի թիրեոտրոպ հորմոնի ընկալիչների (TSHR) վրա խթանող գործոնների քանակություն՝ թիրեոտրոպ հորմոն (TSH), խորիոնիկ հորմոն կամ ընկալիչները խթանող հակամարմիններ (Anti-TSHR):

Թիրեոգլոբուլինի մակարդակի բարձրացումը վահանաձև գեղձի գործառույթի խանգարման ոչ առանձնահատուկ նշան է (դեպքերի մեծ մասում՝ բարորակ բնույթի):

Լաբորատոր ախտորոշման մեջ թիրեոգլոբուլինը գլխավորապես օգտագործվում է որպես ուռուցքային մարկեր՝ վահանաձև գեղձի տարբերակված քաղցկեղով հիվանդների բուժման ընթացքը գնահատելու համար, հատկապես այն դեպքերում, երբ այս նյութի մակարդակը մինչ այդ բարձրացած է եղել:

Ցուցումներ

• որպես օնկոմարկեր՝ վահանաձև գեղձի տարբերակված կարցինոմայի բուժման հսկողություն
• արհեստական գերակտիվ վահանաձև գեղձի ախտորոշում (թիրեոտոքսիկոզ)
• երեխաների մոտ բնածին թերակտիվ վահանաձև գեղձի (հիպոթիրեոզ) ծագումնաբանության ուսումնասիրություն
• վահանաձև գեղձի բորբոքումների (թիրեոիդիտ) ակտիվության գնահատում, ոչ ուշ անցյալում տարած թիրեոիդիտի հաստատում (մինչև 2 տարեկանը)
• յոդ-դեֆիցիտային վիճակի գնահատման պոպուլյացիոն հետազոտություններ

Կենսանմուշ

Tg թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն։

Կենսանմուշի հանձնում

Թեստը պետք է իրականացնել մինչև վահանաձև գեղձի սքենավորումը կամ բիոպսիան, իսկ բուժման վերահսկման համար՝ ոչ ավելի վաղ, քան վիրահատությունից կամ ¹³¹I-բուժումից 6 շաբաթ անց:

Կենսանմուշը պետք է հանձնել քաղցած վիճակում՝ սննդի վերջին ընդունումից առնվազն 8 ժամ (ցանկալի է՝ 12 ժամ) հետո: Այս ընթացքում հյութերը, թեյը, սուրճը (առավել ևս՝ շաքարով) չեն թույլատրվում: Կարելի է ընդունել ջուր:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

նգ/մլ (նանոգրամ/միլիլիտր)

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

Չափահասներ՝ մինչև 55 նգ/մլ

Արդյունքների մեկնաբանություն

Tg-ի մակարդակի բարձրացում

• չբուժված տարբերակված թիրեոիդային ֆոլիկուլյար և պապիլյար կարցինոմաներ (ոչ մեդուլյար կարցինոմաներ)
• թիրեոտոքսիկոզ (ընդհանուր թիրոքսինի մակարդակի հետ կոռելացիա չի դիտարկվում)
• ենթասուր թիրեոիդիտ
• բարորակ ադենոմաներ (խիստ հազվադեպ)